Wydarzenia historyczne w Lalce

Autorem opracowania jest: Piotr Kostrzewski.

Lalka jako powieść realistyczna umieszczona jest w pewnych konkretnych realiach historycznych. Wedle fabuły są to lata 1878-1879. Na kanwach książki występują również wcześniejsze wydarzenia, które pamiętamy z kart historii. Szczególnie ważne są cztery z nich: 

  • Wiosna Ludów (1848r.)
  • Powstanie styczniowe (1863-64r.)
  • Wojna rosyjsko-turecka (1877-78r.)
  • Powstanie listopadowe (1830-31r.)
  • Wiosna Ludów (1848r.)

    Seria narodowowyzwoleńczych buntów przetaczająca się przez Europę. Wielu Polaków żywiło nadzieję na odzyskanie niepodległości na tle tych wydarzeń. W Lalce wspomniane są wydarzenia z powstania na Węgrzech, gdzie walczyło wielu Polaków. Wśród nich byli Ignacy Rzecki oraz August Katz - ten ostatni popełnił samobójstwo, przeczuwając niekorzystny koniec zrywu. Dla starego subiekta są to najlepsze lata życia, które często rozpamiętuje.

    Powstanie styczniowe (1863-64r.)

    Polski zryw narodowowyzwoleńczy, zakończony porażką. Powstanie miało charakter partyzancki, przez co występowała ogromna dysproporcja sił między Polakami i Rosjanami. Wydarzenia te odbiły się szerokim echem w społeczeństwie, m.in. uważa się je za koniec epoki romantyzmu na terenie Polski. Stanisław Wokulski walczył za młodu w szeregach powstańców, za co został zesłany na Sybir. Tam właśnie odmrożona skóra dłoni na zawsze przyjęła kolor czerwony, którego tak bała się w snach Łęcka. Prócz Wokulskiego byłymi powstańcami są też Żydzi Szuman i Szlangbaum.

    Wojna rosyjsko-turecka (1877-78r.)

    Toczone na terytorium Bułgarii starcie o panowanie nad Bałkanami. Wygrana przez Rosję doprowadziła do powstania niezależnych państw Rumunii, Serbii, Czarnogóry i Księstwa Bułgarskiego. To właśnie na tę wojnę wyjeżdża Wokulski, by zarobić na aprowizacji wojsk rosyjskich.

    Powstanie listopadowe (1830-31r.)

    Kolejny konflikt narodowowyzwoleńczy Polaków. Miał charakter ogólnokrajowy, niestety zakończył się porażką powstańców. W Lalce wspominany przez prezesową Zasławską ze względu na stryja Wokulskiego, Stanisława. Uczestniczył on w powstaniu, nie doczekawszy się nawet ostatecznie godnego nagrobka.

    Pomniejsze wydarzenia historyczne z lat 1878-1879

    Na kanwach Lalki czytelnik może dowiedzieć się nie tylko o wydarzeniach historycznych mających wpływ na życie bohaterów, ale również o najświeższych dla nich informacjach. O wielu z nich wspomina Rzecki na łamach swoich Pamiętników starego subiekta, inne przewijają się gdzieś w tle. Są to: zamach anarchisty Maksa Hodla na Cesarza Wilhelma I z 11 maja 1878 roku, konflikty austriacko-bośniackie, wojna w Afganistanie (oraz jej koniec na korzyść Anglików rok później), zamach na króla Alfonsa hiszpańskiego i króla Humberta włoskiego oraz kolonialne starcie Anglii z afrykańskimi Zulusami czy dżuma w okolicach Astrachania. Oprócz tego wydarzenia z czasów nieco późniejszych: działalność włoskiego karbonariusza Garibaldiego oraz śmierć Ludwika Napoleona w 1873 roku.

    Bolesław Prus umieszcza wzmianki o historycznych wydarzeniach w Lalce dla lepszego umocowania jej w rzeczywistości. Opisując wydarzenia z roku 1878-1879 odwołuje się do postulatu powieści realistycznej, nakazującej umieszczenie fabuły w specyficznych realiach historycznych. Wkładając wspominanie o nich w usta Ignacego Rzeckiego, pokazuje zarazem podejście części społeczeństwa do tych wydarzeń i dzięki temu nakreśla sposób myślenia dawnych Polaków. Temu samemu służą również elementy historyczne w życiorysach bohaterów - ukazują one, jak historia miała wpływ na Polskę.


    Przeczytaj także: Warszawa w Lalce

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.