Jedną z symbolicznych postaci w Weselu Stanisława Wyspiańskiego jest Rycerz. Ucieleśnienie potęgi woli czynu i honoru przybiera postać znaną z grunwaldzkich pól. Stanowi więc również sentyment za chwałą oręża polskiego. To właśnie jego w scenie IX aktu II autor zestawia z postacią Poety wzorowaną na Kazimierzu Przerwie-Tetmajerze. Spotkanie to jest krytyką współczesnej Wyspiańskiemu poezji, jak również zwróceniem uwagi na potrzebę tworzenia sztuki w duchu patriotycznym.
Scena IX aktu II rozpoczyna się słowami Poety, który przeczuwa nadejście wielkiej potęgi z umarłej Polski. Oto Rycerz łapie zlęknionego artystę za dłoń swoją pancerną prawicą. Chce go porwać ze sobą, uwalniając od trosk i dekadencji. Jego dolą powinien być bowiem wielki duch. Poeta jednak wzbrania się, widmo przymusza go więc wzięciem na arkan. Wtedy dopiero ukazuje mu swoją potęgę. Rycerz jest wcieleniem Mocy - galopując, pali lasy, a jego głos ma siłę uderzającego gromu.
Zrezygnowany i przerażony Poeta jednak dalej się mu przeciwstawia. Mocarz przypomina mu o powinności artysty względem innych. Poeta musi być zwiastunem niosącym chwałę patriotycznego czynu. Poeta jednak widzi w tym jedynie przebłysk dawno minionych dziejów, jest zrezygnowany. Ten przypomina mu więc dawne dzieje, chwałę Grunwaldu i bohaterów historycznych - Jagiełły, Witolda, Zawiszy. Poeta wątpi jednak w swoje powołanie, nie widzi dla siebie miejsca pośród patriotycznego uniesienia.
Wtedy więc Rycerz nakazuje spojrzeć sobie pod przyłbicę. To pod nią Poeta ma ujrzeć odbicie swojego obecnego stanu ducha, którego tak usilnie się trzyma. Mężczyzna wyczuwa zimno śmierci, bijącej zza osłony hełmu. Wzdryga się, pyta Rycerza o jego miano. Ten nazywa siebie Mocą. Po raz ostatni wzywa artystę do podania mu ręki. Gdy jednak Poeta spogląda pod przyłbicę, dostrzega jedynie Noc - pustkę, będącą odbiciem jego dekadenckiej duszy.
Rycerzem w istocie jest zapewne Zawisza Czarny z Głogowa - wcielenie rycerskości i potęgi oręża polskiego. Jako symbol postać ta reprezentuje sobą tęsknotę za czynem, odwagą do działania i czynem. Wciela również sentyment za potęgą Rzeczpospolitej za dawnych dni.
Jego zestawienie z Poetą, pozbawionym mocy sprawczej dekadentem, uświadamia wewnętrzną pustkę bohatera. Sam Rycerz to wewnętrzna moc i działanie, o którym Poeta jedynie śni. Jednak jako wcielenie historii oręża polskiego widmo to pełni jeszcze jedną rolę w scenie.
Podczas rozmowy z Poetą wspomina, że ten powinien być zwiastunem. Tym samym Wyspiański rysuje krytyczny obraz współczesnej sobie, dekadenckiej poezji. Zamiast prowadzić do natchnienia człowieka duchem wielkich czynów i patriotycznego uniesieni, goniła ona za rozkładem i rozpaczą. Zestawienie Poety i ucieleśnienia tych idei to wyrzut sumienia dekadenta. Człowiek ten doskonale bowiem wie, że jako artysta ma do spełnienia pewną misję. Z wcześniejszych jego wypowiedzi wiemy, że wręcz czeka możliwości jej wypełnienia. Ostatecznie jednak nie jest w stanie jej podołać. Tak jak sztuka jego okresu, okazuje się zrezygnowany i pozbawiony wielkiego ducha. Dlatego właśnie nie dostrzega nic pod przyłbicą Rycerza.
Co ciekawe, sam Rycerz ma kształty Zawiszy Czarnego również z bardziej prozaicznego powodu. Kazimierz Przerwa-Tetmajer napisał bowiem dramat, którego tytułem było imię sławnego rycerza. Tym samym Wyspiański prawdopodobnie nawiązał do tego dzieła.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.