W dialogu „Państwo” Platon porusza kwestie dotyczące sprawowania władzy, poszukując najlepszego możliwego ustroju i cech idealnego władcy. Filozof uznaje, że tylko król-filozof, czyli osoba głęboko oddana mądrości, jest w stanie rządzić sprawiedliwie. Platon wiąże tę ideę z własnym pojmowaniem sprawiedliwości.
Platon w „Państwie” stwierdza: „Dopóki [...] miłośnicy mądrości nie będą mieli władzy królewskiej w państwach, albo obecni królowie i władcy nie zaczną naprawdę kochać mądrości [...] zło nie ustąpi”. Filozof sugeruje, że idealnym władcą jest król-filozof, który dąży do poznania prawdy i nie da się zwieść pozorom. Jego rozum pozwala mu kontrolować własne pożądliwości i dążyć do dobra publicznego, a nie do władzy dla samej władzy. Zrozumienie Dobra – pierwotnej idei – stanowi szczyt jego filozoficznych poszukiwań, co umożliwia mu wdrażanie sprawiedliwości w rządzeniu.
Platon postrzegał państwo jako przedłużenie życia prywatnego obywatela, gdzie pożądliwość, temperament i rozum mają swoje odpowiednie role. Sprawiedliwość w człowieku polega na tym, by rozum dominował nad temperamentem i pożądliwością, podobnie jak państwo powinno odzwierciedlać te same pierwiastki. Filozof, jako reprezentant rozumu, jest zatem najbardziej odpowiedni do rządzenia.
Platon dwukrotnie próbował wcielić swoją koncepcję króla-filozofa w życie. Najpierw nauczał filozofii tyrana Syrakuz, Dionizjosa I, ale został wkrótce odrzucony i sprzedany w niewolę. Po interwencji przyjaciół uniknął tragicznego losu. Później próbował przekonać syna Dionizjosa, Dionizjosa II, do swoich idei, ale także nie odniósł sukcesu i wrócił do Aten, gdzie założył Akademię.
Platon uważał, że tylko osoba oddana mądrości może rządzić sprawiedliwie, co odzwierciedla panowanie rozumu nad wewnętrzną harmonią człowieka. Jednak jego idealistyczne pomysły nigdy nie znalazły praktycznej realizacji, co wielu przypisuje niepraktycznemu charakterowi jego filozofii w kontraście do pragmatycznej natury polityki.
Aktualizacja: 2024-08-12 15:50:31.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.