„Stary człowiek i morze” to opowiadanie Ernesta Hemingwaya, opublikowane w 1952 roku, uznawane za jedno z najwybitniejszych dzieł autora. Powstało podczas pobytu pisarza na Kubie i opowiada o samotnej walce starego rybaka Santiago z ogromnym marlinem. Bohater, po 84 dniach bezowocnych połowów, postanawia udowodnić swoją wartość, wypływając daleko w morze. Po trzech dniach wyczerpującej walki udaje mu się złowić marlina, lecz podczas powrotu rekiny pożerają niemal całą zdobycz. Mimo tej porażki Santiago pozostaje niezłomny, co czyni go symbolem ludzkiej wytrwałości i hartu ducha.
Utwór wyróżnia się oszczędnym, charakterystycznym dla Hemingwaya stylem oraz głęboką symboliką. Santiago nie tylko walczy z rybą, ale także ze swoim losem, starością i samotnością. Motyw rybaka pokonującego trudności natury stanowi alegorię ludzkiego życia, w którym liczy się nie tyle zwycięstwo, co sama walka i niezłomność wobec przeciwności losu. Historia ukazuje również relację między Santiago a młodym Manolinem, który darzy starca szacunkiem i troską, symbolizując siłę międzypokoleniowej więzi.
Opowiadanie odniosło ogromny sukces i zostało docenione zarówno przez czytelników, jak i krytyków literackich. W 1953 roku Hemingway otrzymał za nie Nagrodę Pulitzera, a rok później stało się jednym z głównych powodów przyznania mu Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. „Stary człowiek i morze” stało się inspiracją dla licznych analiz literackich, a także adaptacji filmowych, z których najbardziej znana to ekranizacja z 1958 roku z Spencerem Tracym w roli głównej. Dzieło pozostaje klasyką literatury światowej, ukazującą ponadczasowe wartości, takie jak odwaga, determinacja i godność w obliczu przeciwności.