W twórczości Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, poetki i dramatopisarki dwudziestolecia międzywojennego, wielokrotnie pojawia się temat miłości, ale też codziennego życia i przemijania. Przykładem jest między innymi wiersz Czas krawiec kulawy, który ukazał się w 1922 roku w debiutanckim tomiku poetki, zatytułowanym Niebieskie migdały.
Utwór ma nieregularną budowę: składa się z trzech strof o różnej liczbie wersów. Pierwsza strofa liczy jedenaście wersów, druga – trzy, a trzecia – dwa. Liczba zgłosek w wersie również nie jest stała.
Wiersz należy do liryki bezpośredniej, osoba mówiąca ujawnia swoją obecność. To kobieta, wypowiada się w pierwszej osobie liczby pojedynczej (krzyknęłam). Nie wiemy o niej zbyt wiele, podobnie jak każdy człowiek, przechodzi lepsze i gorsze chwile, co symbolizuje jej spotkanie z Czasem.
W utworze pojawiają się między innymi epitety (krawiec kulawy, suchotnik żwawy, zgrzebne szare płótno, atłas gładki, zielonym klejnotem, większego szczęścia). Wiersz opiera się na personifikacji: Czas zostaje przedstawiony jako człowiek, kulawy krawiec (Czas jak to czas, krawiec kulawy, z chińskim wąsem, suchotnik żwawy). Obecne są też porównania (coś błysło jak złotem). Poetka zastosowała również wykrzyknienie (Ach! z tego, z tego chcę mieć suknię!).
W utworze Czas ukazany jest jako stary krawiec, który ma za sobą wiele doświadczeń. W końcu Czas istnieje od zawsze, gdyby nie upływ czasu, nie mielibyśmy przeszłości. Jego postać, podobnie jak człowiek w podeszłym wieku, nosi ślady przemijającego czasu.
Poetka stosuje barwną personifikację: Czas staje się „suchotnikiem”, kulejącym starcem ze staromodnymi wąsami. Jego chwiejny krok i fizyczne dolegliwości oddają subtelnie fakt, że Czas, tak jak każdy, zmaga się z upływem wieków. Ma w sobie mądrość, wynikającą z doświadczenia. Doskonale wie, że wszystko przemija. Porównanie do krawca jest tym bardziej trafne, że podobnie jest z modą: kolejne trendy szybko przemijają.
Podmiot liryczny obserwuje, jak Czas zgrabnie układa różne skrawki materiału. Wyciąga je z ponurej szuflady, w końcu upływ czasu rzeczywiście może być przygnębiający. Rzeczywiście, mijający czas przypomina nam, że się starzejemy, nie możemy wrócić do tego, co było wcześniej, nieważne, jak bardzo chcemy.
Czas działa jak bezlitosny krawiec naszych losów. Osoba mówiąca zauważa, że materiały, których używa, są różnorodne – od pięknych, eleganckich i drogocennych po te mniej piękne. Podobnie jak w ludzkim życiu, gdzie kolejne dni przynoszą zarówno radość, bogactwo i powody do uśmiechu, jak i cierpienie. Każdy chciałby przeżywać jak najwięcej pięknych chwil, niestety Czas nie jest łaskawy: to on decyduje, co dostaniemy. Nie na wszystko mamy wpływ, każdy chciałby być szczęśliwy, ale to nie zawsze jest możliwe. Nie wybieramy sobie cierpienia, a jednak nieuchronnie je przeżywamy.
W końcu podmiot liryczny dostrzega przepiękny materiał, kobieta marzy, aby to właśnie z niego była uszyta jej suknia. Drogocenna tkanina staje się metaforą szczęśliwego życia, które chciałby wieść każdy z nas. Niestety Czas jej odmawia: materiał ten jest sprzedany do nieba. Stara się sprowadzić kobietę na ziemię: każdy, kto choćby zobaczył tę tkaninę, powinien uważać się za szczęśliwca. Doskonale oddaje to naturę ludzkiego życia: jeśli doświadczyliśmy chwili szczęścia, powinniśmy cieszyć się, że to nam się przydarzyło, zamiast oczekiwać, że będzie trwać wiecznie. Według wiary chrześcijańskiej, wieczne szczęście czeka nas w niebie. Na ziemi nie powinniśmy na to liczyć.
Podmiotowi lirycznemu trudno jest pogodzić się z faktem, że nie zawsze może dostać to, czego pragnie. Nazywa Czas złym krawcem, jak większość z nas, nie umie doceniać tego, co ma, zawsze chce więcej. To naturalne, że życie składa się z radosnych, ale też bolesnych momentów, jednak te pierwsze znacznie łatwiej jest nam przyjąć. Niestety piękne chwile szybko przemijają, a my musimy pogodzić się ze stratą, ponieważ bunt nic tutaj nie daje. Życie jest nieprzewidywalne, ale warto być cierpliwym i wdzięcznym za każde szczęście, jakiego doświadczyliśmy. Czas nie ugnie się wobec próśb kobiety: nie może dostać tak wiele, jak oczekuje.
Wiersz Czas krawiec kulawy przekazuje uniwersalne mądrości, które praktycznie każdy może odnieść do swojego życia. Motywy przemijania, starości, i zmienności losu splatają się z refleksją nad wdzięcznością oraz dobrem, którego doświadczamy, a czasem nie doceniamy. Utwór pokazuje, że powinniśmy głębiej zastanowić się nad sensem swojego życia, bo chociaż nie zawsze wszystko układa się tak, jak chcemy, w przyszłości może czekać nas wiele szczęśliwych momentów, których nawet się nie spodziewamy.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.