„Biały mustang” to zbiór opowiadań, stylizowanych na legendy rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej. W swoich historiach autor zawiera wiele toposów, między innymi motyw przyrody, wspólnoty, czy tradycji. Ważnym elementem jest również wątek fantastyczny.
Spis treści
Przyroda stanowi nieodzowny element opowieści w „Białym mustangu”. Jest wręcz niezależnym bohaterem, który na wiele sposobów wchodzi w interakcję z człowiekiem. Ten korzysta z jej dóbr i szanuje potęgę, dzięki czemu niczego mu nie brakuje. Jednym z wątków wszystkich historii jest wyjątkowy szacunek do przyrody, jaki mają Indianie. Idea ta zawarta jest już w słowach wstępu, które autor kieruje do czytelnika.
Świat przedstawiony w „Białym mustangu” zamieszkują niezliczone duchy. Personifikują one siły przyrody, zjawiska oraz idee. Wiele jest przyjaznych ludziom, jednak niektóre reprezentują siły zła. W świecie indiańskich legend człowiek potrafi porozumiewać się ze zwierzętami, a one odpowiadają na jego słowa. Szamani korzystają z magii, dzięki której wydają polecenia duchom i przyrodzie.
Walka była dla Indian codziennością. Legendy opisują dzielność wojowników danego plemienia, ich nieustępliwość i siłę. Kilka przytacza zmagania Indian z Europejczykami, którzy wykazują się wobec miejscowych tchórzostwem i okrucieństwem. Jednak walka to nie tylko pojedynki z ludźmi. To również zmagania człowieka i przyrody.
Miłość występuje w wielu opowieściach Sat-Okha, często jako motor napędowy protagonisty. Tytułowa historia zbioru opowiada o wojowniku, który chciał posiąść za żonę Pahajo — córkę ducha Gachaskhiem, mieszkającą na tęczy. W innej rzeka Tosinonakh zakochuje się w rzece Misonitoo i musi przeciwstawić ojcu — jezioru Shaminakh. Miłość dziewczyny o imieniu Danakho do wojownika Toolego każe mu go szukać w dzikich ostępach, aż odnajdzie jego martwe ciało.
Mieszkańcy Ameryki Północnej tworzyli społeczności plemienne. Taka wspólnota była niezwykle ważna dla każdego jej członka. Autor „Białego mustanga” za każdym razem podkreśla, z jakiego plemienia będą pochodzić bohaterowie jego opowieści. Protagoniści wielokrotnie podejmują się swoich bohaterskich czynów dla dobra ich wspólnoty. Jako szlachetne autor opisuje poczucie solidarności, wyrażane choćby przez dzielenie się upolowaną zwierzyną z innymi członkami grupy.
Pierwotnie Indianie byli politeistami. Wyznawali wielu bogów oraz pomniejsze duchy. Znali jednak pojęcie Wielkiego Ducha — siły bądź istoty odpowiedzialnej za stworzenie wszechświata. W kilku opowieściach przyjmuje on rolę podobną do Boga chrześcijańskiego. Dobrze to widać w micie o stworzeniu człowieka, gdzie Wielki Duch lepi z gliny i rozrzuca po świecie kolejne nacje. Ostatniemu tworowi, Indianinowi oddaje władzę nad przyrodą. Scena ta przypomina błogosławieństwo Boga z ogrodu Eden.
Wielu bohaterów opowieści Sat-Okha łączy silna więź z matką. Szczególnie widać to w historii pt. „Niedźwiedź Starej Mookhason”, gdzie zamordowanych przez białych syn wraca do wioski pod postacią tytułowego zwierzęcia. Tam przez lata opiekuje się własną matką, aż przychodzi moment zemsty na zabójcach. Nawet po jej dokonaniu i odejściu z osady, niedźwiedź nadal jednak dba o swoją ludzką rodzicielkę. Matka odgrywa również dużą rolę w opowieści „Synowie Słońca”.
Według zamysłu autora „Biały mustang” to zbiór legend i mitów Indian Ameryki Północnej. Tym samym stanowią element dziedzictwa kulturowego tych ludów. W samych opowieściach wielokrotnie możemy natknąć się na wspomnienie tradycji danego plemienia. Przyjmują one postać rytuałów, pieśni, czy nazw topograficznych. Tym samym Sat-Okh sugeruje, że dla Indian bardzo ważna jest więź ze swoimi przodkami.
W kilku opowiadaniach pojawia się postać „białego człowieka”. W taki sposób określano europejskich kolonistów, którzy w XVI wieku przybyli do Ameryki. Wielokrotnie wchodzili oni w konflikty z rdzennymi mieszkańcami kontynentu. Historie zawarte w „Białym mustangu” ukazują Europejczyków właśnie jako najeźdźców. Są oni typowym archetypem obcego — groźnym brutalnym i niegodnym zaufania. Uosobieniem nieznanego zagrożenia.
Aktualizacja: 2025-04-01 20:38:46.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: kontakt@poezja.org. Bardzo dziękujemy.