Sławomir Mrożek w swoim Tangu przedstawił obraz świata po usunięciu wszelkich konwenansów i zasad. Jest to w istocie współczesność postmodernistyczna, gdzie społeczeństwo nie hołduje już żadnym normom. Traci na tym człowiek, paradoksalnie upodlony przez własne uwolnienie. Korzysta zaś brutalna i bezwzględna siła, która rękami chama sięga po absolutną władzę nad światem.
Spis treści
Dom z „Tanga” Mrożka jest w rzeczywistości współczesnością w miniaturze, odzwierciedlaną zarazem przez każde pokolenie jak też otaczające ich sprzęty. Stomil i Eleonora stanowią ucieleśnienie pokolenia rewolucjonistów obyczajowych. Ich bezkompromisowa walka z dawnymi zasadami i formami społecznymi zniszczyła świat pokolenia Eugeniusza i Eugenii. Zmarginalizowani, musieli dostosować się do panujących warunków. Stali się przez to śmieszni, pozbawieni dawnego szacunku. Z kolei to w czym przyszło im żyć, jest światem postmodernistycznym. Nie panują żadne zasady, nie ma miejsca dla utartej formy. Niestety taką rzeczywistość trawi entropia. Wszędzie porozrzucane są różne sprzęty domowe, często od dekad niepotrzebne.
To odzwierciedlenie współczesnego śmietniska idei oraz form, o którym jeszcze przed wojną pisał Witkacy w „Szewcach”. Chociaż niepotrzebne i archaiczne, zalegają nadal bez celu w świecie i umyśle człowieka. Artur, obserwując ten bałagan, stwierdza, że nie ma on żadnego połączenia z dniem dzisiejszym. Dom-świat postmodernistycznej inteligencji jest bowiem marazmem, gdzie nic się nie zmienia. Wolność od ucisku konwenansu oznacza również totalne rozprężenie, brak potrzeby ani sposobu działania. Okazuje się, że mogąc wszystko, współczesny człowiek nie może nic. Jego działania nie mają bowiem ram, które wskazywałyby ich kierunek. Tym samym pozostaje wolny, ale bez ruchu.
Członkowie rodziny Stomilów ukazują również upadek współczesnego człowieka. Najstarsze pokolenie zostało zmarginalizowane, ich świat nie istnieje. Przez to stali się śmieszni, próbują jedynie przypodobać się młodszym. Nie mają żadnego autorytetu. Eleonora to kobieta amoralna, wyzwolona spod roli matki i żony. Zdradza męża, ciągle szuka nowych wrażeń. Stomil jest zaś artystą oderwanym od rzeczywistości, który nie potrafi stawić jej czoła i walczyć o swoje miejsce w rodzinie. Artur zaś to pozostawione samemu sobie dziecko, pozbawione świata tak potrzebnych młodym wartości. Tym samym odebrano mu możliwość młodzieńczego buntu wobec nich. Młody student to ofiara dysfunkcyjnej rodziny, starający się z całych sił zapanować nad chaotycznym światem, który zgotowały mu wcześniejsze pokolenia.
Mrożek ukazuje tym samym kryzys człowieczeństwa w XX wieku. Wyzbywając się zasad, uwolniliśmy zarazem najgorsze ze swoich cech. Stworzyliśmy chaos, który rani nas i oddala od siebie. Rodzina Stomilów nie żyje ze sobą, a jedynie dzieli tę samą przestrzeń. Stomil i Eleonora zarazem skrycie marzą o namiastce intymnej relacji, którą daje wierność w miłości. Ukazuje to, jak bardzo odbiegli oni od naturalnego porządku rzeczy. Wolność tym samym zamieniła się w groźną dla człowieka samowolę. Współcześnie również odmieniamy to słowo przez wszystkie przypadki, a tymczasem postępuje alienacja społeczna i rozpad wszelkich więzi.
Przejęcie władzy przez brutalnego, prymitywnego Edka jest interpretowane jako nawiązanie do wielkich totalitaryzmów XX wieku. Wkroczyły one bowiem w świat upadających form i zasad, postmodernistyczny chaos. Niczym Edek obiecujący swoim nowym poddanym spokój w zamian za posłuch, obiecały swoim społeczeństwom porządek za wolność. Stanowiły przy tym ucieleśnienie zasady władzy silnej ręki, prawa dżungli. Świat dawnych idei krępował takie dzikie zachowania, nadawał im stosowną formę i czynił narzędziem społecznym. Kiedy jednak ich zabrakło, na światło dzienne mogły wyjść wszelkie skrywane atawizmy. Są nimi wszelcy „Edkowie” ludzie pozbawieni zasad i zdolni do brutalności, jeżeli tylko im się ona opłaci.
Aktualizacja: 2023-05-24 23:13:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.