W powieści Ignacego Krasickiego „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” niezwykle ważną rolę odgrywa wizyta tytułowego bohatera na wyspie Nipu. Kontrastując z europejską cywilizacją, wyspa Nipu ukazuje wartości, które mogą być inspirujące w kontekście współczesnych problemów społecznych i etycznych. Warto poznać ich cechy, filozofię oraz sposób życia.
Spis treści
Wyspa Nipu charakteryzuje się unikalnym, przeciwnym do europejskiego stylem życia, który odzwierciedla harmonię z naturą i równość społeczną. Mieszkańcy, zwani Nipuanami, żyją w osadach składających się z domów, pól i ogrodów, które są równo podzielone pomiędzy wszystkich gospodarzy. Ich wygląd zewnętrzny jest zadbany, a ciała zdrowe, bez oznak otyłości czy niedożywienia. Niezależnie od płci, mieszkańcy noszą prostą, acz wygodną odzież, której krój przypomina stroje z czasów starożytnych Greków i Rzymian. Mężczyźni noszą szare lub białe tuniki, a ich fryzury są schludne. Kobiety z kolei ubierają się w delikatniejsze materiały, również w stonowanych kolorach, nie noszą strojnych sukien, jak Europejki. Do jedzenia nie używa się sztućców, ale po prostu łamie się chleb w dłoniach. Gdy Mikołaj Doświadczyński wyjął nóż, kazano mu go zakopać.
Obyczaje Nipuanów odzwierciedlają ich moralność i etykę. W języku tego narodu nie ma słów na określenie kłamstwa, kradzieży czy zdrady, co sugeruje, że takie pojęcia nie istnieją w ich kulturze. Język Nipuan był prosty, co ułatwiało komunikację. Mieszkańcy są przyjaźni, przy tym zachowując zdrową ostrożność w kontaktach z obcymi, co może wynikać z nieznajomości innych kultur. Przywiązanie do tradycji jest widoczne w ich strojach i zachowaniach, które od wieków pozostają niezmienne. Nipuanie żyją w zgodzie z naturą i sobą nawzajem, co czyni ich społeczeństwo niezwykle spójnym i harmonijnym.
Edukacja na wyspie Nipu odzwierciedla głęboki związek mieszkańców z naturą oraz ich pragmatyczne podejście do wiedzy. Zgodnie z lokalnymi tradycjami, nauczanie i uczenie się są procesem organicznym, porównywanym do uprawy roli. W tym kontekście ważne jest, aby młodzież najpierw zrozumiała swoje wnętrze i otoczenie, zanim przystąpi do nauki o świecie zewnętrznym. Edukatorzy Nipuanów zaczynają naukę od prostych, ale fundamentalnych zasad. Zanim młody człowiek podejmie się bardziej złożonych zagadnień, musi poskromić swoje złe skłonności i wykorzenić uprzedzenia. Jak nauczyciel mówi: „Trzeba wprzód poznać ziemię, żeby wiedzieć, jak się wziąć do uprawy”. To podejście wskazuje, że kluczowym elementem edukacji jest samopoznanie oraz praca nad sobą, przy jednoczesnej indywidualizacji tego procesu. Mieszkańcy wyspy podkreślają znaczenie eliminacji negatywnych wpływów, podobnie jak rolnik dba o usunięcie korzeni chwastów z pola. W przeciwnym razie, złośliwe skłonności mogą się rozwinąć, przynosząc szkodliwe skutki. Edukacja jest zatem postrzegana jako długotrwały proces, wymagający zaangażowania i pracy nad sobą. Nipuanie nie rozumieją, po co uczyć się na pamięć skomplikowanych pojęć i obcych języków.
Filozofia Nipuanów opiera się na prostocie, podejściu praktycznym oraz na szacunku do naturalnego porządku rzeczy. Kluczową zasadą tej filozofii jest skupienie się na obowiązkach człowieka i ich wypełnianiu, zamiast na skomplikowanych rozważaniach teoretycznych. W odróżnieniu od zachodnich nauk, które często poszukują odpowiedzi w abstrakcyjnych dziedzinach metafizyki i logiki, Nipuanie kładą nacisk na praktyczne zastosowanie wiedzy oraz życie zgodne z naturą. Są świadomi ograniczeń ludzkiego intelektu, dlatego nie zamierzają skupiać się na sprawach, których i tak nie są w stanie zrozumieć.
Na wyspie Nipu panuje unikalny system społeczny i polityczny, oparty na równych prawach wszystkich obywateli oraz braku formalnych struktur władzy znanych z innych krajów, takich jak monarchia czy demokracja. Zamiast tego, podstawową formą organizacji jest naturalna zwierzchność rodziców nad dziećmi, a wszelkie spory lub kwestie wykraczające poza zakres rodziny są rozwiązywane przez starszych członków społeczności w drodze rady i porozumienia, a nie siły. Na Nipu nie istnieje pojęcie posiadania władzy nad innymi – wszyscy obywatele są równi z urodzenia i żadna osoba nie ma prawa narzucać zwierzchności nad innymi.
Wszyscy mieszkańcy współpracują na rzecz dobra wspólnego, zwłaszcza w kwestii rolnictwa, które ma kluczowe znaczenie w ich społeczeństwie. Istnieje wspólne pole, uprawiane przez wszystkich obywateli na zmianę, z którego plony są dzielone równo pomiędzy wszystkich Nipuan. Uprawy są przeznaczone do wspólnego spożycia, a chleb wypiekany z zebranego zboża jest rozdzielany podczas uroczystej uczty, na której wspominane są nauki i dokonania przodków. Na Nipu nie płaci się podatków, a wszyscy obywatele działają razem.
Stosunek Nipuan do innych narodów jest nacechowany nieufnością i obawą przed obcymi wpływami. Skupiają się na swoim języku i swoich obyczajach, nie wpatrując się z podziwem w innych. Przykład Laonga, który powrócił z cudzych krajów, pokazuje, jak negatywnie społeczność Nipuan reaguje na zewnętrzne wartości i obyczaje. Laongo, przekupiony przez cudzoziemców, próbował wprowadzić do swojego społeczeństwa nowości oraz promował zalety życia w monarchiach, gdzie jeden władca rządził całą społecznością, co kontrastowało z ustrojem Nipuan. Jego działania były postrzegane jako zagrożenie dla stabilności i lokalnych wartości. Gdy próbował wywieźć młodzież do innego kraju, został ukamieniowany. Na wyspie Nipu ceniono ojczyznę, a nie ślepe oddanie innym narodom i systemom wartości.
Aktualizacja: 2024-09-25 19:11:38.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.