„Nadberezyńcy” to debiutancka powieść Floriana Czarnyszewicza, która po raz pierwszy ukazała się w roku 1942. Opowiada ona o losach zaściankowej szlachty, która na wschodnich Kresach zamieszkiwała tereny położone nad Berezyną. Autor szczegółowo opowiada o mieszkańcach jednego z zaścianków, czyli Smolarni. To właśnie tam przeprowadza się rodzina jednego z głównych bohaterów dzieła, czyli Stanisława Bałaszewicza, chłopca pochodzącego właśnie ze szlachty zaściankowej. Miejsce urodzenia oraz epoka historyczna zdecydowanie kształtują to, jak toczy się życie tego bohatera.
Stanisław Bałaszewicz to chłopiec urodzony w 1900 roku. Pochodził on z Rogów, ale w pewnym momencie jego rodzina przeprowadziła się do Smolarni. Stach miał wówczas około dwunastu lat. Pragnął się uczyć, zatem zapisano go do szkoły w Wończy, gdzie uczniów poddawano rusyfikacji. Z tego powodu chłopak wdał się w konflikt z popem dotyczący wiary, za co przerwano jego naukę. Gdy przyjechał inspektor, wskazano Stacha jako ucznia samowolnego, krnąbrnego i upartego. Chłopiec jednak wykazał się też wiedzą i inteligencją w czasie odpowiadania na zadane przez inspektora pytania. Z tego powodu został wyróżniony w szkole, co wzbudziło dumę w jego bliskich.
Stacha wychowano w duchu patriotyzmu i tradycyjnych wartości, dlatego też źle znosił rusyfikację, wciąż czując się Polakiem. W trudnych dla narodu chwilach zaangażował się w aktywność związaną z edukacją, by uświadamiać zrusyfikowanych przedstawicieli szlachty zaściankowej odnośnie ich tożsamości narodowej. Z tego powodu został nawet aresztowany i osadzony w więzieniu. Uciekł jednak z aresztu w brawurowy sposób, co świadczy o jego sile, odwadze, determinacji i niezłomności w działaniu. Polskie szkółki nie były jednak jedynym polem aktywności Stacha. Działał on bowiem w ramach wywiadu, by zdobyć dla swoich sojuszników jak najwięcej istotnych informacji. Był bowiem prawdziwym patriotą, tym bardziej miał świadomość, jak wiele pracy wymaga odbudowa państwa polskiego. Jednak prowadzona polityka niejednokrotnie doprowadzała chłopaka do poczucia rozczarowania nową władzą.
Chłopak był postacią honorową, nie wahał się przed wzięciem udziału w ryzykownych akcjach, na przykład w trakcie wojny polsko-bolszewickiej. Nie wahałby się zatem przed poświęceniem swojego życia dla ojczyzny. Angażował się nawet w sytuacje z pozoru beznadziejne, do końca walcząc dla swojego kraju. Pokazywało to ogromną siłę jego charakteru i prawdziwą niezłomność. Miał jednak swoje słabsze strony, jak wtedy, gdy wszedł w konflikt z popem i bał się powiedzieć o tym ojcu. Stach może być uznawany za alter ego samego autora powieści. Wiadomo bowiem, że jego debiutancka powieść zawiera elementy autobiograficzne. Stach jest zatem odważnym patriotą, który ma wzbudzać w czytelnikach sympatię.
Aktualizacja: 2025-03-29 21:20:46.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: kontakt@poezja.org. Bardzo dziękujemy.