Psychologiczna powieść Marii Kuncewiczowej „Cudzoziemka” skupia się głównie na problemie rozbudowanej i skomplikowanej psychice głównej bohaterki, Róży Żabczyńskiej. Kobieta zmaga się z wieloma demonami przeszłości, pielęgnując w sobie poczucie krzywdy i przelewając je na inne osoby.
Spis treści
Mimo że Róża Żabczyńska była Polką z rodziny o silnych patriotycznych tradycjach, nigdy nie czuła się w pełni związana z Polską, nie odnalazła tu poczucia przynależności ani akceptacji. Polska nie była dla niej ojczyzną, ale Rosja również nie dawała jej poczucia, że jest u siebie – w obu tych miejscach czuła się wyobcowana i obca. W Taganrogu drwiono z niej z powodu polskiego pochodzenia, a w Warszawie, choć była Polką, nie traktowano jej jak prawdziwej obywatelki, co wzmacniało jej poczucie wyobcowania. Aby ukryć swoje korzenie, używała w Polsce imienia Ewelina, ponieważ ciotka Luiza, nazywając ją „Rojzą” zdradzała jej rosyjskie pochodzenie. Przez lata doświadczała wyśmiewania, co pogłębiało jej problemy i wewnętrzne kryzysy, umacniając ją w przekonaniu, że nigdy nie znajdzie miejsca, gdzie czułaby się naprawdę akceptowana.
Ważnym elementem utworu jest głęboka analiza wewnętrznego świata Róży, co pozwala czytelnikowi zrozumieć jej bolesne rozterki i skomplikowaną psychikę. Kuncewiczowa, odwołując się do koncepcji freudowskiej psychoanalizy, odkrywa przed czytelnikiem skomplikowane mechanizmy psychiczne bohaterki, w tym jej obsesje, odruchy oraz ukryte motywy i lęki. Róża to postać pełna sprzeczności, targana wewnętrznymi konfliktami, których korzenie leżą w bolesnych doświadczeniach i nieprzepracowanych traumach. Ta szczegółowa analiza psychiki Róży jest zarówno fascynująca, jak i przerażająca – obnaża ludzkie słabości i wewnętrzne konflikty, które, w mniejszym lub większym stopniu, dotykają każdego człowieka. Na przykład, liczne kompleksy Róży prowadzą do trudności w relacjach z bliskimi, wywołując w niej autodestrukcyjne zachowania, które ranią ją samą oraz jej rodzinę.
Róża odczuwa również głęboki żal i gorycz związane ze swoją miłością do mężczyzn, a w szczególności z nieszczęśliwym uczuciem, które żywiła wobec Michała Bądskiego. Michał, będący jej pierwszą i jedyną prawdziwą miłością, po złamaniu jej serca stał się dla Róży symbolem utraconych marzeń i niespełnionej miłości. Gdy Michał ożenił się z kobietą o wysokiej pozycji społecznej, Róża poczuła się zdradzona i upokorzona, co wywarło wpływ na jej całe dalsze życie. Z tego powodu nigdy już nie zaufała żadnemu mężczyźnie, a uczucia wobec Michała przerodziły się w rodzaj chorobliwej nostalgii. Choć była żoną Adama Żabczyńskiego i matką trójki dzieci, nigdy nie darzyła męża miłością, a wobec najmłodszej córki, Marty, nie odczuwała nawet instynktu macierzyńskiego. Relacje rodzinne Róży były więc chłodne i odległe, a jej podejście do macierzyństwa pozbawione ciepła i bliskości, co odbiło się na emocjonalnym stanie jej dzieci.
Struktura „Cudzoziemki” jest nietypowa i przypomina sen lub muzyczną kompozycję, w której pojawiają się powracające motywy i wspomnienia. Liczne fragmenty muzyczne, szczególnie te, w których Róża gra na skrzypcach, tworzą złożony pejzaż emocjonalny, przepełniony melancholią i bólem. Kuncewiczowa stosuje zabieg przypominający kalejdoskop, w którym wydarzenia i postacie zmieniają się jak we śnie, tworząc dynamiczny, nierealistyczny obraz życia bohaterki. Z perspektywy Róży poznajemy innych bohaterów, co pozwala na ukazanie świata przez jej osobistą, zranioną wrażliwość i niepewność. Róża widzi rzeczywistość jako chaotyczną mozaikę wspomnień i emocji, a jej spojrzenie na świat wprowadza do utworu refleksyjną i niepokojącą atmosferę, która przybliża czytelnikowi stan jej zranionego serca i duszy.
Motyw starości i śmierci jest niezwykle ważnym wątkiem „Cudzoziemki”, który akcentuje przemijalność życia i ludzką bezradność wobec upływu czasu. Róża z przerażeniem obserwuje zmiany zachodzące w jej ciele i zbliżający się koniec życia. Myśl o śmierci budzi w niej lęk, ale też skłania do refleksji i podsumowania swojej przeszłości. W miarę jak czuje nadchodzący koniec, decyduje się pożegnać z bliskimi, próbując pogodzić się z mężem Adamem Żabczyńskim, od którego emocjonalnie oddaliła się lata wcześniej. Jest postacią tragiczną, która całe życie patrzyła na świat przez pryzmat zazdrości, gniewu i pragnienia zemsty. Róża nigdy nie osiągnęła życiowego spełnienia, ani w miłości, ani w karierze muzycznej, która była jej wielkim niespełnionym marzeniem. Powieść Kuncewiczowej, inspirowana prawdziwą historią jej matki – niespełnionej muzyczki – staje się przez to uniwersalnym obrazem bólu i rozczarowania, jakie często towarzyszą niespełnionym ambicjom i nieszczęśliwej miłości.
Aktualizacja: 2024-11-12 16:05:28.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.