W literaturze często przedstawiane są dramaty rodzinne, które sprawiają, że członkowie danej rodziny cierpią, nie mogą się odnaleźć w życiu i przeżywają sytuacje, które nie powinny mieć miejsca. Dramat rodzinny bywa łączony z konkretnym typem postaci, jaką jest bohater romantyczny, znany z takich dzieł jak na przykład „Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego. Tego typu zabiegi odnaleźć jednak można też w literaturze nieco bardziej współczesnej, na przykład w dramacie „Tango” autorstwa Sławomira Mrożka. Jego główny bohater, Artur, jest kreowany przy pomocy głównych cel wyróżniających właśnie bohatera romantycznego. W obu dziełach widoczny jest więc ten typ bohatera osadzony w stosunkach rodzinnych. Jest to znaczący kontrast w porównaniu do tego, jak zazwyczaj prezentowano taki typ postaci. Rodzina nie jest bowiem jednym z wymogów kreacji takiego bohatera, a wręcz można powiedzieć, że przeszkadza ona w realizacji jego niezwykłych założeń i wyjątkowości.
W „Nie-boskiej komedii” dramat rodzinny rozgrywa się w pierwszej części utworu i dotyka on hrabiego Henryka. Jest to bowiem bohater romantyczny - uważa się on bowiem za wyjątkową jednostkę, przeznaczoną do rzeczy wielkich, takich jak poezja i sztuka, uważa także, że jest wystarczająco utalentowany, by tworzyć. Nie dla niego jest prozaiczna codzienność, opieka nad synem i czas spędzany z żoną. Hrabia Henryk czuje się bowiem złapany w pułapkę nudnej i zwyczajnej rzeczywistości. Jest to fundament, na którym zasadza się rodzinny dramat zawarty w „Nie-boskiej komedii”. Jest to inne ujęcie drogi bohatera romantycznego niż ta, którą czytelnicy w epoce romantyzmu znali i kojarzyli z lektur takich dzieł jak „Dziady” i „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza czy też „Kordian” Juliusza Słowackiego. Typowy bohater romantyczny był samotny i nieszczęśliwy, pozbawiony rodziny i zazwyczaj pałał nieszczęśliwym uczuciem do swojej wybranki, która nie chciała lub nie mogła z nim być. Z kolei hrabia Henryk wstępuje w związek małżeński z ukochaną Marią i rodzi mu się syn, Orcio. Okazuje się jednak, że rodzina jest dla bohatera romantycznego przeszkodą w realizacji jego celów, co prowadzi właśnie do zawiązania się dramatu. Nie jest w stanie on pogodzić życia w niej ze swoimi marzeniami i ambicjami, żona i syn stoją na drodze hrabiego Henryka do osiągnięcia wielkości i tworzenia sztuki. Dramat bohatera romantycznego polega tu na niemożności pogodzenia swojego uczucia do wybranki z faktycznym założeniem wraz z nią rodziny i wytrwaniu w codziennych, domowych obowiązkach. Bohater romantyczny w takiej sytuacji rani swoich bliskich, gdy tylko zaczynają stać mu oni na przeszkodzie w realizacji jego ambicji. Hrabia Henryk w takiej sytuacji zwyczajnie porzucił żonę i syna, czym doprowadził do szaleństwa żony i do choroby syna na tle nerwowym. Jego odejście zniszczyło im po prostu życie, rozbiło rodzinę i zmarnowało przyszłość Orcia.
„Tango” Sławomira Mrożka jest innym przykładem tego, jak dramat rodzinny staje się drogą dla bohatera romantycznego. Główny bohater dzieła - Artur - ma w sobie wiele cech wspomnianego bohatera. Jest jednostką wyjątkową, darzy swoją ukochaną nieszczęśliwą miłością, walczy o wolność, wyróżnia się na tle innych i samozwańczo chce zostać ich duchowym przywódcą. Artur pragnie przywrócić w zaburzonym świecie ład i porządek, buntuje się przeciwko chaosowi, awangardzie i swobodzie obyczajowej, które to elementy reprezentuje jego rodzina. Jest to źródło tego dramatu rodzinnego i konfliktu, który toczy się między pokoleniami bohaterów „Tanga”. Artur nie może bowiem spełnić swoich ambicji i zostać duchowym przywódcą własnej rodziny, a tym samym stać się pełnym bohaterem romantycznym. Na drodze do tego celu stoi mu jego własna rodzina, która nie widzi potrzeby zmian swojego stylu życia i jest zadowolona z tego, jak wygląda jej codzienność. Rodzice Artura, mimo jego namów, nie mają zamiaru spoważnieć i zacząć stosować się do społecznych norm obyczajowych. Opierają się zmianom, które syn próbuje nieustannie wprowadzać w domu rodzinnym, co doprowadza go do frustracji i wściekłości. Artur jest więc skrępowany przez rodzinę, jej niechęć i opór nie pozwalają mu dokonać rzeczy wielkich i wspaniałych, takich jak uporządkowanie świata. Dramat rodzinny, swoboda obyczajowa i bierność rodziców ostatecznie doprowadzają do śmierci Artura. Odnosi on więc porażkę jako bohater romantyczny, nie udaje mu się bowiem zmienić otaczającej go rzeczywistości, wpłynąć na rząd otaczających go dusz. Na drodze stoi mu bowiem jego własna rodzina.
Dramat rodzinny jest więc jedną z życiowych dróg dla bohatera romantycznego. Ma on miejsce ponieważ konstrukcja takiej postaci, sposób, w jaki bohater romantyczny funkcjonuje, wyklucza się z posiadaniem rodziny i z wypełnianiem obowiązków wobec niej. Rodzina na dodatek często nie rozumie jego misji, celu, który został przed nim postawiony i jego wyjątkowości, która sprawia, że nie może on się angażować w rzeczy przyziemne. Dlatego więc popada on w konflikt z ludźmi pozornie mu najbliższymi.
Aktualizacja: 2022-08-22 17:06:09.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.