Gabriela Zapolska, jedna z kluczowych postaci epoki Młodej Polski, zdobyła literackie uznanie dzięki dramatowi „Moralność pani Dulskiej”, który został opublikowany w 1907 roku. W tej sztuce Zapolska ukazuje tytułową Anielę Dulską, przedstawiając jej życie jako obraz skrajnego zakłamania i hipokryzji. Dulska, zajmująca się zarządzaniem kamienicą i kontrolowaniem swojej rodziny, jest symbolem mieszczańskiego zepsucia i obłudy, przekonania, że „żadne brudy nie powinny opuścić czterech ścian domu”.
Rodzina Dulskich składa się z Anieli, jej męża Felicjana i trójki dzieci: Zbyszka, Hesi i Meli. Zbyszko i Hesia są niemal lustrzanym odbiciem swoich rodziców, przyjmując ich najgorsze cechy. Hesia, podobnie jak matka, jest „pełna energii i ciekawości świata,” podczas gdy Mela, „słabowita i wrażliwa,” marzy o wstąpieniu do zakonu, co odróżnia ją od reszty rodziny.
W rodzinie Dulskich Aniela pełni rolę dominującą, co jest odwróceniem tradycyjnego układu rodzinnego, gdzie zazwyczaj głową rodziny jest ojciec. Dulska jest „głośna i autorytarna”, trzyma rękę na finansach i rozwiązuje wszystkie problemy rodzinne. Jej głównym celem jest prezentowanie „odpowiedniego wizerunku przed sąsiadami”, nawet jeśli w jej domu dochodzi do „gorszących rzeczy”. W związku z tym Dulska toleruje romans Zbyszka z Hanką do momentu, gdy dziewczyna zachodzi w ciążę. Felicjan, z drugiej strony, jest „bierny” i „porozumiewa się z innymi gestami”, a „pieniądze wydziela mu Dulska”. Jego brak zaangażowania i chęć unikania konfliktów skutkuje tym, że nie zajmuje się problemem Zbyszka i nie sprzeciwia się decyzjom żony.
Zbyszko, będący biernym uczestnikiem swojego życia, jest pod wpływem „sposobu życia młodopolskiej bohemy”, który nieudolnie naśladuje. Choć sprzeciwia się matce powierzchownie, ostatecznie pozwala jej „zarządzać swoim życiem”. Hesia, podobna do matki, posiada energię i ciekawość świata, które sprawiają, że „przejmuje najgorsze cechy” Anieli. Mela, natomiast, jest „spychana na margines wydarzeń”, nie mając siły przebicia w rodzinie.
Dulscy, jako reprezentacja rodziny mieszczańskiej, ukazują „zakłamanie i zepsucie tej grupy społecznej”, żyjąc na pokaz i trzymając „rozmaite grzechy i przewinienia” za zamkniętymi drzwiami. Zapolska krytykuje ich hipokryzję, pokazując, że nawet trudne sytuacje, takie jak „ciąża służącej,” nie skłoniły Dulskich do „krytycznej oceny własnego zachowania”. W rezultacie tworzą oni „sztuczny, fałszywy świat”, w którym ani ich zachowanie, ani moralność nie ulegają zmianie.
Aktualizacja: 2024-08-01 06:45:34.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.