Akt II „Wesela” przybiera charakter symboliczno-fantastyczny. Po zaproszeniu Chochoła na uroczystość, w Bronowicach zaczynają pojawiać się kolejne zjawy. Jedną z nich jest Hetman, symbol zdrady narodowej, który objawia się przed Panem Młodym, aby wypomnieć mu bratanie się z chłopstwem. Tym samym podkreśla pozorność samego aktu i hipokryzję inteligencji.
Spis treści
Scenę XI aktu II otwiera widok diabłów przebranych za moskiewskich oficerów, wyłudzających pieniądze od Hetmana. Chór, bo pod taką nazwą kryją się moskiewskie zastępy piekielne, dręczą Sarmatę, próbującego się wykupić od ich tortur. Jednak wtedy zostaje mu przypomniane, jak wcześniej brał pieniądze od carycy, zdradzając ojczyznę. Złoto pali go w ręce, diabły zaś drą jego ciało na strzępy. Pan Młody staje się świadkiem tego makabrycznego widowiska. W akcie przerażenia wykrzykuje imię Chrystusa.
Następuje scena XII. Gdy czarty na chwilę opuszczają Hetmana, ten wdaje się w rozmowę z inteligentem, który wypowiedział imię Zbawiciela, odganiając złe moce. Zjawa wyznaje, że od lat goni po dzikich ostępach, rozdzierany przez nie na strzępy, dźwigając palące się złoto.
Pan Młody poznaje zdrajcę i wypomina mu dolę, na którą swoimi czynami skazał kolejne pokolenia Polaków. Porównuje los potępionego zdrajcy i zniewolonego narodu. Młody chełpi się swoim ślubem z chłopką, co wywołuje oburzenie Hetmana, który oskarża go o zdradę stanu i wyzywa cały naród od hołoty. Hetman sam przechwala się żoną, będącą nieślubnym dzieckiem carycy — symbolu wroga ojczyzny. Następnie zarzuca Panu Młodemu, że jego troska o Polskę jest jedynie pustym żalem. W jego oczach osobista, samolubna wolność liczy się bardziej niż niepodległość narodu. Na próby sprzeciwu ze strony inteligenta reaguje lekceważeniem, podkreślając, że bez szabli Pan Młody może co najwyżej zaatakować go słowem.
W scenie XIII ponownie powraca Chór diabłów moskiewskich i porywa Hetmana jak w scenie XI. Rwany na kawałki i pozbawiany serca, pojony jest płynnym złotem. To ich zdaniem adekwatna kara dla sprzedawczyka, który nawet w takiej chwili wznosi okrzyki na cześć cara.
Za postacią Hetmana kryje się Franciszek Ksawery Branicki, jeden z przywódców konfederacji targowickiej, która w 1792 roku wezwała na pomoc wojska rosyjskie w celu obalenia konstytucji 3 maja. W historii zapisał się jako sojusznik carycy Katarzyny II, symbol zdrady narodowej oraz szlacheckiego egoizmu. W kreacji tej postaci Wyspiański zawarł aluzję do utworu „Zaczarowane koło” Lucjana Rydla, w którym jeden z bohaterów zapisuje duszę diabłu w zamian za buławę hetmańską.
To właśnie autor tego dzieła jest pierwowzorem postaci Pana Młodego, który w utworze został przedstawiony jako stereotypowy chłopoman. Przedstawiciel krakowskiej bohemy wkracza w świat wiejskich obyczajów i tradycji, nie mając o nich najmniejszego pojęcia. Poślubienie chłopki widział jako drogę ucieczki przed dekadencką atmosferą panującą w mieście. Wierzył, że tylko prosta egzystencja blisko natury może zapewnić mu szczęście.
Sam Hetman jest symbolem warcholstwa, zdrady i prywaty. Reprezentuje wszystko to, co w szlachcie najgorsze. Ukazując się Panu Młodemu, stanowi niejako wewnętrzny głos, wyrzut sumienia inteligenta i świadectwo jego hipokryzji. Mężczyzna, choć daje się poznać jako miłośnik chłopów, w istocie rzeczy traktuje mieszkańców wsi protekcjonalnie, czując się podświadomie lepszym z powodu swojego pochodzenia. Pojawienie się Hetmana obnaża fałszywość i powierzchowność jego fascynacji.
Aktualizacja: 2024-10-29 17:13:32.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.