„Mistrz i Małgorzata” to klasyka rosyjskiej literatury. Autorem powieści jest Michaił Bułhakow. Akcja osadzona jest w Moskwie w latach trzydziestych XX wieku, a wydarzenia dotyczą wizyty samego szatana z jego świtą właśnie w tym mieście. W te wypadki zostaje wmieszana para tytułowych bohaterów, czyli Mistrz i Małgorzata. Są oni zakochani w sobie i próbują ocalić swój związek w trudnych okolicznościach, w jakich przyszło im żyć. Bułhakow czerpał liczne inspiracje z epoki romantyzmu, w tym z jednego z jego najważniejszych dzieł. Jest nim „Faust” Johanna Wolfganga Goethego.
Podczas lektury dzieła Bułhakowa czytelnikowi z pewnością mogą narzucać się liczne porównania do Fausta, szczególnie w przypadku postaci diabła, kryjącego się pod imieniem Woland. Jednak warto też zwrócić uwagę na porównanie par, jakie pojawiają się w obu tekstach. To Mistrz i Małgorzata oraz Faust i Małgorzata. Występuje między nimi wiele podobieństw, ale warto zauważyć też istotne różnice.
Podstawowym podobieństwem jest wspólne imię dwóch bohaterek, czyli Małgorzata. Jednak Małgorzata Bułhakowa sama zawiera pakt z diabłem, by uratować swojego ukochanego, a Małgorzata Goethego jest jego obiektem. Moment śmierci tej drugiej bohaterki jest dla jej partnera momentem zrozumienia i sprawia, że zaczyna on aktywnie działać na rzecz dobra innych osób. Kobiety łączą też pewne podobieństwa - obie czeka mało optymistyczny los. Małgorzata umiera wraz z Mistrzem, tymczasem Małgorzata Fausta zostaje dzieciobójczynią i także umiera. Motyw śmierci dziecka łączy zresztą oba teksty, dotyczy jednak różnych postaci.
Mistrz i Małgorzata kochali się i odeszli razem, tymczasem Faust pozostał sam, bez swojej ukochanej, co było dla niego wstrząsem. W obu przypadkach miłości między bohaterami na swój sposób pomaga sam szatan. Mistrzowi i Małgorzacie daje on upragniony spokój i wolność, prawdziwy dom w jego królestwie. Z kolei Faust zdobywa swoją miłość dzięki paktowi, jaki zawiera swego czasu z szatanem. W przypadku Mistrza i Małgorzaty uczucie zrodziło się zatem naturalnie, a w sytuacji Fausta i Małgorzaty było ono efektem zawarcia układu.
Mistrz zdaje się być współczesnym odczytaniem Fausta, jakie stworzył w swoim dziele Bułhakow. Tak jak jego pierwowzór, poszukuje on prawdy, a natchnieniem do tego jest dla niego relacja z Małgorzatą. Mistrz też jest wrażliwy, wykształcony i wyczulony na to, co naprawdę liczy się w życiu. Te cechy przyciągają do niego Małgorzatę. Oboje marzą o zaznaniu spokoju i harmonii w swoim życiu. Obie Małgorzaty darzą swoich ukochanych miłością szczerą i bezgraniczną, która gotowa jest na wiele poświęceń i staje się główną motywacją do działania obu kobiet. Faust i Mistrz zostają dzięki temu ocaleni, każdy na swój sposób. Ta siła uczucia bez wątpienia sprawia, że obie kobiety na swój sposób są do siebie podobne, mimo iż wiele je różni.
Niestety, w obu przypadkach uczucie między bohaterami ostatecznie nie ma szczęśliwego finału. Postaci spotyka śmierć, nie jest im dane spokojne życie w świecie, jaki ich otacza. Inspiracje Michaiła Bułhakowa dziełem Goethego są jasne, autor wprowadził jednak pewne zmiany. Nie dotyczą one niestety losu, jaki czeka Mistrza i Małgorzatę, tak jak Faust i jego ukochana nie uciekli przed swoim przeznaczeniem.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.