Czy filozofia św. Franciszka jest potrzebna naszym czasom tak jak w Średniowieczu?

Autor opracowania: Piotr Kostrzewski.
Autor Inny

Dwudziesty pierwszy wiek to trudny czas dla ludzi wierzących, a przynajmniej poszukujących wartości duchowych. Materialistyczny redukcjonizm i wszechogarniający kult pieniądza zdają się zwycięskie wobec prawd mistycznych. Zarazem wyraźny kryzys autorytetów nie powala znaleźć oparcia w zinstytucjonalizowanym kulcie. Odpowiedzią na te wyzwania jawi się prostota i autentyczność wiary świętego Franciszka z Asyżu. Jego filozofia wydaje się ludziom bardziej potrzebna niż kiedykolwiek wcześniej.

W wypadku Biedaczyny z Asyżu trudno jest mówić o skodyfikowanym systemie myślowym. Dlatego Franciszkanizm jest nazywany filozofią nieco nad wyraz. W tym wypadku mamy raczej do czynienia z postulatem radosnej, płynącej z głębi serca wiary. Założyciel zakonu Braci Mniejszych opierał swoje podejście na wszechogarniającej miłości do świata i wszelkiego stworzenia.

Wielbiąc i kochając stwórcę, należy bowiem miłować wszystko to, co stworzył. Jeżeli zaś wszystko pochodzi od Boga, jest ze sobą w relacji braterskiej. Tym samym zwierzęta stają się braćmi a drzewa siostrami. Miłość spajająca wszechrzecz rozumiana jest poprzez ewangeliczny nakaz miłosierdzia, pokory i ubóstwa. Święty Franciszek postulował skromność oraz wyrzeczenie dóbr materialnych jako drogę do świętości. Samą świętość rozumiał zaś jak relację ze Stwórcą, idealna jedność z Bogiem.

Działalność świętego Franciszka z Asyżu zapoczątkowała potężny ruch reformatorki w XIII wieku. Kościół przechodził wtedy potężny kryzys instytucjonalny i religijny. Z jednej strony pozostawała najpotężniejszą organizacją Europy, spajającą cywilizację siłą wyznaczającą wzorce etyczne. Zarazem jednak uginał się powoli pod własnym ciężarem, stając skostniałą instytucją bez duszy.

Wierni coraz wyraźniej dostrzegali też zepsucie kleru, jego niedouczenie oraz materialistyczne podejście do pełnionych funkcji. Sprzyjało to odchodzeniu od Kościoła oraz wzrostom niebezpiecznych sekt religijnych, takich jak albigensi. Franciszek niósł swoim przesłaniem prawdziwą odnowę duchową, której Katolicyzm potrzebował od dawna. Powracał do korzeni nauczania Chrystusa bez zrywania z tysiącletnią tradycją. Przede wszystkim jednak ukazywał autentyczną wiarę i miłość do Boga, której pragnęli wierni.

Dzisiejsze czasy po wieloma względami przypominają Europę w XIII wieku. Przede wszystkim bardzo widoczny jest kryzys autorytetów. Ludzie są istotami, które zawsze poszukują wzorców do naśladowania i kontestacji. Tymczasem kultura masowa stworzyła idoli, fałszywe autorytety, zarazem afirmując przesadny indywidualizm. Typowe figury do naśladowania, wielcy przywódcy duchowi i religijni, już dawno przestali być autentyczni. Zwykły człowiek dostrzega ich hipokryzję oraz wypaczenia, chętnie podkreślane przez media. Te ostatnie odpowiedzialne są za szerzeni dezinformacji, nakręcania dla zasięgów wojny wszystkich ze wszystkimi. Gdzieś pośród tego wszystkiego ginie wiara, atakowana przez redukcjonistyczny materializm. Mimo naturalnej potrzeby kontaktu ze Stwórcą świat XXI wieku chce Go wygonić z granic Ziemi.

Chcący mieć coraz więcej, afirmowany na wszelkie sposoby człowiek, nie widzi już sensu swojego istnienia. Tymczasem odpowiedź na to jest prosta — miłość. Bóg dał światu istnienie, ponieważ kocha ludzi oraz całe swoje stworzenie. Dostrzec to można jednak tylko poprzez pokorne wyrzeczenie, by materialne dobro i pycha nie przesłoniła nam prawdziwego szczęścia. Święty Franciszek uczy nas, że kęs chleba, ciepłe promienie słońca i przyjaciel u boku są dobre. Stwórca dał nam to wszystko, ponieważ nas kocha. Poza tą miłością nic nam więcej nie potrzeba. Zostaliśmy do niej stworzeni i jej poszukiwanie stanowi nadający życiu sens.

Odpowiedzią na XXI wiek jest więc pokora i radość wiary Franciszka z Asyżu. To właśnie z tej prostoty czerpać można prawdziwą siłę, która poprowadzi nas do prawdziwego sensu istnienia — miłości.


Przeczytaj także: Czyja postawa jest ci bliższa - świętego Franciszka czy świętego Aleksego? Uzasadnij swój wybór.

Aktualizacja: 2023-05-13 18:56:11.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.