„Śmierć” to debiutancka powieść autorstwa Ignacego Dąbrowskiego, która była opisywana także jako „pamiętnik suchotnika”. Pisarz przedstawił w niej losy młodego mężczyzny, Józefa, który zapada na suchoty i relacjonuje przebieg choroby w postaci dzienników. Autor poruszył w tekście skomplikowaną problematykę dotyczącą głównie choroby i odchodzenia.
Spis treści
Najważniejszym elementem dzieła Ignacego Dąbrowskiego jest oczywiście problematyka choroby i śmierci, co wskazuje już sam tytuł. Główny bohater, a zarazem narrator, pewnego razu zaczyna czuć się coraz gorzej, a ostatecznie kaszle krwią, co niepokoi jego bliskich. Stan zdrowia Józefa nie poprawia się, a z czasem mężczyzna odkrywa, że choruje na nieuleczalne suchoty. Autor przedstawia nie tylko przebieg choroby, jej objawy i to, jak zmienia ona życie bohatera, lecz także ukazuje perspektywę człowieka, który ma świadomość zbliżającej się i nieuniknionej śmierci. Tekst to zatem zapis doświadczeń osoby, która wie, że umrze, i zmaga się z nieprzyjemnymi dolegliwościami oraz fizycznymi objawami choroby. Autor przechodzi z bohaterem przez cały ten proces — od początkowych objawów aż do śmierci nieprzytomnego Józefa.
Z refleksjami dotyczącymi śmierci łączy się też problematyka wiary. Główny bohater i narrator, Józef, to ateista, podobnie jak jego przyjaciel Stach. Religijna jest natomiast siostra Józefa, Zosia. Józef w zapiskach analizuje moment, w którym stracił wiarę w Boga, potem na krótko ją odzyskał, a następnie ponownie ją utracił. W obliczu nadchodzącej śmierci refleksje dotyczące wiary wydają się naturalne — zastanawia się bowiem, co stanie się z nim po zgonie.
W powieści pojawia się też problematyka relacji międzyludzkich, między innymi relacje z siostrą oraz przyjaźń ze Stachem. Początkowo Józef pozostaje z nimi blisko, jednak z czasem choroba coraz bardziej ich od siebie oddala: zdrowi nie rozumieją chorego, a także stopniowo obojętnieją na jego los. Gdy zbliża się śmierć, Józef ponownie próbuje zbliżyć się do bliskich, dba o ich przyszłość, swata Stacha z Zosią. Widać zatem, że choroba silnie wpływa na jego kontakty z innymi.
W tekście choroba łączy się z problematyką codzienności. Józef chciałby żyć i normalnie funkcjonować, męczą go zamknięcie i nuda, brzydzi go wszystko, co związane z chorobą. Pragnąłby normalności, jednak suchoty stopniowo odbierają mu ją na każdym kroku.
W powieści pojawia się także problematyka tajemnicy. Dotyczy ona tego, że bliscy początkowo ukrywają przed Józefem jego diagnozę, dlatego on sam — potajemnie — konsultuje się z innym lekarzem i odkrywa, na co choruje. Tajemnica staje się tu sposobem na próbę ochrony codzienności i samopoczucia chorego.
Aktualizacja: 2025-10-16 23:36:41.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.