W dramacie Stanisława Wyspiańskiego „Wesele” pojawia się szereg zjaw, które przybyły do bronowickiej chaty, aby przebudzić Polaków i zmotywować ich do walki za ojczyznę. Jednym z bohaterów fantastycznych jest Wernyhora, który ukazał się Gospodarzowi. Jego celem było zorganizowanie powstania wśród chłopów, które następnie miało opanować całą Polskę. Niestety bierność i materializm Polaków sprawiły, że te plany nie zostały zrealizowane.
Wernyhora w folklorze polskim bywa też nazywany Waligórą. Był to legendarny wieszcz kozacki, wędrowny starzec i lirnik. Podobno żył w XVIII wieku, nie ma jednak pewności, czy jest to postać autentyczna. Wernyhora na stałe utrwalił się w polskiej kulturze, ponieważ Jan Matejko uwiecznił go na obrazie, a Joachim Lelewel spisał jego proroctwo. Podobno przepowiedział rozbiory Rzeczypospolitej, dlatego często był inspiracją dla poetów epoki romantyzmu. Pojawił się między innymi w romansie dramatycznym Juliusza Słowackiego „Sen srebrny Salomei”.
Wernyhora przemierzał świat, grając na lirze i przepowiadając przyszłość. Wiedział, że zepsucie szlachty doprowadzi do upadku Rzeczypospolitej, ale przewidywał też odzyskanie niepodległości po wielu latach niewoli. Dawał więc nadzieję na lepszą przyszłość. Postać Wernyhory natchnęła również modernistę Wyspiańskiego, który uczynił z niego idealnego przywódcę, próbującego dodać Polakom siły do walki o niepodległość.
Nadprzyrodzone wydarzenia w dramacie zapoczątkowało zaproszenie Chochoła na wesele. Później zaczęły pojawiać się kolejne zjawy, w tym Wernyhora, który ukazał się Gospodarzowi. Mężczyzna był pewnego rodzaju łącznikiem między światem inteligencji i chłopstwa, ponieważ urodził się w mieście, ale poślubił kobietę ze wsi i na dobre zaklimatyzował się w bronowickiej społeczności. Wernyhora wytypował go na przywódcę powstania licząc, że Gospodarz udźwignie taką odpowiedzialność. Dokładnie powiedział Gospodarzowi, co po kolei musi zrobić, aby doszło do wybuchu zrywu narodowowyzwoleńczego. Wernyhora nie mógł jednak zwołać chłopów i poprowadzić ich do walki osobiście - to Polacy musieli wyrwać się z bierności, w której tkwili przez lata i zadbać o przyszłość swojej ojczyzny.
Wernyhora posiadał niezwykle cenny, potężny przedmiot - złoty róg, który na dobre zapisał się już w polskiej kulturze, jako symbol straconej szansy, egoizmu i słabości. Lirnik powierzył złoty róg Gospodarzowi, aby ten mógł dać znak do rozpoczęcia walki. Niestety mężczyzna wolał położyć się spać, tak jak kazała mu żona, dlatego przekazał drogocenny przedmiot młodemu chłopakowi - Jaśkowi. Młodzieniec schylił się po czapkę z pawimi piórami i zgubił złoty róg, dlatego do powstania nie doszło. Wernyhora zgubił przed chatą również złotą podkowę, którą Gospodyni wzięła za symbol szczęścia. Kobieta postanowiła ją schować, aby nie wywoływać ludzkiej radości. Mimo starań Wernyhory, mentalność Polaków pozostała taka sama - myśleli wyłącznie o własnym komforcie i dobrobycie.
Wernyhora jest postacią zdecydowanie pozytywną - symbolem patriotyzmu, odwagi i serca do walki, nawet za cenę własnego życia. Bohater chciał wykorzystać tkwiący w inteligencji i chłopstwie potencjał, ale zakończyło się to porażką. Nie było w tym jednak winy Wernyhory, ale biernych i nierozsądnych Polaków - Gospodarza i Jaśka.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.