Antygona w Nowym Jorku Janusza Głowackiego stanowi bezpośrednie nawiązanie do antycznej tragedii Sofoklesa pod tytułem Antygona. Ujawnia się ono nie tylko na poziomie tytułu, ale również w historii przedstawionej w dramacie, idei i konstrukcji.
Główny wątek fabularny w sztuce Głowackiego jest zbliżony do historii oryginalnej. Podobnie jak Antygona, główna bohaterka sztuki, Portorykanka o imieniu Anita również pragnie pochować mężczyznę, którego kocha. W jej przypadku (w przeciwieństwie do Antygony) nie jest to brat, a ukochany mężczyzna, który miał być pochowany w zbiorowej mogile na Potter’s Field, czyli cmentarzu dla nędzarzy i kryminalistów. Zleca Pchełce i Saszy wykradnięcie ciała z molo na Bronxie za 17 dolarów. Mężczyźni przynoszą ciało zmarłego, jednak na miejscu orientują się, że nie jest to Johnny. Anita zdaje się tego nie zauważać, więc przechodzi do ceremonii pogrzebowej. Podobnie jak w przypadku Antygony, to wiara nie pozwala jej przystać na takie warunki. Pochowanie w zbiorowej mogile prowadzi do zguby dla duszy. Antygona wierzyła, że bez pochówku jej brat Polinejkes nie będzie mógł przejść przez rzekę styks i dotrzeć do Hadesu.
Tak jak w przypadku Antygony, bohaterka mimo przeciwności chowa ukochanego. Nie spotyka ją jednak za to kara – niezależnie od jej postępowania bezdomni zostają wyrzuceni z Thompkins Square Park. Nikt nie bierze na poważnie jej słów o pochowanym w parku człowieku. Zrozpaczona Anita popełnia samobójstwo przez powieszenie – tak samo, jak Antygona. W przypadku bohaterki dramatu Sofoklesa należy jednak pamiętać, że została ona skazana na śmierć przez króla, Kreona.
Kolejnym elementem wspólnym dla obu sztuk jest obecność fatum, czyli losu, którego nie da się zmienić. Niezależnie od czynów człowieka, cała sytuacja nie poprawia się, a wręcz pogarsza. Jest to związane z tragizmem postaci, występującym zarówno w Antygonie jak i współczesnej interpretacji dzieła. Jest to ważny zabieg dla utworu Głowackiego. Wynika to z genezy sztuki. Została ona napisana na zlecenie dla teatru Arena Stage w Waszyngtonie. Opisuje więc dość poważny problem występujący na tak szeroką skalę jedynie w Stanach Zjednoczonych – bezdomność. Bohaterowie to osoby posiadające ambicje, wyobraźnię. Przed wylądowaniem na ulicy wykonywali pracę (w przypadku Saszy nawet dość lukratywną, malarstwo), jednak przez doświadczone problemy i osobiste tragedie wylądowali na ulicy. Żaden z nich nie trafił tam z powodu lenistwa lub własnej woli. W każdym przypadku była to sytuacja bardzo trudna, z którą nie potrafili sobie poradzić. Wyjście z bezdomności nie jest łatwe, a w Ameryce takie osoby nie mogą liczyć na żadne systemowe wsparcie. Policja jedynie przegania ich z parku, który był ich domem.
Nawiązanie występuje również w budowie dzieła. Zastosowane są zasady dramatu antycznego, takie jak zasada trzech jedności (czasu, miejsca i zdarzeń), decorum (oddanie języka bohaterów z uwagi na ich status) i mimesis (zasada naśladowania rzeczywistości). Cel, który przyświecał autorowi to chęć stworzenia reinterpretacji powszechnie znanego i cenionego dzieła.
Przez nawiązanie do tragedii Sofoklesa zyskał dodatkowy rozgłos i przekuł to w historię trudną, ale ważną. Poruszył ważny problem, który do dziś nie doczekał się rozwiązania.
Aktualizacja: 2024-07-13 20:56:37.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.