Odrzykoń (w oryginale Fejdippides) jest bohaterem komedii antycznej „Chmury” Arystofanesa. Jest to młody mężczyzna, Ateńczyk, syn Wykrętowica (w oryginale nazywanego Strapsjadesem). W utworze jest reprezentantem młodzieży ateńskiej, która pod wpływem nauk Sokratesa zmieniała się nie do poznania. Jego postać ma ukazać wszystkie niepokojące symptomy, które dramaturg dostrzegł wśród przedstawicieli młodego pokolenia, które uważał za ogromne zagrożenie.
Bohater ma imię znaczące, co udało się uchwycić tłumaczowi Edmundowi Cięglewiczowi także w polskiej wersji. Czytelnik dowiaduje się, że Odrzykoń jest wielkim pasjonatem koni i obstawiania wyścigów konnych. Nie ma jednak do tego talentu, traci na tym wiele pieniędzy. W końcu popchnięty dalej chęcią wygranej zaciąga ogromne długi na ojca, a uzyskane w ten sposób pieniądze również przegrywa. Stąd jego imię (w wersji greckiej dosł. Miłośnik koni) ma charakter ironiczny. W polskiej wersji przedrostek „odrzy” sugeruje, że został on odarty z koni, nie może już dalej grać na wyścigach, ponieważ roztrwonił w ten sposób majątek swój i ojca.
Młodzieniec z początku utworu, przed trafieniem do szkoły sokratejskiej jest człowiekiem nieodpowiedzialnym i beztroskim. Nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji swoich czynów, nie potrafi przestać inwestować w wyścigi. Nie rozumie, że jego czyny mogą doprowadzić do poważnych długów ojca, które zaciągnął na jego nazwisko. Jest więc lekkomyślny i nieroztropny. Nie zamierza pomóc ojcu w spłacie zaciągniętych przez niego pożyczek. Ojciec próbuje także przekonać go do pójścia do „marzycielni”, czyli szkoły Sokratesa, która mogłaby pomóc im odzyskać pieniądze bez spłaty wierzycieli (co również można traktować za wątpliwe moralnie). Odrzykoń odmawia, uznaje, że nie jest to jego problem, nie chce pomóc ojcu. Arystofanes ukazuje więc zepsucie młodzieży, która jest nieodpowiedzialna i nie potrafi odpowiadać za własne błędy.
Dalsze postępowanie mężczyzny świadczy o jego niekonsekwencji. Gdy ojciec zostaje wyrzucony ze szkoły filozoficznej Sokratesa i opowiada mu o sztuczkach oratorskich, których się nauczył, postanawia jednak się do niej udać. Wcześniej uważał, że taka nauka jest hańbiąca i niewarta uwagi. Chłopak nigdy nie lubił się uczyć i był w tym bardzo uparty.
Pobyt w szkole zmienia Odrzykonia pod wieloma względami. Młodzieniec przebywa tam trochę ponad miesiąc, jednak przez ten czas podupada bardzo na zdrowiu. Wygląda jak wrak człowieka, jest dużo chudszy, ma szarą skórę i cienie pod oczami, co ma przedstawić również zmiany, które zaszły w jego wnętrzu. Co prawda wygrywa spór z wierzycielami ojca, staje się jednak typowym makiawelistą — traci jakiekolwiek poczucie moralności, nie uznaje zasad funkcjonowania w społeczeństwie, uważa, że jest ponad to. Wygrana w sądzie daje mu poczucie władzy, zdobyta wiedza pozwala mu manipulować ludźmi i czuć się dużo lepszym od nich. Do tego jest gotowy osiągnąć to, czego pragnie ponad wszystko, nawet jeśli będzie się to wiązało z przemocą i ranieniem innych. Staje się arogancki, bezczelny, wyniosły i bardzo pewny siebie.
Fejdippides pod wpływem tych doświadczeń zmienia się w bardzo brutalnego i bezwzględnego człowieka. Jest gotów podnieść rękę na własnego ojca, aby ten przyznał mu rację i uznał wyższość jego poglądów. Dotyczy to nawet błahych spraw, takich jak kto jest zdaniem każdego z nich większym poetą. Odrzykoń uważa jednak, że ma prawo pobić ojca dotkliwie podobnie jak każdą osobę, ponieważ wszystkich można ukarać za nieodpowiednie zachowanie, niezależnie od wieku. Traci więc jakiekolwiek wartości, nie szanuje własnych rodziców. Strepsjades bardzo przeżywa zmianę syna. Widząc, że nie da się nic z tym zrobić, opuszcza go i podpala szkołę Sokratesa, którego uważa za winnego przemiany dziecka.
Moim zdaniem, postać Odrzykonia jest bezsprzecznie negatywna. Od początku należy do osób lekkomyślnych i złych, wpędzając ojca w problemy finansowe. Pod wpływem nauk Sokratesa i otrzymanej władzy zmienia się w osobę bezwzględną i skłonną do zrobienia wszystkiego, aby to on miał rację. Własny interes przekłada nawet nad relację z rodzicem.
Aktualizacja: 2023-03-16 15:24:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.