Zbiór "Próby" Michela de Montaigne stanowią dowód szerokich horyzontów autora. Dotyczące najróżniejszych tematów eseje przesiąknięte są myślą sceptyczną, a przy tym humanizmem swojego autora. Otwarty umysł renesansowego myśliciela każe mu postrzegać świat jako niezwykle skomplikowane miejsce, które wymyka się wszelkiemu dogmatyzmowi. De Montaigne postuluje ciągłe poznanie, któremu towarzyszy otwartość na inne kultury, religie i obyczaje.
Michel de Montaigne to dosłownie „człowiek renesansu”. W swoich esejach porusza bowiem szeroki zakres tematyczny. Nieobce mu są zagadnienia natury ludzkiej, religii, czy wychowania dzieci. Potrafi przy tym wyrazić swoje zdanie odnośnie obyczajów panujących we Francji albo sztuki kulinarnej. Istotne tu jest szczególnie przedstawianie osobistego poglądu na dany temat – kwintesencja eseju. Wcześniej takie podejście nie było spotykane w literaturze europejskiej zbyt często. Charakteryzuje przy tym myśl humanistyczną, widzącą w człowieku miarę wszelkich rzeczy. Tak duży zakres zainteresowań autora pozwala mu przedstawić nie tyle pogląd na daną rzecz, a zarysować pewne podejście do świata i życia.
Przesłanie „Prób” wiąże się ze sceptycyzmem autora. De Montaigne postuluje zawieszenie sądu na niemal każdy temat – poza istnieniem Boga. Jego zdaniem człowiek jest istotą o ograniczonych zdolnościach poznawczych. Tym samym nie może być pewny swoich mniemań i nigdy nie może zakładać pełnego zrozumienia danego zagadnienia. Ponadto dla de Montaigne'a świat sam w sobie jest zmienny, a jego odbiór zależny od wielu czynników. Człowiek może więc poznać prawdę jedynie w sposób ograniczony. Mimo pozbawienie możliwości poznania prawdy, autor nie widzi świata w ciemnych barwach. Wręcz przeciwnie! Życie jest po to, by z niego korzystać. Należy to jednak czynić z rozwagą i zawsze kierować się swoim prawdziwym interesem.
Jeżeli zaś człowiek musi pozostać sceptykiem, pozostaje mu jedynie otwarte podejście do innych. Zetknięcie się z odmienną kulturą, religią czy poglądem musi opierać się na próbie zrozumienia. Różnice wynikają bowiem z odmiennych doświadczeń i nie zawsze oznaczają coś złego. Nasze ugruntowane zasady i przekonania nie muszą być wcale lepsze, a jedynie tak przez nas postrzegane. Taka otwartość de Montaigne'a wynika również z doświadczeń historycznych. Autor widział, jak jego ojczyznę rozrywa konflikt religijny między protestantami a katolikami. Uporczywe stanie na swoim stanowisku i brak możliwości dialogu na jego oczach doprowadził więc do rozlewu krwi.
Przesłanie "Prób" Michela de Montaigne możemy więc nazwać na wskroś humanistycznym. Jest ono bowiem zainteresowane światem, postrzeganym przez pryzmat konkretnej istoty ludzkiej. Postuluje postawę ciągle dociekającego prawdy filozofa – tolerancyjnego sceptyka, który nie przyjmuje żadnego pewnika w zmiennym świecie. Zamiast sztywnych ram dogmatu de Montaigne przedstawia pogląd otwarty, akceptujący różnice i dążący do dialogu między różnymi stronami. Nade wszystko powinien też cieszyć się życiem.
Aktualizacja: 2024-07-02 09:57:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.