Kamizelka jako nowela

Autorka opracowania: Marta Grandke.

„Kamizelka” to tekst autorstwa Bolesława Prusa, który został wydany po raz pierwszy w roku 1882. Opowiada ona o historii tytułowej kamizelki, która zostaje kupiona za pół rubla od żydowskiego handlarza przez mężczyznę, który był sąsiadem jej poprzednich właścicieli. Na podstawie historii elementu stroju Prus szkicuje codzienne sceny z życia mieszkańców Warszawy, ich nadzieje i tragedie. Całość zaś rozgrywa się w jednej z kamienic, w zamkniętej przestrzeni, z której bohater obserwuje życie sąsiadów.

Nowela to krótki utwór literacki, który jest pisany prozą. Charakteryzuje się on jednowątkową fabułą i bardzo skondensowaną akcją. Wydarzenia zmierzają do puenty, są mocno udramatyzowane, obejmujące dość wąski przedział czasowy. Nie ma w niej wątków pobocznych, anegdot czy komentarzy. Postaci i opisy nie są także zbyt mocno rozbudowane.

Utwór opowiada o historii małżeństwa, do którego należała tytułowa kamizelka. Przyjechali oni do Warszawy na początku kwietnia i prowadzili spokojne życie w kamienicy. Pracowali w szkole i w biurze. Mężczyzna jednak zachorował na gruźlicę, przez którą wyraźnie chudł. By nie martwić tym żony, skracał kamizelkę o jedną sprzączkę. Ona z kolei chciała go pocieszyć, zatem z drugiej strony również zwężała kamizelkę o jedną sprzączkę. Mężczyzna jednak umarł, a kobieta wyjechała z miasta. To pokazuje jednak, jak codziennie się wzajemnie oszukiwali z dobrej woli, pragnąc ukryć przed sobą problem choroby.

„Kamizelka” to utwór określany właśnie jako nowela, czyli niewielka forma gatunkowa. Jej akcja obejmuje przede wszystkim wydarzenia z codziennego życia jej bohaterów. „Kamizelka” swoją budową nawiązuje do idealnego przykładu noweli, jaką jest Sokółautorstwa Giovanniego Boccaccia. Ma ona zatem wyraźnie zaznaczony punkt kulminacyjny, a jej najważniejszy motyw, czyli w tym przypadku kamizelka, występuje w każdej kolejnej części tekstu. Pozwala on na jego wewnętrzne spojenie i połączenie poszczególnych elementów. Jasno zarysowana akcja tworzy zwartą, konkretną kompozycję, nie pojawiają się tutaj dodatkowe plany akcji czy wątki poboczne, wszystko skupia się na wspólnym życiu młodego małżeństwa. Nie pojawiają się tu raczej komentarze odautorskie i inne tego typu refleksje. To raczej wewnętrzna historia losów tego małżeństwa, które boryka się z problemem zbliżającego się rozstania, samotności i śmierci. W tym dziele zwykły przedmiot codziennego użytku nagle staje się czymś niezwykłym i istotnym, odgrywa ogromną rolę w życiu bohaterów.

„Kamizelka” Bolesława Prusa to utwór, który wypełnia najważniejsze założenia gatunkowe utworu, jakim jest nowela i można go porównać do jednego z najważniejszych dzieł tego typu, czyli „Sokoła”, który ma stanowić wzorcową nowelę. Można z powodzeniem wskazać wiele istotnych elementów tekstu, które właśnie za to odpowiadają.


Przeczytaj także: Kamizelka – motywy literackie

Aktualizacja: 2025-05-26 20:19:35.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.