Poemat amerykańskiego autora Edgara Allana Poego „Kraina snu” został napisany i opublikowany w 1844 roku. Tytuł oryginału brzmi „Dream-Land”. Na język polski został przełożony przez Antoniego Lange.
Utwór składa się z pięciu strof o różnej ilości wersów, najkrótsza z nich liczy osiem wersów, a najdłuższa - dwadzieścia cztery. Poeta posłużył się klamrą kompozycyjną, pierwsze osiem wersów powtarza się na końcu poematu. Cztery ostatnie wersy drugiej strofy są też paralelne do czterech pierwszych wersów trzeciej strofy, co przypomina refren. Poemat został napisany ośmiozgłoskowcem. Pojawiają się rymy parzyste.
Utwór należy do liryki bezpośredniej, podmiot liryczny ujawnia swoją obecność. Pojawiają się czasowniki w pierwszej osobie liczby pojedynczej („świerzom wrócił w nasze światy”). Jest wędrowcem, który wrócił z dalekiej podróży do krainy snów.
Warstwa stylistyczna utworu jest rozbudowana. Osoba mówiąca zwraca się bezpośrednio do czytelnika, pojawiają się apostrofy („gdy tu błądzisz, schodzą - niby mgła - do ciebie”). Zastosowano też liczne epitety („szlak nieznany”, „Thule lodowatej”, „jeziora nieskończone”, „martwą wodę”, „białych szatach”), metafory („śnieżnych lilij strojne szatą”, „pod błękitem z krwi płomienia”, „wędrowiec, co tu zboczy, przez zamknięte widzi oczy”) oraz porównania („nagle jawią się jak cienie”, „kraj ten jest - jak Eldorado”). Poeta zastosował także personifikacje („bóstwo Noc samowładną dzierży moc”), wyliczenia („głazy fantastyczne - letargiczne - magnetyczne”, „wiekuistych mgieł opary, niebotyczne dzikie góry i bezbrzeżnych mórz lazury”), obecne są też anafory, kilka wersów rozpoczyna się od słów „tam” oraz „i”.
Podmiot liryczny jest podróżnikiem, który we śnie przenosi się do innej krainy. Droga do niej jest nazwana ciemnym szlakiem, którego pilnują złe duchy. Jest to stan przejściowy między jawą a snem. Opisana przez osobę mówiącą kraina posiada cechy typowe dla koszmarów, jest mroczna i groźna. Władzę nad nią sprawuje noc, która zostaje upersonifikowana, pełni rolę bóstwa.
Krainy snów nie można porównać do żadnego miejsca na świecie, nie posiada granic, nie płynie tam czas. Leży za „lodowatą Thule”, co jest odniesieniem do poematu dydaktycznego „Georgiki”, autorstwa Wergiliusza. Pojawia się tam łacińskie określenie Ultima Thule (ostatni świat). Oznaczało mityczną krainę, położoną na północy, która wyznacza koniec znanego człowiekowi świata. Kraina snów nie znajduje się więc na żadnej mapie, jest niedostępna dla ludzkiej świadomości. Można tam trafić jedynie podczas snu.
Osoba mówiąca wspomina swoją wizytę w krainie snów, opisuje mroczny krajobraz, przypominający wizję z koszmaru. Doliny nie mają dna, znajdują się wielkie jary i otchłanie. Kraina jest tajemnicza, spowita mgłą. Morza i jeziora są nieskończone, nie mają brzegów. Woda jest zimna, nie żyją w niej żadne zwierzęta.
Jedynymi rosnącymi tam kwiatami są białe lilie, przypominające śnieg. W krainie snów panują mrok i chłód, charakterystyczne dla nocy. Zawsze wydaje się tam trwać zima, a przyroda nigdy nie rozkwita. W ciemnych lasach żyją liczne jaszczurki i wiedźmy. W krainie snów człowiek napotyka swoje własne wspomnienia i osoby, które dawno odeszły. Przypominają widma, snujące się w mgle. Nie mają cielesnej postaci, ale podmiot liryczny mógł je zobaczyć.
Kraina może wydawać się mroczna i przerażająca, ale osoba mówiąca ocenia ją w inny sposób. Podróż tam stanowi ukojenie dla cierpiących. Można znaleźć tam wytchnienie od brutalnej rzeczywistości, przenieść się do całkowicie innego świata. Podmiot liryczny porównuje krainę snów do Eldorado. Była to legendarna kraina w Ameryce Południowej pełna złota. Poszukiwali jej średniowieczni konkwistadorzy, w celu szybkiego wzbogacenia się.
Podmiot liryczny podkreśla, że miejsca, które odwiedził, nie można odnaleźć na jawie ani zbadać za pomocą wzroku i rozumu. Jest dostępne wyłącznie podczas snu, gdy człowiek postrzega świat za pomocą duszy, a nie zmysłów. W momencie przebudzenia, osoba mówiąca natychmiast powróciła do realnego świata, opuszczając, odwiedzony w nocy, inny wymiar. Po powrocie do rzeczywistości, człowiekowi pozostają wyłącznie wspomnienia.
Poemat wpisuje się w nurt poezji onirycznej, często spotykany w twórczości Edgara Allana Poego. Jest ona związana z symboliką nocy i ciemności. Przedstawione w utworze obrazy poetyckie budują atmosferę zadumy i niepewności, co skłania do wspomnień i refleksji. Poeta odniósł się do najgłębszych warstw ludzkiej podświadomości, niemożliwych do zbadania rozumowego. Kraina, do której ucieka podmiot liryczny, jest nierozerwalnie związana z nocą. Zawsze panuje tam ciemność. Wizyty w innym wymiarze dodają osobie mówiącej sił do zmierzenia się z okrutną rzeczywistością.
Kraina snów przynosi człowiekowi ukojenie, pod warunkiem że całkowicie podda się panującym tam regułom, nie będzie próbował objąć jej swoim rozumem. Poeta przekonuje, że świat ludzkiej podświadomości jest nie mniej ważny, niż rzeczywistość.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.