Maria – motywy literackie

Autorka listy motywów literackich: Marta Grandke.

„Maria: powieść ukraińska” to romantyczna powieść poetycka, której autorem jest Antoni Malczewski. Opowiada ona o tragicznej miłości tytułowej Marii i Wacława. Kobieta zostaje zamordowana na polecenie swojego teścia. Malczewski jako pierwszy zrealizował format powieści poetyckiej na gruncie literatury polskiej i wykorzystał w tym celu wiele ciekawych motywów, na których oparł tę historię.

Spis treści

Motyw miłości

W powieści poetyckiej niezwykle ważny jest motyw miłości. Łączy ona Marię i Wacława, którzy biorą ślub w tajemnicy przed ojcem młodzieńca. Kochają się bardzo, jednak ich miłość to romantyczne uczucie, które jest skazane na porażkę. Pewnego dnia Maria, w trakcie nieobecności Wacława, który walczy z Tatarami u boku Miecznika, zostaje napadnięta we własnym domu i utopiona w stawie, prawdopodobnie z inicjatywy własnego teścia. Wacław wraca zatem do zamku i zastaje jedynie zwłoki ukochanej żony. Ich uczucie doprowadziło zatem do tragedii, gdyż nie zostało ono zaakceptowane przez otoczenie. Śmierć ukochanej i pięknej żony jest dla Wacława tak ogromną tragedią, iż można wnioskować, że niedługo potem dołączył on do niej. Ich miłość była zatem piękna i romantyczna, ale też nieszczęśliwa, związana ze śmiercią i tragedią.

Motyw śmierci

W dziele Malczewski wykorzystuje również motyw śmierci. Miecznik najpierw traci żonę, a potem córkę. Maria umiera z rozkazu teścia, Wojewody, który nie akceptuje tajemnego małżeństwa swego syna i stara się je nawet unieważnić w Watykanie. Mężczyzna wysyła do synowej bandę, która topi ją w stawie i porzuca jej zwłoki w domu jej ojca. Odkrywa to zrozpaczony Wacław, który najprawdopodobniej planuje z tego powodu dołączyć do swojej żony, bez której nie wyobraża sobie życia.

Motyw walki

W powieści pojawia się też motyw walki. Miecznik i Wacław stają do walki z Tatarami. Wykazują się w jej trakcie odwagą i męstwem, a Wacław atakuje nawet w obliczu przewagi liczebnej wrogich wojsk. Walka jest dla niego okazją do zaprezentowania swojego męstwa i waleczności, do udowodnienia siły swego charakteru.

Motyw ojczyzny

W dziele obecny jest motyw ojczyzny, o którą walczą Miecznik i Wacław, gdy stają w obliczu Tatarów. Muszą obronić wioski i ich mieszkańców, gdyż tak każe im patriotyczny obowiązek. Ojczyzna to dla nich bardzo ważna wartość, dla której są gotowi oddać swoje życie.

Motyw rodziny

Malczewski wykorzystał też motyw rodziny. Miecznik staje się dla Wacława jak ojciec, ale Wojewoda nie akceptuje synowej. W związku z tym podnosi rękę na kogoś pochodzącego z jego rodziny, co jest straszną zbrodnią. Rodzina to zatem zarówno bezpieczeństwo, jak i zagrożenie.

Motyw szlachty

Bohaterowie utworu to szlachta, zatem Malczewski ukazuje przedstawicieli tej warstwy społecznej. Mają oni takie zalety jak patriotyzm, ale mają też liczne wady, co widać chociażby na przykładzie Wojewody.


Przeczytaj także: Maria – problematyka

Aktualizacja: 2025-11-06 11:49:26.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.