Dramat Stanisława Wyspiańskiego „Wesele” jest artystyczną wizją społeczeństwa przełomu XIX i XX wieku. Wśród bohaterów nie mogło więc zabraknąć również Żydów, znanych przede wszystkim ze względu na zmysł do robienia interesów. W dramacie pojawia się Żyd, który został przeznaczony w dość stereotypowy sposób, jako niezbyt lubiany, choć szanowany karczmarz, od którego mieszkańcy wsi są w dużym stopniu uzależnieni.
Opisana w dramacie zabawa weselna była inspirowana prawdziwymi wydarzeniami - weselem poety Lucjana Rydla i prostej, wiejskiej dziewczyny - Jadwigi Mikołajczykówny. Nic więc dziwnego, że bohaterowie również posiadają swoje realne odpowiedniki wśród osób, które naprawdę pojawiły się na weselu. Żyd, nazywany przez okolicznych chłopów Mośkiem, w rzeczywistości nazywał się Hersz Singer. Prowadził w Bronowicach karczmę i zajmował się pożyczaniem pieniędzy na wysoki procent. Na weselu pojawił się w towarzystwie swojej nastoletniej córki, Pepy, która stała się pierwowzorem Racheli, kobiety wyemancypowanej.
Żyd uzupełnia obraz polskiego społeczeństwa przedstawiony w dramacie, ponieważ trudno mówić o Polakach przełomu XIX i XX wieku, nie wspominając o Żydach. Wyspiański ukazał w dramacie napięcia istniejące między funkcjonującymi obok siebie ludźmi, różniącymi się pod względem pochodzenia i wyznania.
Autor przedstawił Żyda w stereotypowy sposób, ponieważ na pierwszym planie znajduje się jego talent do interesów. Mosiek prowadził karczmę, co było typowym zajęciem, którego podejmowali się Żydzi przełomu wieków. Oprócz, tego pożyczał pieniądze na wysoki procent, co nie przysparzało mu sympatii wśród mieszkańców Bronowic. Chłopi byli poniekąd zmuszeni szanować Żyda, ale trudno było nie zauważyć niechęci, którą go darzyli. Polacy czuli się oszukiwani i wyzyskiwani przez zaradnych Żydów.
Wyspiański doskonale ukazał narastające nieporozumienia, wynikające z różnic z wyznawanej religii czy mentalności. Tym bardziej zaskakujący jest więc fakt, że Mosiek pozostawał w dobrych relacjach z Księdzem. Mimo różnic w wyznawanej religii, mężczyźni znaleźli nić porozumienia, ponieważ prowadzili wspólne interesy. Ksiądz chętnie handlował z Żydem i darzył go szacunkiem. Mośkowi łatwiej było porozumieć się z zaradnym kapłanem, niż mieszkańcami wsi, którzy zadłużali się u niego, często z powodu słabości do alkoholu.
Mosiek był sprytny, potrafił zręcznie obrócić sytuację na swoją korzyść. Oznajmił Księdzu, że nie zapłaci dzierżawy za karczmę, dopóki Czepiec nie odda mu długu. Kapłan zaczął więc naciskać na Czepca, a Żyd mógł wycofać się z niekomfortowej dla siebie sytuacji, w której chłop chciał go nawet pobić. Bohater potrafił więc doskonale zadbać o swoje interesy, co się opłaciło, ponieważ żył w dobrobycie.
Żyd był inteligentny, dlatego doskonale zdawał sobie sprawę, że mieszkańcy Bronowic nie darzą go sympatią. Starał się więc unikać otwartych konfliktów, aby nie utrudnić sobie funkcjonowania wśród chłopów. Nie da się ukryć, że Mosiek przewyższał pozostałych mieszkańców Bronowic pod względem przedsiębiorczości czy sprytu. Te wzorce wpoił też córce Racheli, która była dziewczyną obytą i inteligentną, czym wyróżniała się wśród swoich rówieśnic z okolicy. Oboje nie byli jednak traktowani na równi z Polakami z powodu nagromadzonych przez lata uprzedzeń.
Postać Żyda jest w dużej mierze przejaskrawiona, ale w ten sposób Wyspiański ukazał tendencje antysemickie, żywe w społeczeństwie przełomu XIX i XX wieku. Mosiek to stereotypowy przykład sprytnego Żyda handlarza, który w niektórych środowiskach pozostaje aktualny do dzisiaj.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.