Stanisław Wokulski to główny bohater „Lalki” Bolesława Prusa, powieści pozytywistycznej napisanej zgodnie z ideami programu tego nurtu. Sam Wokulski odróżnia się jednak na tle innych postaci epoki, ponieważ stanowi przykład mieszania się romantycznego zapału i pozytywistycznego światopoglądu. W jego osobie Prus podejmuje analizę ideałów obu tych prądów myślowych, tworząc dzięki temu kreację oryginalną i niejednoznaczną. W poniższym opracowaniu przedstawione zostaną cechy Stanisława Wokulskiego jako romantyka.
Pierwszym i najbardziej oczywistym elementem, świadczącym o romantycznych korzeniach postawy głównego bohatera „Lalki” jest typ uczucia, którym darzy Izabelę Łęcką. To miłość wyidealizowana, charakterystyczna dla romantyków. Wokulskie nie dostrzega w kobiecie postaci rzeczywistej, która posiada negatywne cechy usposobienia. Dla niego jest ona nieskazitelnym ideałem, godnym wszelkich poświęceń. Zarazem to miłość niespełniona i nieszczęśliwa. Bohater cierpi, będąc ciągle odrzucanym przez obiekt westchnień, co prowadzi go ostatecznie do próby samobójczej. Schemat ten już na pierwszy rzut oka podobny jest do historii Wertera Goethego.
Stanisław Wokulski jest jednostką wybitną — nie tylko pod względem swoich umiejętności oraz samozaparcia. To człowiek wrażliwy na krzywdę innych, zdolny do autorefleksji, ale również głębokiego przeżywania "bólu świata". Podobnie jak bohaterowie romantyczni cierpi też niezrozumienie związane ze swoją postawą. Będąc kupcem o szlacheckim pochodzeniu, nie odnajduje się również w przestarzałych modelach społeczeństwa polskiego. Ambicja duma oraz upór pozwalają mu dążyć do rzeczy niepojętej — związku z arystokratką. To właśnie dla niej pomnaża majątek, uczy się języków obcych. Walka z samym sobą, swoimi niedoskonałościami wybija go ponad ogół społeczeństwa, izolując zarazem, jak przystało na postać romantyczną. Wokulski nie jest akceptowany ani przez arystokrację, która nim pogardza i wykorzystuje jego sukces, ani przez swoją własną klasę, która nie rozumie jego ambicji.
Ostatnim argumentem, który potwierdza romantyczną postawę bohatera jest jego przeszłość. Wokulski jako młody człowiek walczył w powstaniu styczniowym. Dla idei zrywu niepodległościowego zrezygnował z własnych ambicji, związanych z karierą naukową. W konsekwencji nieszczęśliwego dla strony partyzantów końca walk został zesłany na Sybir. Pozostały mu po tym blizny w postaci odmrożonej skóry dłoni.
Wokulski jest świadomy romantycznych pierwiastków swojej duszy, o czym mówi wprost na łamach książki. Prus wkłada w jego usta arcyciekawą polemikę z Mickiewiczem, gdy główny bohater wypomina wieszczowi ukształtowanie swojej osobowości przez zawarte w jego dziełach ideały. Pomimo gniewu nie posuwa się do potępienia, ale z czcią podnosi zniszczoną książkę, która była przedmiotem ataku.
Aktualizacja: 2024-10-07 16:05:33.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.