„Cudzoziemka” to powieść psychologiczna Marii Kuncewiczowej. Książka ukazywała się w odcinkach na łamach popularnej wtedy gazety, „Kuriera Codziennego” w 1935 roku. Rozpoczęło to dynamiczną karierę pisarską autorki, która trwała do jej śmierci w 1989 roku.
Inspiracją do powstania „Cudzoziemki” była dla Kuncewiczowej własna, trudna relacja z matką. Adelina Szczepańska (z Dziubińskich), matka Marii, była podobnie do Róży Żabczyńskiej bardzo znaną w tej części Europy skrzypaczką. Mieszkała na wygnaniu z Rosji, z którego wróciła w 1899. Następnie osiedliła się wraz z mężem w Warszawie.
Autorka, podobnie jak córka głównej bohaterki, Marta, uczyła się śpiewu w stolicy Polski i Francji. Zarówno Adelina, jak i Maria miały wielkie ambicje muzyczne. Z rodziną również (podobnie jak Żabczyńscy) długo tułali się, zanim znaleźli dla siebie odpowiednie miejsce. Ich przodkowie również walczyli w powstaniu listopadowym, za co zostali zesłani w głąb Rosji. Warto jednak pamiętać, że opisane sytuacje to element fikcji literackiej i nie należy ich łączyć z realnym życiem Kuncewiczowej. Jej sytuacja rodzinna była jedynie inspiracją dla wydarzeń z utworu, nie zaś powieścią autobiograficzną.
Utwór ma bardzo wyraźnie zaburzoną chronologię czasową z uwagi na liczne retrospekcje. Można stwierdzić, że utwór posiada dwie niezależne linie czasowe - jedna dotyczy teraźniejszości i jest to ostatni dzień z życia Róży Żabczyńskiej, natomiast druga zawiera wspomnienia kobiety. Są to pewnego rodzaju „wizyty w jej głowie”. Są ze sobą całkowicie niezwiązane, jednak najczęściej łączą się z sytuacją z teraźniejszości, która przywołuje w Cudzoziemce jakieś wspomnienia. Te linie czasowe często się przecinają i przeplatają ze sobą, przez co chwilami trudno jest określić, co dzieje się naprawdę, a co jest jedynie wspomnieniem kobiety.
Podobna sytuacja jest związana z miejscem akcji. W sferze realnej wydarzenia dzieją się w Warszawie, głównie w mieszkaniu córki Róży, Marty. To właśnie oczekując na córkę, kobieta przypomina sobie wiele zdarzeń z przeszłości. Drugim miejscem, w którym przebywają bohaterowie, jest mieszkanie wynajmowane przez bohaterkę przy ulicy Wilczej. To właśnie tam kobieta dostaje zawału i w efekcie umiera. We wspomnieniach narrator przenosi czytelnika do wielu miejsc, głównie związanych z Taganrogiem czy Saratowem, gdzie Róża mieszkała wraz z mężem i dziećmi. W niektórych momentach fabuła przenosi się również do Berlina i Rzymu, gdzie bohaterka trafiała w czasie odwiedzin u syna Władysława.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.