„Warszawianka” to jeden z dramatów autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. Zawiera on komentarz do wybuchu i klęski powstania listopadowego, w trakcie którego rozgrywa się akcja utworu. Obrazuje moment, w którym generał Chłopicki otrzymuje informację o klęsce wojsk w bitwie pod Olszynką Grochowską. W dziele Wyspiański podejmuje skomplikowaną problematykę powstania, a także próbuje się z nim rozliczyć.
Spis treści
„Warszawianka” to przede wszystkim problematyka powstania listopadowego — jego wybuchu, przebiegu i klęski, a także sytuacji osób, które były w nie zaangażowane. Z tego powodu akcja rozgrywa się w trakcie jednej z największych i najkrwawszych bitew tego powstania, czyli bitwy pod Olszynką Grochowską. Wyspiański znakomicie oddaje nastrój niewiary ówczesnych dowódców wojskowych, takich jak Chłopicki, którzy nie wierzyli w powodzenie powstania i możliwość zwycięstwa. Twórca ukazuje również konflikt między starszym pokoleniem, przywiązanym do przeszłości i tradycji napoleońskich, a tragicznym pokoleniem romantyków, rzucających swe życie na szalę w walce o niepodległość ojczyzny. Wszystko to opisane jest w symbolicznej atmosferze, podkreślonej przez przybycie ostatniego żołnierza polskiej dywizji — Wiarusa — oraz wiadomość o śmierci narzeczonego Marii. Wyspiański ukazuje zatem tragizm powstania, ale też podkreśla nieuchronność jego klęski, wynikającej z położenia sił polskich oraz postawy dowódców, którzy nie wierzyli w zwycięstwo. Wiarus jest symbolem tej klęski, a jego wygląd ośmiesza rozmowy pełne patosu, jakie prowadzili dowódcy w dworku, zamiast poprowadzić wojsko na pole bitwy. Wyspiański nie waha się przed krytyką powstania.
Na tle powstania listopadowego rozgrywają się także wydarzenia związane z problematyką miłości oraz śmierci. Maria jest zakochana w żołnierzu, który walczy w powstaniu. Wkrótce dziewczyna otrzymuje wiadomość o jego śmierci. Powstanie staje się więc dramatem nie tylko dla zniewolonego narodu, lecz także dla jednostek — tragedią, która odmienia ich życie. Maria traci swoją miłość, a wraz z nią wiarę w sukces powstania i całego narodu.
W dramacie problematyka przeszłości ujawnia się w konflikcie pokoleń. Starsi przedstawiciele narodu, którzy niegdyś walczyli pod Napoleonem, nie potrafią uwolnić się spod wpływu dawnych, zwycięskich chwil, co negatywnie wpływa na ich decyzje w teraźniejszości — czego przykładem jest sylwetka generała Chłopickiego.
Wyspiański w swoim dziele nawiązuje do dramatów antycznych, takich jak „Antygona” Sofoklesa. Również tutaj pojawia się konflikt młodej kobiety — zakochanej i cierpiącej — ze starym dowódcą, który nie potrafi zrozumieć natury tej sytuacji.
Aktualizacja: 2025-10-19 14:31:08.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.