Ignacy Krasicki, Per Krafft (starszy), około 1767
Bajki Ignacego Krasickiego na dobre zapisały się w historii polskiej literatury. Ich zbiór ukazał się pod tytułem Bajki i przypowieści w 1779 roku. Jednym z opublikowanych w tym tomie utworów był Komar i mucha. Ta bajka przedstawia, jak istotny jest umiar. Na podstawie krótkiej historyjki możemy dojść do refleksji na temat naszych ambicji i motywów, które nami kierują.
Spis treści
Bajki Krasickiego należą do bajek epigramatycznych, czyli krótkich utworów, pozbawionych fabuły i cech epiki. Bajka jest gatunkiem leżącym na pograniczu epiki i liryki, ale bajkom epigramatycznym jest zdecydowanie bliżej do liryki. Utwór jest krótki, składa się z zaledwie czterech wersów. Pojawiają się rymy parzyste, liczba zgłosek w wersie nie jest stała.
Utwór ma cechę typową dla bajki: opiera się na alegorii. Zwierzęta nabierają tutaj cech ludzkich, myślą, komunikują i zachowują się podobnie jak człowiek. Jednocześnie zachowują jednak swoje zwierzęce umiejętności, takie jak latanie. Pojawiają się personifikacje (nad nią się użalił, Gdy to mówił) oraz powtórzenie (nie górnie, nie nisko).
W utworze pojawia się dwoje bohaterów: komar i mucha. Reprezentują one przeciwstawne postawy i podejście do życia. Zarówno mucha, jak i komar umieli latać, ale inaczej wykorzystywali ten dar. Mucha latała niezwykle nisko, a komar – wysoko. Ta subtelna różnica zdecydowanie wpłynęła na ich los.
Mucha skończyła marnie – leciała za nisko, dlatego się utopiła. Komar pożałował muchy, ponieważ zauważył, że nie zachowała ostrożności, przez co zginęła. Sam jednak również nie miał zbyt wiele rozsądku. Co prawda nie powtórzył błędu muchy i nie leciał zbyt nisko, ale i tak nie był wystarczająco ostrożny. Użalając się nad muchą, nie zauważył, nawet kiedy wpadł w płomień świecy i szybko się spalił.
Chociaż mieli inne podejście do życia, ich los był nie do pozazdroszczenia. Ani komar, ani mucha nie zachowali umiaru. Błędem muchy był zbytni lęk przed lataniem wysoko. Nie wykorzystała swoich możliwości, za co przepłaciła życiem. Komar za to, poczuł się zbyt pewnie i również zapłacił za to najwyższą cenę. Oprócz tego, komar zbytnio skoncentrował się na cudzych sprawach i nie zauważył nawet, że sam wpada w kłopoty. Narrator słusznie stwierdza więc, że umiar jest niezwykle ważny.
Morał pojawia się już w pierwszym wersie bajki: Mamy latać, latajmyż nie górnie, nie nisko. Chociaż człowiek nie umie latać, te słowa odnoszą się również do rzeczywistości, w której żyjemy. Niezwykle ważny w życiu jest rozsądek i umiar. Nie powinniśmy się ograniczać i nie wykorzystywać naszych możliwości. Z drugiej strony, nie możemy przeceniać własnych talentów i siły, ponieważ mierzenie zbyt wysoko również prowadzi do kłopotów. Kluczem do sukcesu jest zachowanie ostrożności, ale też nie kierowanie się nadmiernym lękiem, który może sprawić, że nie wykorzystamy w pełni naszego potencjału.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.