Siłaczka – problematyka

„Siłaczka” Stefana Żeromskiego to opo­wia­da­nie z 1895 roku. Głów­ną bo­ha­ter­ką jest Sta­ni­sła­wa Bo­zow­ska, mło­da na­uczy­ciel­ka, któ­ra w imię wła­snych ide­ałów i pa­sji do na­uki po­świę­ca swo­je ży­cie, wy­bie­ra­jąc sa­mot­ność i wal­kę z prze­ciw­no­ścia­mi losu. Przez cały utwór prze­wi­ja się mo­tyw po­świę­ce­nia w służ­bie in­nych, a tak­że pro­blem spo­łecz­nej obo­jęt­no­ści, igno­ran­cji i bez­względ­no­ści.

Spis treści

• Poświęcenie dla ludzi
• Znieczulenie na krzywdę
• Przemiana głównego bohatera

Poświęcenie dla ludzi

Jed­nym z głów­nych te­ma­tów utwo­ru jest po­świę­ce­nie dla in­nych. Stanisława Bozowska, mimo am­bi­cji za­wo­do­wych w kie­run­ku me­dy­cy­ny, decyduje się poświęcić swoje życie pracy edukacyjnej w zapomnianej wsi, gdzie nie cze­ka ją żad­na na­gro­da ani uzna­nie. Jest to człowiek z misją – pra­gnie nie tyl­ko na­uczać, ale i zre­ali­zo­wać swo­je ma­rze­nia o stu­dio­wa­niu kie­run­ku le­kar­skie­go, by po­ma­gać lu­dziom. Jed­nak jej ide­ały na­po­ty­ka­ją na bru­tal­ną rze­czy­wi­stość – jest samotna, nie rozumiana przez społeczeństwo, a jej praca nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Na­uczy­ciel­ka sta­je się więc sym­bo­lem ofia­ry, któ­rą po­no­si w imię wyż­szych ce­lów. Żerom­ski uka­zu­je rów­nież pro­blem wyidealizowanego obrazu „misji” w pracy na prowincji. Sta­ni­sła­wa Bo­zow­ska, po­dob­nie jak dok­tor Oba­rec­ki, zde­rza się z rze­czy­wi­sto­ścią, któ­ra nie sprzy­ja re­ali­za­cji jej ma­rzeń. Bo­ha­ter­ka, po­cząt­ko­wo peł­na za­pa­łu, zo­sta­je wy­koń­czo­na przez trudne warunki życia, samotność oraz brak wsparcia. Z tej per­spek­ty­wy opo­wia­da­nie uka­zu­je kon­flikt mię­dzy ide­ała­mi a bru­tal­ną rze­czy­wi­sto­ścią spo­łecz­ną i ma­te­rial­ną.

Znieczulenie na krzywdę

Dru­gi istot­ny te­mat, któ­ry po­ru­sza Żerom­ski, to problem społecznej obojętności i ignorancji. Mimo że Sta­ni­sła­wa po­dej­mu­je he­ro­icz­ną wal­kę z sa­mot­no­ścią i bie­dą, jej sta­ra­nia spo­ty­ka­ją się z bra­kiem zro­zu­mie­nia ze stro­ny lo­kal­nej spo­łecz­no­ści. Do­pie­ro kie­dy jej ży­cie wisi na wło­sku, doktor Paweł Obarecki, dawny znajomy, stara się jej pomóc, jed­nak oka­zu­je się, że jest już za późno. W opo­wia­da­niu wi­dać, jak społeczeństwo – zamiast wspierać jednostki, które starają się zmieniać świat – traktuje je obojętnie. W tym kon­tek­ście sta­no­wi to kry­ty­kę spo­łecz­nej pa­syw­no­ści i nie­wdzięcz­no­ści.

Przemiana głównego bohatera

W kon­tek­ście po­sta­ci doktora Pawła Obareckiego war­to do­strzec jego wewnętrzną przemianę. W prze­szło­ści idealista, któ­ry w imię do­bra in­nych zry­wał z lo­kal­ny­mi in­te­re­sa­mi, po kil­ku la­tach spę­dzo­nych na pro­win­cji sta­je się cy­nicz­nym, znie­chę­co­nym czło­wie­kiem, któ­ry nie po­tra­fi zre­ali­zo­wać swo­ich ide­ałów. Oba­rec­ki pre­zen­tu­je pro­blem kry­zy­su mo­ral­ne­go w spo­łecz­no­ści, któ­ra prze­stał do­strze­gać war­tość al­tru­izmu i po­świę­ce­nia. Do­pie­ro spo­tka­nie po la­tach Sta­ni­sła­wy Bo­zow­skiej, któ­ra swe­go cza­su od­rzu­ci­ła jego za­rę­czy­ny, po­pchnę­ło go do zmiany nastawienia do życia.

---

Prze­czy­taj tak­że: Siłaczka – narracja

Ak­tu­ali­za­cja: 2025-02-25 11:06:46.

Sta­ra­my się by na­sze opra­co­wa­nia były wol­ne od błę­dów, te jed­nak się zda­rza­ją. Je­śli wi­dzisz błąd w tek­ście, zgłoś go nam wraz z lin­kiem lub wy­ślij ma­ila: kon­takt@po­ezja.org. Bar­dzo dzię­ku­je­my.