Rok 1984 to antyutopia powieść napisana przez Georgea Orwella. Stanowi ona ostrzeżenie pisarza przed systemami totalitarnymi i ich wpływem na jednostkę. Tytuł książki wskazuje, że fabuła dzieła ma miejsce w 1984 roku, który był w czasie jej wydania niedaleką przyszłością. Książka opowiada historię prostego aparatczyka Winstona Smitha, mieszkańca ogromnego państwa Oceanii. Nie mogąc pogodzić się z panującym wokół reżimem, Winston szuka sposobu na ucieczkę od rzeczywistości Wielkiego Brata. Samą fabułę podzielić możemy na następujące wątki:
Spis treści
Poprzez opisy codziennej pracy i życia Winstona Smitha poznajemy rzeczywistość prostego mieszkańca Oceanii. Jest to państwo totalitarne, urządzone wokół systemu zwanego angsocem. Codzienna egzystencja jego mieszkańców jest w całości poddana woli Partii, roszczącej sobie kontrolę nawet do rzeczywistości. Społeczność podzielona jest na trzy klasy: proli, Partię Zewnętrzną i wąskie grono Partii Wewnętrznej.
System domyka swoją władzę przy pomocy rozlicznych elementów, kontroli sposobu myślenia (dwójmyślenie, myślozbrodnia), wypowiedzi (nowomowa) oraz wszechobecnej inwigilacji (teleekrany). Największą grozą napawa działanie Policji Myśli - tajnej organizacji, której ofiary zostają wymazane z historii (ewaporowane). Emanacją Partii jest postać Wielkiego Brata - obecnego wszędzie, zawsze czujnego i omnipotentnego wodza. Jego największym wrogiem i zdrajcą całego państwa ma być przywódca dysydentów - Goldstein.
Podczas trwania fabuły dowiadujemy się, że Oceania cierpi na wieczne niedostatki, spowodowane ciągłą wojną z sąsiadami: Wschódazją i Eurazją. Winston zdobywa z czasem słynną Księgę Goldsteina, z której dowiaduje się o ukartowaniu wiecznego konfliktu, jako kolejnego elementu zachowania władzy przez Partię. Nie wiadomo jednak, czy zawarte tam szczegóły działania angsocu są prawdą - Księga została mu bowiem wręczona w ramach prowokacji O'Briena.
Winston spotyka Julię podczas jednego z seansów Pięciu Minut Nienawiści - obowiązkowych spotkań, podczas których członkowie Partii poddawani są warunkowaniu emocjonalnemu przeciwko aktualnym wrogom Oceanii. Para zwróciła uwagę na siebie nawzajem, ponieważ ich spojrzenia wyróżniały się z tłumu omamionych i bezrozumnych aparatczyków.
Winston początkowo sądził jednak, że członkini Ligi Antyseksualnej pracująca jako mechanik w Departamencie Literatury to w rzeczywistości agentka Policji Myśli i ma za zadanie go ewaporować. Dzięki sprytnemu fortelowi z upadkiem na korytarzu Julii udało się przekazać Winstonowi miłosne wyznanie, dzięki któremu mogli umówić się na kolejne spotkania. Na wycieczce w lesie ich miłość rozkwitła. Trzeba tu zaznaczyć, że była ona nielegalna. Partia zabraniała bowiem kochać, tym bardziej zaś dokonywać stosunków seksualnych. Były one bowiem niejako "zdradą" miłości do Wielkiego Brata.
Julia okazała się osobą czerpiącą przyjemność z łamania prawa, sprytnie unikającą odpowiedzialności poprzez udawania dobrej obywatelki. Z czasem dwójka zaczyna spotykać się w wynajętym pokoju u pana Carringtona. Razem przystępują też do Braterstwa poprzez O'Briena. Wszystko okazuje się jednak mistyfikacją, parę łapie Policja Myśli. Po okropnych torturach w lochach Ministerstwa Miłości oboje zdradzają siebie nawzajem, tracąc ostatni element wolności osobistej i człowieczeństwa. Po wielu latach oboje są złamanymi ludźmi, którzy nie czują już do siebie niczego.
Braterstwo miało być tajną grupą dysydentów założoną przez Emanuela Goldsteina w celu obalenia Partii. Winston poznaje prawdę o jej istnieniu poprzez O'Briena - członka Partii Wewnętrznej. Razem z Julią przystępują do organizacji, składając ślubowanie w domu aparatczyka. Smith otrzymuje również Księgę Goldsteina - manuskrypt tłumaczący działanie angsocu, by lepiej móc działać na rzecz jego zniszczenia.
Całość okazuje się jednak mistyfikacją O'Briena. W lochach Ministerstwa Miłość aparatczyk przyznaje, że cała wiedza, którą Smith od niego posiadł, jest nieprawdą (lub nie ma to żadnego znaczenia). Sam Goldstein również wydaje się jedynie figurą retoryczną, wymyślonym wrogiem Wielkiego Brata. Partia dopięła bowiem swoje władanie nad obywatelami do tego stopnia, że nie ma już przeciwko niej żadnej zorganizowanej opozycji.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:03.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.