„Medaliony” to tytuł cyklu opowiadań autorstwa Zofii Nałkowskiej, które po raz pierwszy opublikowano w roku 1946 w Warszawie. Ich tematyka dotyczy przede wszystkim II wojny światowej i działających w trakcie tego konfliktu nazistowskich obozów zagłady. Nałkowska opisała w nich losy osób, które zostały dotknięte prześladowaniami hitlerowskimi i udało im się je przeżyć. Materiałów do stworzenia tych tekstów dostarczyła Nałkowskiej praca w Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce. Z tego powodu jej opowiadania należą także do gatunku literatury dokumentalnej, a ich motto brzmi: „Ludzie ludziom zgotowali ten los”. W dziele można wyszczególnić kilka motywów literackich.
Spis treści
Jednym z kluczowych motywów obecnych w opowiadaniach Nałkowskiej jest motyw śmierci. W obozach zagłady była ona wszechobecna, czyhała na więźniów na każdym kroku, pojawiając się w formie wycieńczenia, głodu, przepracowania, chorób lub innych przyczyn. Śmierć stała się codziennością, a ludzkie życie straciło wartość, co ukazuje opowiadanie „Profesor Spanner”, gdzie opisano przerabianie ludzkiego tłuszczu na mydło. W opowiadaniach pojawiają się również historie o zagłodzonych kobietach, które dopuściły się kanibalizmu na zwłokach zmarłych towarzyszek. Śmierć, choć naturalny koniec życia, w obozach została wynaturzona i zbanalizowana. Więźniowie przywykli do jej nieustannego zagrożenia, widzieli śmierć bliskich, znajomych i innych więźniów. Brakowało też szacunku dla ludzkiego ciała i jego godności; zwłoki były brutalnie utylizowane w sposób systematyczny, bez godnego pochówku. Śmierć została pozbawiona tabu i tajemnicy, pozostawiając tylko umęczone, skatowane ciała, które straciły wartość. Była to śmierć poprzedzona niewyobrażalnym cierpieniem.
Akcja opowiadań rozgrywa się w obozach koncentracyjnych, dlatego pojawia się tu również motyw niewoli. Więźniowie są przetrzymywani wbrew swojej woli, w nieludzkich warunkach, pozbawieni godności i podstawowych praw. Zmuszani są do wycieńczającej pracy, głodzeni, poddawani eksperymentom i mordowani. Nałkowska opisuje w swoich tekstach brutalną niewolę narzuconą przede wszystkim Żydom przez hitlerowski reżim, której celem było wyniszczenie całego narodu.
Nałkowska porusza również motyw totalitaryzmu, skupiając się na działaniach nazistowskiej III Rzeszy. Autorka ukazuje, do czego może prowadzić systemowa nienawiść, przemoc i dążenie do zniszczenia całego narodu z powodu absurdalnych uprzedzeń, jakie ludzie mogą żywić wobec innych. Nałkowska szczegółowo opisuje funkcjonowanie hitlerowskiego państwa oraz system, który doprowadził do śmierci milionów niewinnych ludzi.
Akcja osadzona w obozie koncentracyjnym pozwala czytelnikowi zetknąć się z motywem zagłady narodu żydowskiego. Proces ten był nie tylko brutalny, ale także systematyczny i uporządkowany, realizowany zgodnie z wypaczoną ideologią nazistowską. Pokazuje to, jak niewiele potrzeba, aby doprowadzić do ogromnej tragedii i masowego wyniszczenia wybranego narodu. Opowiadania Nałkowskiej pełnią zatem nie tylko rolę dokumentu, ale także ostrzeżenia przed podobnymi wydarzeniami w przyszłości.
Nałkowska w swoich tekstach opisuje okres II wojny światowej. Siłą rzeczy w opowiadaniach pojawia się zatem sporo informacji na temat tego okrutnego konfliktu. To właśnie wtedy powstały i funkcjonowały obozy zagłady. Poprzez to Nałkowska opisuje ogrom okrucieństwa, którego jest w stanie dopuścić się człowiek w określonych warunkach.
W tekstach Nałkowskiej pojawia się nie tylko śmierć, ale także cierpienie. Cierpią osoby osadzone w obozach koncentracyjnych, a jest to też najczęściej cierpienie niezawinione, wynikające z nienawistnych przekonań innych. Autorka pokazuje też, jak wiele cierpienia potrafią zadać sobie nawzajem ludzie i jak wiele bólu jest w stanie znieść i przetrwać człowiek.
Jednym z najważniejszych motywów jest ten, który dotyczy narodu żydowskiego. Opisana została przez Nałkowską jego straszliwa historia z czasów II wojny światowej. Autorka pokazuje, jak sam fakt przynależności do danego narodu mógł być powodem prześladowania i śmierci.
Nałkowska przedstawia też motyw ofiar, czyli Żydów i oprawców, czyli nazistów. Wskazuje, jak cudza nienawiść szybko zmienia ludzi w katów i jak łatwo jest stosować przemoc, jeśli zaistnieją ku temu odpowiednie okoliczności, takie jak na przykład wojna.
Aktualizacja: 2024-09-04 11:23:21.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.