Rola symboli w życiu zbiorowości – omów temat, odwołując się do Wesela oraz innych utworów literackich.

Autorka opracowania: Marta Grandke. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

Symbole mogą wyrażać rzeczy, których nie można lub nie da się z różnych względów wyrazić wprost. Bardzo często symbole stają się bardzo ważną rzeczą w życiu społeczności, odwołują się bowiem do wartości, jakie są na przykład istotne dla całego narodu. Pojawiają się one na przykład w literaturze z danego okresu, stając się dla czytelnika czytelnym odniesieniem do danych kontekstów. Pisarze zatem często sięgają po symbole, które pełnią istotną rolę w życiu społeczności. 

Spis treści

Wesele

Symbole w „Weselu”, które wybrał Wyspiański są bardzo istotne dla zbiorowości oraz dla niej czytelne. Pisarz sprowadził bowiem na opisywane wesele cały zastęp postaci znanych z historii Polski oraz dla niej ważnych. Stańczyk, jako symbol mądrości, reprezentuje świadomość odpowiedzialności, jaką inteligencja powinna ponosić za los narodu. Stańczyk jest symbolem patriotyzmu i ostrzega przed zanikiem walki o niepodległość Polski. Krytykuje Dziennikarza za ograniczanie się do pustych słów i przypomina o historycznych błędach, które doprowadziły do obecnej sytuacji. Pojawia się także duch Zawiszy Czarnego, wyrażający tęsknotę Poety za siłą i odwagą, mimo panujących w epoce Młodej Polski dekadenckich nastrojów. Rycerz przypomina o potędze epoki Jagiełły i wskazuje, że Poeta mógłby poprowadzić lud do walki. Hetman objawiający się Panu Młodemu, jako magnat Branicki zaprzedający kraj szatanowi symbolizuje zdradę ojczyzny. Upiór, czyli Jakub Szela, przywódca rabacji chłopskiej, symbolizuje krwawą zemstę na szlachcie. Jako przywódca powstania chłopskiego, pojawia się cały we krwi, co nawiązuje do licznych mordów na szlachcicach podczas galicyjskiej rabacji. 

Rolą tych symbolicznych widm jest przekazanie zbiorowości konkretnych informacji i perspektywy na kondycję narodu. Pojawiają się one bowiem w trudnej sytuacji, gdy Polska wciąż jest pod zaborami, a społeczeństwo nie jest w stanie zmobilizować się do przeprowadzenia kolejnego powstania narodowego. Postaci z przeszłości kraju wskazują swoją obecnością na konkretne wady społeczeństwa i konieczność poradzenia sobie z nimi, jeśli kraj ma kiedyś jeszcze odzyskać swoją wolność. Wyspiański wykorzystał takie symbole, by były one jasne i czytelne nie tylko dla bohaterów jego dzieła, ale także dla jego odbiorcy. Symbole te pełnią zatem ważną rolę, uprzytamniają społeczeństwo jego wady i mobilizują je do działania.

Pan Tadeusz

Równie ważne w życiu zbiorowości są symbole w „Panu Tadeuszu”. W tym dziele Adam Mickiewicz chciał upamiętnić znikającą już Polskę szlachecką oraz przypomnieć o jej świetności w trudnym okresie zaborów. Pisał to dzieło także dla emigrantów, dlatego też posłużył się istotnymi symbolami narodowymi, na których można było budować poczucie wspólnoty. Były to zatem takie symbole jak polonez, polowanie, grzybobranie czy wiele innych elementów, które wywodziły się z dawnej kultury szlacheckiej. Z łatwością rozpoznawała je każda osoba wykonana w danym kręgu kulturowym. Stanowiły one część dawnej Polski oraz element tożsamości narodowej konkretnej grupy społecznej. Mickiewicz przypomniał też dzięki nim czasy dawnej świetności kraju, który przestał oficjalnie istnieć na mapach Europy. Symbole zatem stały się dla narodu sposobem, by chociaż na chwilę powrócić do czasu, gdy jego kraj istniał, szczycił się własną kulturą i tradycją.

Tango

Symbole w „Tangu” Mrożka porządkują społeczeństwo, przypisują daną rolę, jaką osoba w nim odgrywa i stanowią czytelny komunikat dla innych. Dlatego też główny bohater, Artur, nakłania bliskich, by na przykład ubierali się stosownie do wieku i okoliczności. W ten sposób wysyłali innym łatwą do rozpoznania informację, a strój stawał się symbolem konkretnych okoliczności. Bez tego rzeczywistość zamieniała się w chaos.

Gloria victis

Przywołane symbole w noweli „Gloria victis” Elizy Orzeszkowej odnoszą się bezpośrednio do wydarzenia, jakim było powstanie styczniowe, zmieniające rzeczywistość Polaków pragnących wolności. Po pewnym czasie pamięć o bohaterach zanikła, a ich czyny poddano krytyce, zatem Orzeszkowa swoim tekstem próbowała przywrócić dawną pamięć i cześć osobom, które uznawała ona za bohaterów. Do nich należał między innymi Romuald Traugutt, przywódca. Wykorzystała do tego znanej symboliki mogiły powstańczej, kojarzącej się czytelnikom z konkretnymi wydarzeniami związanymi ze zrywami narodowymi. W ten sposób próbowała zmienić narrację, jaka pojawiała się w tej kwestii wraz z upływem wielu lat od wybuchu powstania.

Zakończenie

Symbole odgrywają istotną rolę w życiu zbiorowości, będąc nośnikami wspólnych wartości, tożsamości i tradycji. Przez nie społeczności wyrażają swoje najważniejsze idee, takie jak patriotyzm, wolność, religijność czy sprawiedliwość. Symbole mają zdolność jednoczenia ludzi wokół wspólnych celów, wzmacniając więzi i poczucie przynależności. Stanowią też pomost między przeszłością a teraźniejszością, przypominając o ważnych wydarzeniach historycznych i kulturowych. W dynamicznie zmieniającym się świecie pozostają stałym elementem, który pomaga społecznościom zachować swoją tożsamość i przekazywać dziedzictwo kolejnym pokoleniom.


Przeczytaj także: Noc listopadowa - plan wydarzeń

Aktualizacja: 2024-10-11 17:41:11.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.