„Nie-boska komedia”, czyli jedno z najważniejszych dzieł polskiego romantyzmu” wyszła spod pióra Zygmunta Krasińskiego i po raz pierwszy została wydana w roku 1835, w Paryżu. W swoim utworze autor poruszył bardzo zróżnicowaną problematykę, od dramatu rodzinnego zacząwszy, poprzez trudy tworzenia, aż na rewolucji i walce klas skończywszy. Rewolucja jest tutaj wyrazem napięć społecznych, jakie pojawiały się w czasach współczesnych Krasińskiemu. Ścierają się w niej dwie strony, jedna to arystokraci, druga zaś to wyzyskiwana przez nich część społeczeństwa. Krasiński ma bardzo wyraźne poglądy na tego typu zrywy, co widoczne jest w jego kreacji obrazu rewolucji.
Rewolucja u Krasińskiego dzieli społeczeństwo na dwa obozy. Jeden z nich to uprzywilejowana arystokracja, walcząca w Okopach Świętej Trójcy. Stoi ona na straży dawnego porządku, ładu i tradycji. Chce, by świat się nie zmieniał i by arystokraci wciąż byli uprzywilejowaną grupą społeczną, która uosabia wszystkie wartości, takie jak moralność, szlachetność czy patriotyzm.
Po drugiej stronie jest obóz rewolucjonistów, którzy mają dośc wyzysku i bycia pogardzaną, gorszą częścią społeczeństwa. Chcą walczyć o równość, sprawiedliwość i wolność dla każdego. Domagają się zmiany świata, czują, że nadchodzi nowa rzeczywistość, w której ludzie nie będą się dzielić na lepszych i gorszych ze względu na swoje pochodzenie.
Krasiński portretuje więc typową walkę klas, wywołaną nieustającymi napięciami w społeczeństwie, w którym zasoby nie są równo podzielone między wszystkich obywateli. Lub pracy nie chce dłużej znosić ucisku, arystokracja nie odda swoich przywilejów bez zaciekłej walki. W czasach Krasińskiego podobne wolnościowe zrywy narastały w Europie - ludzie zaczynali walczyć o swoje prawa, sięgając po nie nawet siłą.
Krasiński prywatnie był przedstawicielem arystokracji, którą poważał i z którą się utożsamiał, także jego wizja rewolucji jest wyjątkowo negatywna i pesymistyczna. Przedstawia on bowiem osoby walczące w imię wolności i równości jako ogłupiony, żądny krwi motłoch, którego jedynym celem jest okrutna zemsta na arystokracji. Nie potrafią oni tworzyć, mogą jedynie zniszczyć to, co stworzyła arystokracja.
Rewolucjoniści ulegają w „Nie-boskiej komedii” najprostszym, najniższym popędom i instynktom. Zależy im jedynie na zdobyciu dóbr materialnych, biorą udział w orgiach, są okrutni i bezmyślni. Pozbawiają świat Boga, ale nie potrafią go zastąpić żadną inną duchową głębią. Ich świat jest więc pusty, podobny do świata zwierząt, nie ma w nim nic z pięknych ideałów, które głosi przywódca rewolucji, Pankracy. Krasiński wzorował się na historycznych wydarzeniach Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W „Nie-boskiej komedii” zryw ten kończy się śmiercią Pankracego i upadkiem rewolucjonistów. Zwycięża Chrystus, arystokracja i dawny ład. Nic się nie zmienia, ludzie dalej będą wyzyskiwani, by inni mogli wygodnie żyć z powodu przywilejów.
Krasiński krytykował więc rewolucję, walkę klas oraz zbrojne zrywy, które miały na celu wywalczenie wyzyskiwanym grupom przywilejów, których arystokracja nie chciała dobrowolnie oddać. Autor opisuje rewolucjonistów w sposób jawnie klasistowski, posługując się stereotypami, a z jego słów bije pogarda do ludzi biedniejszych i gorzej wykształconych. Opisywana przez niego rewolucja nie mogła więc się udać, byłoby to bowiem wbrew naturalnemu w jego przekonaniu porządkowi świata. Zwyciężyć przecież musi dobro, moralność i szlachetność, które w dramacie Krasińskiego uosabia arystokracja. Sama zaś wędrówka głównego bohatera „Nie-boskiej komedii” po obozie rewolucjonistów przypomina wizytę w piekle opisaną przed Dantego. Krasiński nie kryje więc, po której stronie leżą jego sympatię i daje je odczuć czytelnikom swojego dzieła.
Rewolucja w dramacie kończy się śmiercią jej wodza, Pankracego. W swoich ostatnich słowach zwraca się on do Chrystusa, który zwyciężył to starcie. Rewolucjonistom nie udało się zniszczyć ładu dawnego świata i zastąpić go własnym. Wszystko zostanie po staremu, co według Krasińskiego jest jedynym właściwym zakończeniem opisywanej przez niego historii.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.