„Jądro ciemności” to opowiadanie Josepha Conrada, które opowiada o kolonializmie europejskim w środkowej Afryce. Utwór został wydany w 1899 roku i jest uznawany za klasykę literatury światowej. W powieści możemy uświadczyć wiele motywów literackich.
Najważniejszym motywem, pojawiającym się w opowiadaniu, jest imperium. Symbolizuje je towarzystwo handlowe, dla którego pracują główni bohaterowie opowiadania – Marlow i Kurtz. Spółka pragnie wzbogacić się na handlu kością słoniową. By to osiągnąć, podbijała nieodkryte tereny Afryki, zmuszając mieszkańców do wykańczającej pracy, mordując ich i okaleczając. Spółka chciała podbić jak najwięcej terenów na Czarnym Lądzie, by móc dominować i czerpać zysk z tamtejszych złóż, które były w Europie bardzo cenne.
Powiązanym z imperium motywem są pieniądze. Zysk był dla spółki najważniejszy, a jego osiągnięcie celem wszystkich agentów handlowych. Europejczycy nie mieli skrupułów, by zdobyć kość słoniową i sprzedawać ją. Byli w stanie posunąć się do najgorszych czynów, łącznie z morderstwem czy okaleczeniem. Żądza bogactwa opętała każdą osobę napotkaną przez Marlowa.
Ważnym motywem jest również miasto. Bruksela jest główną siedzibą spółki handlowej. Marlow nazywa ją grobowym miastem i kojarzy z pobielanymi grobami, które związane są ze śmiercią. Bohater czuje, że w Brukseli dzieją się złe rzeczy, które niosą zniszczenie innym ludom – ma świadomość, jakie są prawdziwe cele kolonizacji. Bruksela to symbol europejskiego kolonializmu.
Śmierć to motyw, który przewija się przez całe opowiadanie. Towarzyszy ona Marlowowi przez cały jego pobyt w Afryce. Bohater widzi śmierć czarnoskórych tubylców w Afryce, którzy umierają od niewolniczej pracy. Europejczycy nie mają skrupułów, by zabijać rdzennych mieszkańców, którzy nie chcą się im podporządkować. Są zupełnie obojętni na życie Kongijczyków. Śmierć spotyka także Kurtza. Jest to ostateczna kara za czyny, które popełnił wobec mieszkańców zarządzanej przez siebie wioski.
Ze śmiercią związane jest piekło. To właśnie z tym straszliwym miejscem Marlow kojarzy stacje założone w Afryce. Widzi w nich śmierć, okaleczonych ludzi i katorżniczą pracę, do której Europejczycy zmuszali Afrykanów. Jest przerażony i ma wrażenie, że znalazł się w miejscu rządzonym przez samego szatana. Widok umierających podczas pracy ludzi i zabijanych za najdrobniejsze nieposłuszeństwo jest dla niego bardzo mocnym przeżyciem, które ma bardzo duży wpływ na jego światopogląd.
Wędrowcem w utworze jest Marlow. Mężczyzna nie zatrzymywał się nigdzie na dłużej ze względu na pracę, ale także na charakter. Ciężko było mu się zadomowić w obcym miejscu i nie czuł przywiązania do obecnej lokalizacji. Naturalna dla niego była podróż i zmiana miejsca pobytu. Sprawiało mu to radość i satysfakcję. Marlow to człowiek, który nieustannie znajduje się w drodze i przemieszcza się do kolejnych miejsc. Wyprawa do stacji Kurtza również jest długą wędrówką, podczas której Marlow nie zatrzymał się na dłużej w żadnym z miejsc.
Najwyższą wyznawaną przez Marlowa wartością była praca. Uważał, że dzięki niej człowiek nie szaleje i może utrzymać się przy zdrowych zmysłach. Marynarz był niesamowicie sumienny i pracowity, a ciężka praca była dla niego powodem do domy i satysfakcji. Uważał, że każde zadanie powinno zostać zrobione jak najlepiej. Szanował ludzi podobnych do siebie – potrafiących pracować i nie uciekających od powierzonych zadań.
Marlow bał się szaleństwa, które ogarnęło Europejczyków w Afryce. Szaleństwo sprawiło, że kolonizatorzy wpadli w żądzę pieniądza i chcieli zwiększać swoje zyski wszystkimi możliwymi sposobami. Nie cofali się przed niczym, byle tylko osiągnąć swój cel. Porzucali wartości, które wyznawali w Europie i pozwalali, by zaczynał rządzić nimi instynkt.
Motyw przemiany najlepiej widać na przykładzie Kurtza. Był to wszechstronnie uzdolniony mieszkaniec Europy, której cywilizacja była najbardziej rozwinięta i postępowa. Jadąc do Afryki miał dobre zamiary, chciał nieść wiedzę i nowoczesność. Nie udało mu się jednak powstrzymać instynktu pierwotnego, który wywołał w nim chęć nieograniczonej władzy. Doskonale wiedział, że ma ogromną przewagę nad tubylcami i postanowił ją wykorzystać. Stał się bestialskim tyranem, który nie bał się mordować w imię pieniędzy.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.