Dzieła artystyczne istnieją od zarania dziejów, a ich forma, techniki i materiały ewoluowały na przestrzeni wieków. Oprócz odzwierciedlania rzeczywistości czy dostarczania rozrywki, sztuka zaczęła pełnić także funkcję perswazyjną. Oznacza to, że może służyć do przekonywania odbiorców do określonych działań lub poglądów. Przykłady zaistnienia tej funkcji to groźby, apele czy nakazy, ale dotyczy to także pełnych tekstów literackich, mających na celu wpłynięcie na zachowanie czytelnika.
Niektórzy uważają, że sztuka powinna angażować się w kwestie polityczne i społeczne, wpływając na opinię publiczną. Przykładem takich dzieł są nowele Elizy Orzeszkowej, „Marta” i „Gloria victis”, oraz wiersz Czesława Miłosza, „Do polityka”.
Wiersz „Do polityka” Czesława Miłosza, jak wskazuje jego tytuł, zwraca się bezpośrednio do polityka, rozważając jego rolę w społeczeństwie i odpowiedzialność za decyzje, które mogą wpłynąć na los wielu ludzi. Miłosz, pisząc ten wiersz w czasie II wojny światowej i publikując go w 1953 roku, gdy musiał emigrować z Polski, wykorzystywał literaturę jako narzędzie perswazyjne w nadziei na wpłynięcie na sytuację w kraju.
Nowela „Marta” Orzeszkowej, osadzona w kontekście pozytywizmu i nurtu tendencyjnego, również pełni funkcję perswazyjną, ukazując trudności, z jakimi borykają się kobiety z niższych warstw społecznych. Historia Marty, która po śmierci męża nie potrafi się utrzymać i kończy tragicznie, miała być ostrzeżeniem i nawoływaniem do emancypacji kobiet, aby mogły one samodzielnie radzić sobie w życiu.
W „Gloria victis” Orzeszkowa porusza temat powstania styczniowego, starając się zachować pamięć o bohaterach tego zrywu i budować ich pozytywny wizerunek. Poprzez literacką kreację bohaterów i wydarzeń, autorka starała się przekonać czytelników do swojej wizji powstania i skorzystać z możliwości, jakie daje tekst literacki, aby wpłynąć na opinię publiczną.
Przykłady te pokazują, że funkcja perswazyjna w literaturze może być ważna i potrzebna.
Aktualizacja: 2024-08-23 11:39:24.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.