Autorką opracowania jest: Marta Grandke.

„Stary człowiek i morze” to jedno z najsłynniejszych dzieł amerykańskiego pisarza Ernesta Hemingwaya. Opowiadanie zainspirowane zostało jego pobytem na Kubie w roku 1951, a po raz pierwszy wydano je rok później. W swoim utworze Hemingway opisał losy starego rybaka, Santiago, od którego odwrócił się los, przez co przez ponad osiemdziesiąt dni niczego nie złowił. Opowiadanie opisuje zmagania się Santiago z ogromną rybą - marlinem - oraz z przyrodą, losem i wreszcie ze sobą samym. Jest ono portretem wewnętrznych rozterek i przeżyć głównego bohatera oraz obrazuje jego zmagania się ze światem, który nie jest taki, jaki był w dniach jego młodości. Hemingway w swoim tekście zawarł liczne motywy literackie.

  • Motyw starości
  • Motyw morza
  • Motyw samotności
  • Motyw przyjaźni
  • Motyw walki 
  • Motyw starości

    Jednym z najistotniejszych motywów, które pojawiają się w opowiadaniach Hemingwaya, jest starość. Dotyka ona głównego bohatera, Santiago, który jest już w podeszłym wieku, jednak wciąż jest żywą i pełną energii osobą.

    Starość oznacza tutaj dwie rzeczy: po pierwsze niesie ona ze sobą doświadczenie, zdobyte w trakcie życia starego rybaka. Po drugie zaczyna ona przynosić mu także pewne ograniczenia - mniej sił, gorsza kondycja fizyczna, bolesne skurcze w rękach. Starość ma więc swoje zalety, ale z drugiej strony potrafi być okrutna. Dlatego też Santiago tak bardzo zależy, by udowodnić, że mimo swojego wieku i prześladującego go pecha, wciąż jest doskonałym rybakiem. Powoli jednak zaczyna zdawać sobie sprawę z tego, że jego najlepsze czasy zdążyły już przeminąć.

    Motyw morza

    Innym wyjątkowo ważnym motywem jest morze, na którym główny bohater spędził większość swojego życia. Jest ono miejscem jego pracy oraz obszarem, na którym spełnia on swoje ambicje i czuje się lepiej niż na lądzie. Morze oznacza dla Santiago pole walki, o swoje poczucie własnej wartości i ambicję. Jest ono także żywiołem - zmiennym, podlegającym wielu siłom i nieustannie zaskakującym człowieka. Santiago zna je doskonale, ale nawet on nie jest w stanie do końca przewidzieć, co tym razem zaprezentuje mu natura. 

    Motyw samotności

    W opowiadaniu „Stary człowiek i morze” ważny jest motyw samotności, ponieważ to właśnie w niej najwięcej czasu spędza główny bohater. Santiago żyje i pracuje sam, na morze także wypływa bez towarzystwa. W tej samotności ma on możliwość dokładnie zapoznać się ze swoim wnętrzem i tym, jak postrzega świat.

    W samotności i bez świadków dokonuje też swojego niezwykłego czynu, jakim był połów marlina. Niestety jest to także powód, dla którego nikt nie dzieli z nim radości z tym związanej oraz nie dostrzega jego zwycięstwa. Nim Santiago dociera na plażę, gdzie są inni ludzie, jego zdobycz zostaje pożarta przez rekiny, przez co rybak ma poczucie, że zawiódł i nie ma trofeum, które mógłby zaprezentować innym. 

    Motyw przyjaźni

    Mimo samotności starego człowieka, w opowiadaniu istotny jest także motyw przyjaźni. Pojawia się on między Santiago a chłopcem z wioski - Manolinem. Pomaga on staremu rybakowi odkąd skończył pięć lat i jest jedyną osobą w okolicy, która nie boi się niepowodzeń Santiago. Między starym mężczyzną i młodym chłopcem nawiązuje się więc nić porozumienia, rozmawiają oni o rybach i baseballu. Ich relacja przypomina niemal taką, która łączy ojca z synem. Santiago nie ma jednak zamiaru zastępować Manolinowi rodziców, wie bowiem, że nie jest jego ojcem i nie dałby radę wejść w tę rolę.

    Motyw walki 

    Całe życie Santiago oparte jest na walce ze sobą oraz z żywiołem, którym jest morze. Ostateczną bitwą, jaką rybak z nim stacza, jest połów ogromnego marlina. Kosztuje on Santiago wiele wysiłku, czasu oraz nerwów. Rybak walczy o to, by udowodnić miejscowej społeczności - ale także i sobie - że mimo starości i prześladującego go pecha w trakcie połowów, wciąż jest doskonałym rybakiem, który jest w stanie schwytać ogromną, wspaniałą rybę. Santiago walczy więc o poczucie własnej wartości, którym zachwiał czas oraz ogromny pech. Ta walka podsumowuje właściwie całe jego życie i ma być dowodem na to, że wciąż potrafi pokonać liczne przeciwności, jak w czasach, gdy był młody i sprawny.


    Przeczytaj także: Stary człowiek i morze - bohaterowie

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.