Idealny system polityczny według Platona przewidywał istnienie trzech odrębnych klas społecznych: Zarobników, Strażników i Pomocników. Każda z tych klas miała przypisane konkretne zadania, odpowiadające wrodzonym cechom ich członków. Filozof uważał, że jedynie taki podział umożliwiał osiągnięcie prawdziwej sprawiedliwości w państwie.
Spis treści
Do tej klasy mieli należeć wszyscy ci, którzy zajmują się wytwarzaniem niezbędnych w państwie rzeczy. Oprócz rolników byli to więc wszelkiej maści rzemieślnicy, kupcy i ludzie zarabiający na swoje życie pracą. Jako jedyni w całym państwie mieli prawo do posiadania własności prywatnej.
W państwie Platona, klasa Strażników pełniła rolę wojskową oraz prawdopodobnie porządkową. Od najmłodszych lat byli kształceni za pomocą starannie cenzurowanej sztuki i wychowania fizycznego, które miało na celu rozwinięcie w nich równowagi, łącząc umiłowanie mądrości z odwagą. Platon porównuje tę klasę do psów stróżujących, uczonych lojalności wobec znanych im osób i nieufności wobec obcych. Strażnicy, podobnie jak te zwierzęta, mieli być wyposażeni w instynkt obrony obywateli swojego państwa.
Nie posiadali własności prywatnej; ich potrzeby, takie jak jedzenie i ekwipunek, były zapewniane przez Zarobników. Mieszkali i spożywali posiłki wspólnie.
Najlepsi Strażnicy, wykazujący szczególne zainteresowanie mądrością, mieli przejść do klasy Pomocników, odpowiedzialnych za administrowanie i rządzenie państwem. Szkolenie Pomocników różniło się od szkolenia Strażników tym, że obejmowało dodatkowe zagadnienia matematyczne oraz, z czasem, naukę filozofii, co wpisywało się w koncepcję „państwa filozofów” Platona. Pomocnicy byli również zazwyczaj starsi od innych członków społeczeństwa, co zapewniało im nie tylko odpowiednie doświadczenie i stabilny charakter, ale także respekt ze strony innych obywateli.
Współczesne społeczeństwo nie przyjęłoby z entuzjazmem ustroju Platona ze względu na jego totalitarny charakter. Ten wynika z Platona rozumienia życia zbiorowego jako odzwierciedlenia życia prywatnego jednostki. Filozof porównuje państwo do ludzkiego organizmu, składającego się z trzech elementów: pożądliwości, temperamentu i rozumu. Sprawiedliwość, według Platona, polega na harmonijnym rozmieszczeniu tych składowych. Dlatego państwo dzieli się na trzy klasy, z których każda pełni określoną funkcję: Zarobnicy odpowiadają za wytwarzanie dóbr, co koresponduje z pożądliwością; Strażnicy za obronę, będąc analogią temperamentu; a Pomocnicy za zarządzanie, jak rozum powinien kierować życiem jednostki. Sprawiedliwość w państwie Platona zależy więc od tego, czy mieszkańcy wykonują pracę, do której są najlepiej przystosowani.
Aktualizacja: 2024-08-17 16:51:14.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.