Wykrętowic (w oryginale nazywany Strepjadesem) to główny bohater komedii Arystofanesa „Chmury”. Długi spowodowane przez syna Odrzykonia (Fejdippidesa) doprowadzają go do decyzji o wstąpieniu do szkoły filozofii Sokratesa. Jego pobyt u wielkiego mistrza jest główną osią fabuły.
Bohater otrzymał od autora imię znaczące, co udało się przenieść również na polską wersję. Główną motywacją bohatera w jego działaniach jest uniknięcie długów sprowadzonych na niego przez syna - Odrzykonia (Fejdipiddesa). Wpada na pomysł, że nauka myśli Sokratesa, najbardziej znanego mistrza filozofii tego okresu pozwoli mu na odbicie argumentów wierzycieli i obronę w sądzie. Próbuje więc „wykręcić się” od sprowadzonych przez syna kłopotów — stąd imię Wykrętowic.
Mężczyzna jest już starszy, co można wnioskować z didaskaliów (został nazwany „starym kmieciem spod Aten”) oraz wieku jego syna, który jest już dorosły (dlatego Wykrętowic nie może go zmusić do pójścia do szkoły Sokratesa). Najpewniej należy do obywateli, najwyższej klasy społecznej w Atenach, ponieważ może swobodnie wstąpić do ruchu filozofów i nie ma mowy o żadnym awansie społecznym z tego tytułu.
Mimo to Strepsjades jest jednak raczej zubożałym Ateńczykiem - zajmuje się rolnictwem. Wpływa to także na dużą prostotę w myśleniu bohatera, ciężko mu pojąć abstrakcyjne pomysły myśliciela. Są one dla niego całkowicie pozbawione sensu, nieintuicyjne. Całkowicie inaczej wygląda to z dobrami materialnymi, wszystkie nauki filozofa próbuje przenieść na grunt finansowy. Sokrates irytuje się wielokrotnie na mało pojętnego ucznia, jednak długo próbuje nauczyć go podstaw argumentacji (wcześniej przekazując mu podstawowe nauki, niezbędne do zrozumienia trudniejszych pojęć). W pewnym momencie wyrzuca jednak Wykrętowica, gdy orientuje się, że nie umie on samodzielnie stworzyć żadnej myśli filozoficznej.
Ateńczyk jest bardzo interesowny, chce zdobyć wiedzę z czysto materialnych pobudek. Działa również mało uczciwie, pragnie wykorzystać doskonałą i tajemną (w utworze postać filozofa ukazana jest negatywnie, a tradycje jego szkoły wyśmiewane są jako rytuały przejścia w lożach masońskich) naukę Sokratesa uniknięcia długów spowodowanych przez syna. O jego nieuczciwości świadczy także zachowanie na samym początku dramatu, gdzie rozważa upozorowanie samobójstwa, aby nie być zmuszonym do spłacenia należności wierzycielom. Rezygnuje z pomysłu głównie ze względów logistycznych — nie chce przenosić się do odległych rejonów, aby w pełni uniknąć odpowiedzialności za swoje czyny.
Dodatkowo Wykrętowicem łatwo manipulować, jest bardzo łatwowierny i naiwny. Gdy Sokrates jedynie wspomina o odrzuceniu bogów i wierze w Chmury, natychmiast słucha się filozofa i zaczyna je wielbić. Mędrzec czci obłoki, ponieważ dają one szczęście, chronią przed słońcem, dają życiodajny deszcz i mogą służyć radą. Bohater przestaje wierzyć w bogów greckich, którym oddawał cześć całe dotychczasowe życie. Dopiero gdy widzi, co takie postępowanie przyniosło jego rodzinie, zaczyna rozumieć swój błąd.
Podobnie zachowuje się, gdy syn wraca ze szkoły Sokratesa. Przyjmuje w pełni to, co mówi filozof na temat jego dziecka, nie zauważając zmian, jakie zaszły w tym młodym człowieku. Odrzykoń całkowicie zmienia swój sposób bycia, jest okrutny i nastawiony na rozwiązanie sporu na swoją korzyść za wszelką cenę. W tamtej chwili pasuje to jednak jego ojcu, który pragnie pozbycia się wierzycieli.
Mężczyzna bez skrupułów wysyła syna do szkoły filozofa, zachęcając go do niej podstępem. Tym sposobem wyrządza mu ogromną krzywdę, ponieważ chłopak zmienia się nie do poznania. Traci jakiekolwiek poczucie moralności, nie szanuje nikogo — w sporze z ojcem jest gotowy go pobić, aby ten przyznał mu rację. Tak samo nie ma problemów z podniesieniem ręki na własną matkę. Ta sytuacja dopiero uzmysławia mężczyźnie, że jego długi nie były warte zniszczenia rodziny. Zrozpaczony decyduje się uciec z domu, wcześniej jednak podpala szkołę sokratejską.
Uważam, że bohater jest człowiekiem zbyt prostym, aby podjęte przez niego kroki i rozwiązania mogły skończyć się dla niego pozytywnie. Wykrętowic od początku rozważa jedynie opcje, które przyniosą mu zysk, a nie te, które byłyby moralne. Płaci za to bardzo wysoką cenę, tracąc właściwie syna.
Aktualizacja: 2023-03-16 12:51:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.