Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, fot: Kurier Codzienny, Narodowe Archiwum Cyfrowe
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska tworzyła w czasach XX-lecia międzywojennego i była luźno związana ze Skamandrem. Jej twórczość koncentrowała się nie tylko na codzienności, ale też wrażliwości, kobiecych uczuciach. Przykładem jest tutaj wiersz Robota anioła stróża opublikowany w tomiku „Niebieskie migdały” w 1922 roku.
Spis treści
Wiersz ma nieregularną budowę i składa się z dwóch strof o różnej liczbie wersów: pierwsza strofa liczy sześć wersów, a druga trzynaście. Występują pojedyncze rymy, jednak nie tworzą one regularnego wzoru.
Wiersz należy do liryki zwrotu do adresata, a podmiot liryczny kieruje swoje słowa do ukochanego. W tekście znajdują się liczne apostrofy, takie jak: „Gonił cię mój anioł stróż po świecie, o mój Drogi”, czy „Wreszcie ciebie ślepego, ciebie niechętnego zawiódł przemocą do mego pokoju”. Osoba mówiąca w wierszu to kobieta, która zwraca się do swojego ukochanego mężczyzny. Trzecim bohaterem lirycznym jest anioł stróż, który w utworze symbolizuje nadzieję na ocalenie ukochanego.
W tekście, oprócz apostrof, występują także inne środki stylistyczne. Znajdziemy epitety takie jak „białe nikotiany”, „trąby złote”, „taniec boski”, „szata srebrnobiała”. Pojawiają się również metafory, na przykład „zbawienie własne diabłom rzucał na pożarcie”, oraz porównania, jak w zwrotach „pachniał jak wytężone białe nikotiany” czy „krzyczał głosem jak trąby złote i waltornie”. Dodatkowo, ekspresję wiersza wzmacniają wykrzyknienia, takie jak „zbawienie własne diabłom rzucał na pożarcie!”. Utwór zawiera także przerzutnie, np. „Pan Bóg wie dlaczego,/jak to się zdarza czasami”, oraz powtórzenia, jak „ciebie ślepego, ciebie niechętnego”.
W utworze poetka odwołuje się do chrześcijańskiej wiary. Anioł stróż, zgodnie z nauką chrześcijańską, jest istotą duchową, pełniącą rolę pośrednika między Bogiem a człowiekiem oraz osobistego opiekuna. W chrześcijaństwie wierzy się, że każdy człowiek ma swojego anioła stróża, który został mu dany przez Boga. Anioł stróż pełni funkcję przewodnika i opiekuna, prowadząc wiernego przez życie, chroniąc go przed niebezpieczeństwami oraz modląc się za niego.
Wiara w anioła stróża jest głęboko zakorzeniona w katolickiej teologii i stanowi istotne źródło duchowego wsparcia. Wyraża przekonanie, że człowiek nigdy nie jest sam, gdyż Bóg przydziela każdemu niebiańskiego towarzysza na drodze życia. W kontekście tej koncepcji, podmiot liryczny wierzy, że anioł stróż chroni zarówno ją, jak i jej ukochanego.
Osoba mówiąca, pełna miłości i troski kobieta, jest przekonana, że jej anioł stróż czuwa nad ukochanym podczas jego życiowej podróży. Anioł pełni rolę przewodnika, prowadząc go bezpiecznie do domu, niczym owieczkę. Podmiot liryczny wierzy, że anioł stróż nie tylko strzegł ukochanego, ale także szeptał mu słowa o miłości. Może to symbolizować codzienne przypominanie o tym, że jest kochany i że ktoś na niego czeka z otwartymi ramionami. Anioł pachnie białymi nikotianami, kwiatami, które otwierają się wieczorem i intensywnie pachną, co może być metaforą nocnych refleksji lub czułej obecności podczas snu.
Anioł stróż pełni także funkcję obrońcy, modląc się za mężczyznę i próbując wziąć na siebie jego grzechy. Rzuca się diabłom na pożarcie, starając się ochronić ukochanego kobiety przed potępieniem, grzesznymi czynami i życiowymi błędami, aby sprowadzić go bezpiecznie do domu. To pełne oddania wyobrażenie anioła stróża ukazuje, że jego opieka nad ukochanym ma wymiar zarówno fizyczny, jak i duchowy.
W wierszu uwidacznia się cierpienie podmiotu lirycznego, którego troska nie spotyka się z wdzięcznością. Kobieta płacze w swoim pokoju, modląc się, aby anioł stróż nieustannie czuwał nad jej ukochanym. Jej cierpienie jest zrozumiałe tylko dla Boga, który wie wszystko. W końcu spełnia się marzenie kobiety — mężczyzna wraca do domu. Niestety, jego powrót nie przynosi jej ukojenia, ponieważ ukochany zdaje się nie dostrzegać jej bólu. Brak empatii i zrozumienia z jego strony powoduje dodatkowe cierpienie u podmiotu lirycznego. Jego niechęć do powrotu może sugerować brak miłości i zrozumienia, co jest źródłem bólu kobiety.
Anioł stróż jest przygnębiony, gdyż zdaje sobie sprawę, że spełnienie prośby kobiety przyniosło jej jeszcze większe cierpienie. Kiedy mężczyzna był nieobecny, przynajmniej nie musiała znosić jego obojętności. Anioł, mimo swojej mocy, nie mógł cofnąć biegu wydarzeń, dlatego jego jedyną reakcją na sytuację był jęk rozpaczy.
Wiersz ukazuje złożoność ludzkich relacji i uczuć. Nie zawsze nasza miłość i troska są odwzajemnione lub docenione. Mimo że podmiot liryczny błaga o wsparcie sił wyższych, by czuwały nad ukochanym, on pozostaje obojętny, a jej cierpienie tylko się pogłębia.
Aktualizacja: 2024-08-27 18:01:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.