Konflikt pokoleń to jeden z najczęściej spotykanych tematów na przestrzeni wieków. Każde pokolenie uważa, że wie wszystko najlepiej, a młodzież bruka ich wartości, wprowadzając nowy sposób postrzegania świata. Młodzi chcą odkrywać i budować nowe fundamenty dla otaczającej ich rzeczywistości, gdy starsi wolą pozostawać przy znanych i bezpiecznych rozwiązaniach. Z tego powodu konflikt pokoleń jest jedną z rzeczy nieuniknionych, która zdarza się od zarania dziejów. Już w Nowym Testamencie biblijnym widać spór między apostołami i Jezusem (pokolenie młodych) oraz faryzeuszami (pokolenie starych), które nie mogą dojść do ładu. Motyw ten pojawia się również w późniejszych utworach, takich jak „Romantyczność” Adama Mickiewicza czy „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego. Czy mamy z nim do czynienia również w komedii Arystofanesa „Chmury”?
W dramacie ukazani są dwaj przedstawiciele różnych pokoleń - ojciec Wykrętowic (Strepsjades) oraz syn Odrzykoń (Fejdippides). Mężczyźni wchodzą w konflikt głównie z powodu długów, które powoduje Fejdippides. Odrzykoń postanawia grać na wyścigach konnych, niestety z bardzo słabym skutkiem. Ani razu nie udaje mu się wygrać, a uzależnia się od towarzyszącej hazardowi adrenaliny.
Młodzieniec nie przejmuje się konsekwencjami, jest przepełniony hurraoptymizmem, który kończy się dla niego roztrwonieniem wszystkich pieniędzy i popadnięciem w długi. Ciągle liczy, że Fortuna będzie mu przychylna. Nie zwraca uwagi na potencjalne zagrożenia, jest naiwny i ma nadzieję, że mu się upiecze. Całym problemem obarcza ojca, który również nie zamierza w uczciwy sposób spłacić należności wierzycielom. Problem wynika więc nie z konfliktu pokoleń per se, a raczej podobnie nieuczciwego stanowiska i chęci pozbycia się zadłużenia.
Strepsjades zamiast próby udobruchania wierzycieli i załagodzenia sytuacji próbuje podstępem pozbyć się długów. Początkowo planuje upozorować swoje samobójstwo, jednak gdy widzi, że plan ten nie ma prawa się powieść, decyduje się na zapisanie się do szkoły Sokratesa, aby filozof nauczył go argumentacji oraz inteligentnego zbijania stanowiska oponenta. Liczy, że pozwoli mu to na drodze sądowej pozbycia się długu. Sam okazuje się jednak za mało bystry, aby zostać uczniem samego Sokratesa. Nie rozumie abstrakcyjnych pojęć, jest zbyt prostolinijnym człowiekiem, który daje wiarę we wszystko, co słyszy.
Z tego powodu Strepsjades zostaje wyrzucony ze szkoły, a później, gdy Fejdippides zostaje do niej przyjęty, początkowo nie widzi możliwych konsekwencji swojego planu. Potem także dlatego nie potrafi pogodzić się z utratą syna, który pod wpływem nauki wybitnego filozofa zmienia się nie do poznania. Chłopak ma za nic wszystkie tradycje i obyczaje. Traci szacunek do starszych, jest gotowy podnieść rękę na rodziców, gdy Ci nie zgadzają się z nim w dysputach na mało istotne tematy. Dopiero w tym momencie możemy zauważyć konflikt pokoleń, jednak nie wynika on z innej generacji, z jakiej wywodzą się obaj mężczyźni, a demoralizujących nauk ateńskiego filozofa.
Podsumowując, konflikt Strepsjadesa i Fejdippidesa nie jest klasycznym konfliktem pokoleniowym. Nie zawiera on wielu istotnych znamion takiego sporu, który możemy obserwować w innych utworach literackich. Ich nieporozumienie wynika z osobniczego charakteru każdego z nich, nie zaś ogólnej krytyki którejś generacji.
Aktualizacja: 2023-07-19 19:08:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.