„Mistrz i Małgorzata” to powieść rosyjskiego twórcy, Michaiła Bułhakowa. Początkowo została ona ocenzurowana w Związku Radzieckim i dopiero po latach wydano jej pełną wersję. Dzieło to przedstawia wydarzenia, jakie mają miejsce po tym, jak do Moskwy przybywa sam szatan. Jego wizyta splata się z losami pary kochanków - Małgorzaty i Mistrza, autora powieści o Poncjuszu Piłacie. W powieści pojawia się też wielu bohaterów pobocznych, których dotykają niesamowite wypadki, jakie mają miejsce w mieście.
Mistrz to jeden z tytułowych bohaterów powieści Bułhakowa. To trzydziestoośmioletni mężczyzna, który całe swoje życie poświęcił pisaniu powieści o Poncjuszu Piłacie. Wygrał pewnego dnia w loterii państwowej i zyskane środki przeznaczył na to, by swobodnie pisać. Gdy poznał Małgorzatę, zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia. Krytyka jego powieści doprowadziła go do załamania nerwowego, przez co trafił do szpitala psychiatrycznego. Mistrz z wykształcenia jest historykiem, porzuca jednak w pracę w muzeum na rzecz stania się pisarzem. Spotkanie z Wolandem pozwala mu ocalić i dokończyć swoją powieść.
Małgorzata to około trzydziestoletnia kobieta, mężatka, która wdaje się w romans z Mistrzem. Przed jego poznaniem żyje w wili ze znanym i bogatym mężem, którego nie kocha i z którym czuje się samotna. Małgorzata zakochuje się w Mistrzu od pierwszego wejrzenia, staje się też jego kochanką i bez wahania porzuca dla niego dostatnie i bezpieczne życie. Jest fanką jego twórczości i wspiera go w jego pracy. Gdy Mistrz znika, Małgorzata robi wszystko, by go odzyskać, na przykład zgadza się na bycie gospodynią na balu Wolanda. Czuje się dobrze jako czarownica, ale wszystkie jej działania są motywowane miłością do ukochanego. Ma w sobie wiele miłosierdzia, co pokazuje historia z dzieciobójczynią, Friedą, której Małgorzata pomaga znaleźć spokój.
Woland to sam szatan i przywódca diabelskiej świty, która przybywa do Moskwy. Przedstawia się jako zagraniczny profesor czarnej magii. Nikt nie jest w stanie dobrze go opisać czy zapamiętać, mimo iż kontaktuje się on z wieloma osobami, na przykład Iwanem Bezdomnym. Woland doskonale rozumie ludzi, czyta im w myślach, rozumie ich motywacje i pragnienia, przez co łatwo może nimi manipulować i wykorzystywać ich do swoich celów. Mimo bycia szatanem, potrafi wybrańcom okazać miłosierdzie. Pozwala Mistrzowi i Małgorzacie żyć w pierwszym kręgu piekielnym, zamieszkanym przez filozofów.
Behemot to ogromny, czarny kot, członek świty Wolanda. Zajmuje on rolę szatańskiego błazna, jest złośliwy i gotów do wszczynania awantur czy też robienia innym psot.
Korowiow to także członek świty szatana. Nie do końca wiadomo, kim jest, ale służy często Wolandowi konsultacjami. Nosi rozbite binokle i tak jak Behemot ma skłonność do żartów i awantur.
Iwan Bezdomny to moskiewski poeta, w jego dziełach obecny jest ateizm oraz komunizm. To autor poematu o tym, że Jezus nie istnieje. Nie czuje się spełniony, a jego egzystencja nie ma sensu. Spotkanie Woladna oraz śmierć Berlioza wstrząsają Iwanem i sprawiają, że rewiduje on swoje poglądy. Trafia też przez to do szpitala psychiatrycznego.
Michał Aleksandrowicz Berlioz to przewodniczący związku literatów w Moskwie. Umiera, gdy tramwaj odcina mu głowę, co wcześniej zostaje przepowiedziane przez Wolanda. To promotor socrealizmu oraz jego przedstawiciel. Jego odcięta głowa pojawia się potem na balu u Wolanda.
Nikanor Iwanowicz Bosy to pracownik spółdzielni mieszkaniowej, do której należy mieszkanie Lichodiejewa i Berlioza przy ulicy Sadowej. Zostaje przez szatańską świtę wrobiony w przyjęcie łapówki w dolarach, przez co zostaje aresztowany.
Stiopa Lichodiejew to dyrektor artystyczny teatru Variétés. Zostaje przez Wolanda pozbawiony mieszkania i wysłany przez niego do Jałty. Wszystkie te wydarzenia sprawiły, że przestał pić alkohol.
Rimski to dyrektor finansowy teatru Variétés, który przeżył niesamowite spotkanie z wiedźmą oraz wampirem, przez co ostatecznie próbował uciec pociągiem do Leningradu.
Warionucha to administrator w teatrze Variétés, który zostaje przez Wolanda zmieniony w wampira.
Andrzej Fokicz to bufetowy w teatrze Variétés. Próbuje się upomnieć o swój interes u Wolanda i dowiaduje się, że umrze na raka.
Natasza to służąca Małgorzaty, razem z nią udaje się na bal u szatana i chce zostać czarownicą.
Łatuński to krytyk literacki, który zaciekle atakował powieść Mistrza. Małgorzata zniszczyła jego mieszkanie.
Żorż Bengalski to konferansjer w teatrze Variétés, który prowadził pokaz Wolanda.
Archibald Archibaldowicz to mężczyzna, który podczas pokazu Wolanda został wskazany jako niewierny mąż.
Alojzy Mogarycz to kolejny krytyk literacki, który zmiażdżył powieść Mistrza i przejął jego mieszkanie.
Annuszka to kobieta, która rozlała olej na torach, przez co Berlioz zginął pod tramwajem.
Baron Meigel to urzędnik, który dostał się na bal Wolanda i zginął.
Poncjusz Piłat to postać historyczna i namiestnik cesarski, który skazał Jezusa na śmierć.
Jeszua Ha-Nocri to imię, pod którym kryje się Jezus skazany przez Piłata na śmierć.
Azazello to demon ze świty Wolanda, który zabrał Małgorzatę na bal.
Hella to ruda wiedźma ze świty Wolanda.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.