„Pan Geldhab” to trzyaktowa komedia autorstwa Aleksandra Fredry, która została napisana w roku 1818. Opowiada ona o losach tytułowego pana Geldhaba – człowieka bogatego, lecz próżnego, skąpego i nieczułego. Przyrzekł on rękę swej córki, Flory, zakochanemu w niej Lubomirowi, jednak złamał słowo. Małżeństwo zaproponował bowiem książę Rodosław, który pragnął posagiem dziewczyny rozwiązać swoje problemy finansowe. W komedii Fredro poruszył złożoną problematykę istotną w jego czasach.
Spis treści
Najważniejszym elementem dzieła jest bez wątpienia problematyka pieniędzy. To właśnie one rządzą światem pana Geldhaba, Flory, Lisiewicza i księcia Rodosława. Ich wpływowi nie ulegają natomiast Lubomir i Major. Pieniądze są najważniejsze dla Geldhaba, zatem bez wahania łamie on obietnicę daną Lubomirowi i szybko przyjmuje oświadczyny księcia, który pragnie poślubić Florę. Robi to w nadziei na awans społeczny i jeszcze więcej pieniędzy. Książę Rodosław z kolei nie kocha Flory, lecz kusi go jej posag. Mężczyzna ma bowiem wiele długów, więc liczy, że korzystne małżeństwo wyciągnie go z kłopotów. Szybko jednak rezygnuje z tego pomysłu, gdy otrzymuje spadek po ciotce. Flora nie obchodzi go zatem jako osoba – widzi ją jedynie w kategorii korzystnego interesu. Sama Flora z kolei, skuszona książęcym tytułem, odrzuca małżeństwo z miłości i przekonuje się do propozycji księcia. Z tego powodu zostaje sama, gdyż Lubomir także ostatecznie wycofuje się ze swojej propozycji. Pieniądze są zatem najważniejsze dla wielu bohaterów komedii, ale potrafią też szybko zrujnować życie, gdy przez nie zapominają oni o innych, ważniejszych kwestiach.
Fredro porusza problematykę małżeństwa. Flora ma wyjść za mąż – początkowo z miłości, za Lubomira. Jednak atrakcyjność księcia Rodosława i wizja szybkiego awansu społecznego okazują się bardziej kuszące niż uczucie. Małżeństwo jest tu zawierane dla obopólnych korzyści: otrzymania tytułu i zdobycia posagu w celu rozwiązania problemów finansowych. Najmniej liczą się natomiast prawdziwe uczucia. Chciwość i brak honoru ostatecznie doprowadzają do tego, że do małżeństwa nie dochodzi, a Flora zostaje wzgardzona przez obu kandydatów na męża – jeden jej bowiem nie cenił, a drugiego zraniła i odrzuciła.
Ciekawym elementem dzieła jest problematyka przyjaźni. Łączy ona Lubomira i Majora. To pokazuje, że w tym świecie jest jeszcze miejsce na szczerą relację bez korzyści. Bohaterowie pomagają sobie na różne sposoby – przykładowo Major stara się rozwikłać zagadkę zaręczyn z Florą, zerwanych przez jej ojca. Warto zauważyć, że Lubomir i Major wspierają się nawzajem w trudnych chwilach. W ten sposób wyróżniają się oni na tle innych postaci, dla których liczy się wyłącznie korzyść, zysk i pieniądze.
W komedii Fredro nawiązuje także do problematyki moralności. Lubomir wypomina Geldhabowi brak honoru. Główny bohater nie chce wspomóc też swojej chorującej siostry, a zamiast tego wydaje majątek na wystawny styl życia, który zaspokaja jego próżność. Fredro jednoznacznie pokazuje, że Geldhab, książę czy Lisiewicz to postaci niemoralne, a ich zachowanie zasługuje na karę oraz potępienie.
Aktualizacja: 2025-10-13 16:07:19.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.