„Mistrz i Małgorzata” to powieść rosyjskiego autora, Michaiła Bułhakowa. Jej fabuła przedstawia wydarzenia, jakie mają miejsce po tym, jak w latach trzydziestych ubiegłego wieku do Moskwy przybywa szatan ze swoją świtą. Te wydarzenia mają związek z tytułowymi postaciami Mistrza i Małgorzaty, co z kolei prowadzi czytelnika do powieści, jaką tworzy bohater. Opowiada ona o losach Poncjusza Piłata w momencie, w którym wydaje on wyrok na Jeszuę Ha-Nocri, czyli Jezusa Nazarejczyka. Mimo iż jest to postać znana z Biblii, to w ujęciu Bułhakowa różni się od swojego historycznego pierwowzoru.
Jeszua jest u Bułhakowa jedną z postaci, które pojawiają się w powieści Mistrza. Czytelnik poznaje go, gdy Piłat wydaje na niego wyrok śmierci za obrazę majestatu cesarstwa. Jeszua ma na sobie rozdarty, błękitny chiton, a na głowie nosi biały zwój tkaniny z rzemykiem. Jego ciało nosi ślady tortur, jakie wobec niego stosowano. Jego ręce związano mu za plecami.
W przeciwieństwie do Biblii Jeszua nie jest tutaj postacią główną i pierwszoplanową. W powieści Mistrza miejsce to zajmuje Piłat, a Jeszua to osoba, która spotyka się z konsekwencjami działania namiestnika. Jeszua ma jednak ogromny wpływ na jego życia, a wyrok, jaki wydał na niego Piłat, na zawsze odmienia jego losy.
W ujęciu Bułhakowa Jeszua pozbawiony jest swojej boskiej otoczki, zdecydowanie bardziej przypomina zwyczajnego człowieka. Nie jest Synem Bożym, tylko wędrownym filozofem, któremu udało się zgromadzić wokół siebie kilka osób zainteresowanych tym, co głosił i miał do powiedzenia. Postać Jeszui zostaje zatem przeniesiona ze sfery sacrum do profanum. Piłat sądzi wręcz, że jest on człowiekiem bardzo naiwnym i łatwowiernym, co sprowadza na niego wielkie nieszczęście, jakim było skazanie go na śmierć poprzez ukrzyżowanie.
Jeszua w powieści jest człowiekiem obytym i wykształconym, ma pewne pojęcie na temat medycyny. Boi się czekającej go śmierci, jest też bardzo wrażliwy, co ma wpływ na głoszone przez niego poglądy. Sądzi też, że pewnego dnia na świecie nie będzie już cesarstwa ani żadnej innej władzy, przez co Piłat wydaje na niego wyrok. Jeszua tłumaczy rozsądnie, że jest niewinny i wyjaśnia wszystkie inne zarzuty. Widać, że jest indywidualistą, a jego sposób myślenia wyróżnia się na tle innych osób. Nie jest to prawda objawiona przez Boga, ale filozoficzne refleksje, które z chęcią podejmowali jego uczniowie, tacy jak Mateusz Lewita. Jeszua sądzi, że każdy człowiek ma w sobie trochę dobra.
Postać Jeszui jest zdecydowanie inna od biblijnego Jezusa. U Bułhakowa jest on po prostu człowiekiem, ludzkim i zwyczajnym, którego niekonwencjonalny sposób myślenia zaprowadził na krzyż. Nie ma w nim mistycyzmu i boskości, niczym nie różni się od innych ludzi, jakich opisuje w swoim dziele autor. Jednak jego nauka podobna jest do tego, co znane jest z chrześcijaństwa.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.