Czym zajmowali się i kim byli: zarobnicy, strażnicy i pomocnicy w Państwie Platona?

Autor Platon
Autorem opracowania jest: Piotr Kostrzewski.

Idealny ustrój polityczny Platona zakładał istnienie trzech klas społecznych: Zarobników, Strażników i Pomocników. Każda z nich miała ściśle określone zadania, wynikające z wrodzonych predyspozycji ich członków. Tylko w taki sposób, zdaniem filozofa, można było osiągnąć w państwie prawdziwą sprawiedliwość.

  • Zarobnicy - wytwórcy
  • Strażnicy - żołnierze
  • Pomocnicy - administratorzy
  • Państwo jako ludzki organizm
  • Zarobnicy - wytwórcy

    Do tej klasy mieli należeć wszyscy ci, którzy zajmują się wytwarzaniem niezbędnych w państwie rzeczy. Oprócz rolników byli to więc wszelkiej maści rzemieślnicy, kupcy i ludzie zarabiający na swoje życie pracą. Jako jedyni w całym państwie mieli prawo do posiadania własności prywatnej. 

    Strażnicy - żołnierze

    Pełnili w państwie Platona funkcję klasy wojskowej oraz prawdopodobnie porządkowej. Byli kształtowani od najmłodszych lat przy pomocy odpowiednio ocenzurowanej sztuki i wychowania fizycznego. Wychowanie miało na celu stworzyć jednostki zrównoważone, w których umiłowanie mądrości łączyłoby się z odwagą. Platon porównuje tę klasę do psów stróżujących, wyuczonych kochać ludzi znanych i okazywać nieufność obcym. U Strażników, tak jak w tych zwierzętach, miał zostać zaszczepiony instynkt obrony obywateli własnego państwa.

    Potrzebne jedzenie na rok i ekwipunek mieli im dostarczać rzemieślnicy. Strażnicy nie posiadali własności prywatnej, mieszkali i jedli wspólnie. 

    Pomocnicy - administratorzy

    Najlepsi spośród Strażników, wykazujący szczególne umiłowanie mądrości, mieli dostąpić wcielenia w szeregi Pomocników. Platon przewidywał im rolę administratorów państwa, jego władców. 

    Szkolenie Pomocnika różniło się tym od Strażnika, że wzbogacano je o zagadnienia matematyczne. Z czasem dodawano również „wolne myślenie” - filozofię. Ustrój Platona określano bowiem mianem „państwa filozofów”. Pomocnik był też założenia starszy od pozostałych członków społeczeństwa. Gwarantowało to odpowiednie doświadczenie, stabilnych charakter i szacunek innych obywateli. 

    Państwo jako ludzki organizm

    Dzisiaj ustrój Platona nie znalazłby wielu zwolenników ze względu na totalitarny charakter. Wynika on z rozumienia życia zbiorowego człowieka jako przedłużenia jego życia prywatnego. Dla Platona istnieje analogie pomiędzy państwem a ludzkim organizmem. Ustrój jest jak życie wewnętrzne, składające się z trzech elementów - pożądliwości, temperamentu i rozumu. Człowiek, w którym te składowe zajmują należne sobie, harmonijnie miejsce, określany jest jako sprawiedliwy. Dlatego filozof dzieli państwo na trzy klasy i każdej powierza tylko jedno zadanie. Zarobnicy tworzą, ponieważ odpowiadają pożądliwości rzeczy. Strażnicy bronią, będąc odpowiednikiem temperamentu. Pomocnicy zaś zarządzają, tak jak człowiekiem powinien kierować rozum.

    Gwarantem sprawiedliwości w państwie Platona jest więc zajmowanie się przez jego mieszkańców tylką tą pracą, do jakiej zostali najlepiej predysponowani.


    Przeczytaj także: Metafora jaskini platońskiej - znaczenie, symbolika

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.