Dramat Stanisława Wyspiańskiego „Wesele” był inspirowany prawdziwym ślubem — poety Lucjana Rydla i chłopki Jadwigi Mikołajczykówny. Autor przedstawił własną wersję wydarzeń, w której nie brakuje wątków tajemniczych, odbiegających od realnego świata. Wielu bohaterów było inspirowane prawdziwymi gośćmi wesela, ale pojawiają się również postaci enigmatyczne, które trudno zidentyfikować. Jedną z nich jest Nos.
Bohatera trudno powiązać z jednym z gości, bawiących się na prawdziwym weselu w Bronowicach. Według Tadeusza Boya-Żeleńskiego, autora „Plotki o Weselu Wyspiańskiego”, pierwowzorem Nosa miał nim być malarz Tadeusz Nosowski, bądź jego kombinacja ze Stanisławem Czajkowskim, który odznaczył się wśród gości szczególnym pijaństwem. Odnajdywano w nim też cechy Stanisława Przybyszewskiego (nieobecnego na uroczystości, ale znanego w towarzystwie), polskiego pisarza i dramaturga. Wyrażały się one szczególnie skłonnością do alkoholu w połączeniu z teatralnością gestów i zarozumiałością. Tak czy inaczej, nie ma wątpliwości, że Nos to przedstawiciel krakowskiej bohemy artystycznej, bliskiej środowisku Pana Młodego.
Nos to artysta przełomu wieków, który reprezentuje typowe cechy tego okresu, szczególnie dekadentyzm. Był znudzony życiem i przekonany, że nie warto działać, ponieważ świat jest skazany na zagładę. Nos, podobnie jak Poeta, szukał ukojenia w przyziemnych przyjemnościach, szczególnie alkoholu. W ten sposób uciekał od przygnębiającej rzeczywistości, aby nie dostrzegać beznadziei, w której żyje i wyzbyć się wstydu.
Z jednej strony Nos izolował się od towarzystwa, a z drugiej pragnął być w centrum uwagi. Wyraźnie odczuwał satysfakcję, gdy o nim mówiono, nawet jeśli nie były to słowa pozytywne. Jak na dekadenta przystało, wolał wywoływać skandale. Gdy się upił, próbował nakłonić Kaspra, aby pozwolił mu pocałować Kasię w zamian za butelkę wódki.
Bohater bawił się kosztem zachłannych chłopów, którzy byli w stanie sprzedać godność przyszłej żony za butelkę alkoholu. Uważał też, że w przypadku sztuki, forma jest ważniejsza od opinii publiczności. Jak na dekadenta przystało, wolał tworzyć dla samego faktu tworzenia, popierał ideę „sztuki dla sztuki”. Jego wzniosłe słowa na niewiele się jednak zdały, ponieważ wesele zakończył pijany prawie do nieprzytomności.
Wyspiański przedstawił polskie społeczeństwo początków XX wieku w krzywym zwierciadle. Nie inaczej jest z Nosem, który jest karykaturą artysty i dekadenta. Nos miał wysokie mniemanie na swój temat, ale w rzeczywistości wyróżniał się tylko pijaństwem.
Aktualizacja: 2024-10-11 15:23:01.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.