Jakie formy przezwyciężania zła dostrzegamy w Mistrzu i Małgorzacie?

Autorką opracowania jest: Marta Grandke.

„Mistrz i Małgorzata” to jedna z najbardziej znanych pozycji klasycznej literatury rosyjskiej. Jej autorem jest Michaił Bułhakow i to on właśnie opisał historię przybycia szatana i jego świty do Moskwy w latach trzydziestych XX wieku. Opowieść o Wolandzie przeplata się z losami Mistrza i Małgorzaty, czyli tytułowych bohaterów dzieła. Oprócz tego tekst pokazuje też historię Poncjusza Piłata skazującego na śmierć Jeszuę Ha-Nocri. Wszystkie te opowieści sprowadzają się przede wszystkim do odwiecznej walki dobra ze złem, jaka toczy się w ludzkich życiach. „Mistrz i Małgorzata” to książka, która pokazuje też różne formy przezwyciężania zła.

Pierwszą formą przezwyciężania zła jest poszukiwanie prawdy przez bohaterów. To właśnie ono powinno być zawsze celem człowieka. Akcja powieści dzieje się w Moskwie w czasach istnienia Związku Radzieckiego, obraz rzeczywistości jest zatem pełen fałszu i propagandy, co też przepełnia ludzkie życia. Mistrz i Małgorzata nie dają sobie odebrać swoich wartości i na przykład nie przyjmują powszechnie panującego w kraju ateizmu, wciąż trzymając się swojej wiary i głęboko sądząc, że jest ona prawdziwa. Prawdę głosi też Jeszua Ha-Nocri, wierząc, że to co mówi, jest absolutnie szczerze i prawdziwe. Oddaje on nawet swoje życie za tę głoszoną prawdę. Mimo iż Jeszua, Mistrz i Małgorzata są pognębieni, to ich poszukiwanie prawdy w życiu ostatecznie przezwycięża otaczające ich zło. Bohaterowie do samego końca są wierni swoim wartościom i ideałom.

Kolejną formą walki ze złem w powieści „Mistrz i Małgorzata” jest przebaczenie i miłosierdzie. Wszyscy grzeszą, jednak nie każdy potrafi żałować swoich czynów i przyznawać się do popełnionych błędów, natomiast miłosierdzie wobec innych ma potężną moc. Udowodniła to Małgorzata, użytkując swoje życzenie od Wolanda na uwolnienie od cierpienia Friedy, dzieciobójczyni skazanej na okrutną karę. W obliczu jej miłosierdzia nawet sam Woland się ugiął i pozwolił kobiecie wyrazić drugą prośbę, która z kolei służyła uratowaniu Mistrza. Grzechy wybacza też swoim wrogom i przeciwnikom Jeszua Ha-Nocri, mimo iż z tego powodu trafia na krzyż i umiera.

Jeszcze innym narzędziem, jakie jest wykorzystywane do przezwyciężania zła, okazuje się być miłość. Sam Jeszua Ha-Nocri twierdzi, że tam, gdzie się ona pojawia, tam nie ma już miejsca na zło czy nienawiść. Akcja dzieje się jednak w czasach, w których takie wartości nie są zbyt popularne w społeczeństwie, zatem zło ma się w Moskwie dobrze. Z miłością utożsamiany jest Bóg, a część postaci w powieści w ogóle nie wierzy w jego istnienie, został on wyparty z ich świadomości. Niektórzy bohaterowie nie dostrzegają już wręcz zła, są na nie ślepi i zaczyna ono przez to wypełniać ich życia. W związku z tym, gdy na ich drodze pojawia się sam szatan, to nie są oni w stanie walczyć z jego wpływem, a Woland bez trudu manipuluje nimi i obnaża ich liczne słabości. Ludzie pozbawieni miłości nie mogą zaznać spokoju, natomiast zostają nim nagrodzeni Mistrz i Małgorzata, dla których miłość jest główną motywacją do działania.

Jak widać, Bułhakow przedstawił wiele form przezwyciężania zła w swoim dziele. To pokazuje, że człowiek ma szansę się przed nim bronić, jeżeli tylko jest w stanie je dostrzec w swoim życiu.


Przeczytaj także: Mistrz i Małgorzata jako traktat o wolności

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.