Kościk Wasilewski – charakterystyka

„Nadberezyńcy” to po­wieść Floriana Czarnyszewicza, któ­ra po raz pierw­szy uka­za­ła się w roku 1942. To jego de­biut li­te­rac­ki, za­wie­ra­ją­cy ele­men­ty au­to­bio­gra­ficz­ne. W tek­ście opi­sa­no dzie­je szlach­ty za­ścian­ko­wej wschod­nich Kre­sów, na te­re­nach po­ło­żo­nych nad ty­tu­ło­wą Be­re­zy­ną. W dzie­le tym uka­za­no losy miesz­kań­ców tych oko­lic na tle burz­li­wych wy­da­rzeń hi­sto­rycz­nych i prze­mian spo­łecz­nych, któ­re mia­ły miej­sce wraz z od­zy­ski­wa­niem przez Pol­skę nie­pod­le­gło­ści po okre­sie za­bo­rów. Wszyst­ko to mia­ło wpływ mię­dzy in­ny­mi na ży­cie uka­za­ne­go w książ­ce Ko­ści­ka Wa­si­lew­skie­go.

Charakterystyka Kościka Wasilewskiego

Ko­ścik, a wła­ści­wie Konstanty Wasilewski, to syn le­śni­ka i star­szy ko­le­ga Sta­ni­sła­wa Ba­ła­sze­wi­cza, z któ­rym po­zna­je się w trak­cie na­uki w szkole w Wończy. Uwa­ża się za Po­la­ka, gdyż pochodzi z Potoki koło Smolarni. Rów­nież wy­wo­dził się ze szlach­ty za­gro­do­wej. Gdy był star­szy, stał się rów­nież żołnierzem wojska polskiego. Z wy­glą­du opi­sy­wa­ny był jako duży i krępy chłopiec o miłej i ujmującej twarzy. Po­cząt­ko­wo ko­le­dzy za­cze­pia­li go i śmia­li się z jego imie­nia, ale nie dał się za­stra­szyć, gdyż był gotów walczyć o szacunek. Ko­ścik wśród ko­le­gów wyróżniał się siłą fizyczną, stąd też nie stro­nił od an­ga­żo­wa­nia się w bój­ki czy inne po­tycz­ki. W szko­le drob­niej­szy od nie­go Stach Bałaszewicz po­ka­zy­wał mu jed­nak, jak dać so­bie radę wła­śnie w ta­kim miej­scu.

Tak jak Stach, Ko­ścik został wychowany w duchu patriotyzmu i chę­ci podtrzymywania polskich tradycji. Pod­trzy­my­wał za­tem oby­cza­je szlach­ty za­gro­do­wej, z któ­rej po­cho­dził. Już od wcze­snej mło­do­ści kształ­to­wał w so­bie toż­sa­mość na­ro­do­wą po­wią­za­ną z Pol­ską, mimo iż jego oj­czy­zny nie było na ma­pie, kie­dy Ko­ścik po­ja­wił się na świe­cie. Był rów­nież świadom zagrożeń, jakie wiązały się z rosyjskimi wpływami na Kresach, gdzie dzia­ła­no w celu pozbawienia Polaków ich tożsamości.

Ko­ścik zo­stał opi­sa­ny jako wierny przyjaciel, na któ­rym za­wsze moż­na po­le­gać. Był to­wa­rzy­szem Sta­cha Ba­ła­szie­wi­cza. Bo­ha­te­ro­wie ra­zem do­świad­czy­li dramatu, jaki niosły ze sobą wybuchające konflikty zbrojne. Z cza­sem Ko­ścik za­czął do­strze­gać to okru­cień­stwo i ofiary, ja­kie na­le­ża­ło po­nieść w imię po­li­ty­ki. Po­zba­wio­no go wów­czas jego wro­dzo­ne­go nie­mal idealizmu, ale wciąż po­zo­sta­wał on lo­jal­ny wo­bec swo­jej tożsamości narodowej.

Ko­ścik ży­wił uczu­cia do Karusi, a za­zdrość do­pro­wa­dzi­ła go do uciecz­ki po tym, gdy bronił honoru dziewczyny. Z tego po­wo­du oskarżono go o próbę morderstwa i musiał zbiec, by unik­nąć kary. Ko­ścik za­tem po­tra­fił się nie­zwy­kle przy­wią­zy­wać i an­ga­żo­wać emo­cjo­nal­nie w re­la­cje z in­ny­mi ludź­mi. Był tak­że wier­nym i od­da­nym żoł­nie­rzem woj­ska pol­skie­go, to­też walczył o lepsze jutro dla swojej ojczyzny.

Ko­ścik i jego losy to przy­kład hi­sto­rii wie­lu mło­dych lu­dzi, któ­rzy żyli na Kre­sach w cza­sie for­mo­wa­nia się pań­stwa pol­skie­go po za­koń­cze­niu I woj­ny świa­to­wej. Pol­ska była dla nie­go jed­ną z naj­waż­niej­szych war­to­ści, ja­kie chło­pak pie­lę­gno­wał każ­de­go dnia w swo­im ży­ciu.

---

Prze­czy­taj tak­że: Nadberezyńcy – motywy literackie

Ak­tu­ali­za­cja: 2025-03-29 21:15:11.

Sta­ra­my się by na­sze opra­co­wa­nia były wol­ne od błę­dów, te jed­nak się zda­rza­ją. Je­śli wi­dzisz błąd w tek­ście, zgłoś go nam wraz z lin­kiem lub wy­ślij ma­ila: kon­takt@po­ezja.org. Bar­dzo dzię­ku­je­my.