Bernard Zygier to jeden z bohaterów powieści Stefana Żeromskiego "Syzyfowe Prace". Pojawia się w Klerykowie na początku trzeciego kwartału, w siódmej klasie. Przybywa z Warszawy, skąd został wyrzucony za "nieprawomyślność". Żeromski, tworząc tę postać, personifikuje wszelkich młodych ludzi oddanych idei Polskości, zarazem represjonowanych przez carskiego zaborcę. Niezłomna postawa Zygiera i jego cywilne cnoty przynoszą mu ostatecznie zwycięstwo nad ciemiężcą, którego dokonuje podczas recytacji "Reduty Ordona". Jest on katalizatorem zmian postawy swoich rówieśników względem Polskiej tożsamości, początkiem ich drogi do bycia prawdziwymi Polakami.
Zygier to dorastający mężczyzna na przełomie osiemnastego lub dziewiętnastego roku życia. Określony jest jako osoba średniego wzrostu, krępa i nieco ospowata. Posiada wyraziste rysy twarzy o dużym nosie. Jego oczy, patrzące spokojnie, ale uważnie były barwy nieokreślonej jak woda. Wyróżniał go wyraz twarzy, który najlepiej określić mianem uprzejmej drwiny.
Z charakteru był bardzo uprzejmy i zrównoważony. Nie okazywał zbytniej ekscytacji ani też złości, jest skryty. Wyróżnia się przy tym uprzejmością wobec innych, którą nowi koledzy biorą za wyniosłość. Przez milczenie i brak zainteresowania dyskusjami brany jest za nieuka. To całkowita nieprawda, Zygier okazuje się bowiem niezwykle zdolny, zna dzieła wielu pisarzy, o których jego koledzy szkolni nawet nie słyszeli. Podczas recytacji "Reduty Ordona" okazuje się, że ma nie tylko talent do deklinacji, czuje się również Polakiem.
Zygier niezwykle dużą wagę przywiązywał do poprawnego wymawianie jego nazwiska. Nie godził się na tytułowanie go "Sieger", tak jak pozwalali na to ojciec i dziadek. Odczucia chłopaka nie ograniczają się jedynie do tego. To zadeklarowany patriota, który już wcześniej sprawiał problemy rosyjskiemu zaborcy. Enigmatyczna "nieprawomyślność" za którą został wyrzucony z Warszawy, polegała na jawnym patriotyzmie oraz polskiej agitacji w organizacji młodzieżowej.
Zygier do gimnazjum w Klerykowie został przyjęty tylko dzięki wstawiennictwu znanej osoby oraz specjalnemu zezwoleniu kuratora okręgu naukowego. Mimo to podlega specjalnemu nadzorowi. Mieszka u Kostriulewa, zaś poza szkołą zostaje izolowany od rówieśników. Podlega również codziennej rewizji, jest częściej wzywany do odpowiedzi i surowiej za nie oceniany.
Po kilku tygodniach uzyskuje pozwolenie na uczestnictwo w nauce języka polskiego. To właśnie na tej lekcji dochodzi do sławetnej recytacji "Reduty Ordona" która kompletnie zmienia nastawienie chłopców zarówno do nowego kolegi, jak też własnych Polskich korzeni. Szczególnie widać to na przykładzie Borowicza, który jest pod ogromnym wrażeniem Bernarda. Ten podejmuje się przewodnictwa spotkaniom u Gontali, gdzie zawiązuje się koleżeńska grupa patriotyczna. Jego najbliższym przyjacielem zostaje Andrzej Radek - łączy ich bowiem jasny życiowy cel i umiłowanie ojczyzny.
Bernard Zygier to postać całkowicie ukształtowana, będąca motorem, a nie podmiotem zmian. Posiada jasno określone podejście do swojego polskiego dziedzictwa i aktywnie przeciwstawia się rusyfikacji. Stanowi przez to ucieleśnienie wszystkich młodocianych patriotów okresu po powstaniu styczniowym, którzy wytrwali represje. Żeromski uczynił z niego wzór niezłomności oraz oddania, na którym mogą się wzorować kolejne pokolenia Polaków.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:24:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.