Paweł to główny bohater powieści politycznej Józefa Mackiewicza „Droga donikąd”. Przedwojenny wileński dziennikarz zmuszony zostaje odnaleźć się w realiach antycywilizacji systemu sowieckiego, instalowanego na Litwie w latach 1940-1941. Zarazem tkwi w dziwnym trójkącie miłosnym — jego kochanka Weronika i żona Marta wiedzą o sobie nawzajem. Paweł chce przetrwać i pozostać sobą, ostatecznie jednak jego starania okazują się drogą donikąd.
Spis treści
Paweł jest przedwojennym dziennikarzem mieszkającym na przedmieściach Wilna wraz z żoną Martą. Podczas gdy kobieta opiekuje się niewielkim domkiem, bohater stara się znaleźć pracę. Nie jest to łatwe w realiach sowieckich, ponieważ Paweł za wszelką cenę unika spisania przez komunistów i zaangażowania w kwestie polityczne.
Początkowo Paweł razem z przyjacielem Karolem ima się słabo płatnych prac: jest drwalem, potem zarabia przy rowach melioracyjnych. Kiedy Karol opuszcza go i zostaje akademickim wykładowcą, dostaje propozycję pracy przy prosowieckich scenariuszach dla teatru. Nie zgadza się i nawiązuje współpracę przy przemycie z Zakrzewskim. Obaj wpadają jednak przy próbie wykopania skarbu bankowca Boguckiego.
Paweł ma w swojej wsi kochankę, młodą Weronikę. Żona wie o niej, jednak zdaje się nie być zazdrosna. Ostatecznie Paweł wybiera Martę, a kochanka poświęca się, żeby małżeństwo mogło uciec przed obławą N KGB.
Paweł za wszelką cenę chce pozostać sobą w coraz mocniej zaciskającym pętle na szyjach mieszkańców Wileńszczyzny systemie sowieckim. Nie zgadza się na ustępstwa i za współpracę gotów jest nazwać swojego przyjaciela Karola Kanalią. Omija więc zaangażowanie wszelkimi sposobami. Brakuje mu zarazem zaradności życiowej i odwagi ludzi takich jak Zakrzewski. Mimo to nie poddaje się, ciągle walczy o przetrwanie. Paweł rzadko okazuje empatię, wydaje się raczej myśleć jedynie o sobie.
Paweł tkwi w dziwnym trójkącie uczuciowym ze swoją żoną Martą i kochanką Weroniką. Zarazem nie chce porzucić żony i pożąda kochanki. Ostatecznie jednak wybiera oddaną mu, cierpliwą dla zdrad męża Martę.
Główny bohater powieści jest przede wszystkim ludzki. To zwyczajny człowiek zagubiony pośród meandrów potwornego czasu, w którym przyszło mu żyć. Za wszelką cenę stara się przetrwać, zarazem chroniąc resztki własnych przekonań. Brakuje mu jednak zaradności pewności przekonań Zakrzewskiego. Sposób, w jaki traktuje żonę i kochankę, jest bardzo przyziemny, niemniej obie kobiety są dla niego na swój sposób ważne. Sytuacja ostatecznie rzuca go ku nieznanej przyszłości, ukazując bezcelowość wszelkich dotychczasowych starań unikania systemu i pozostania wiernym sobie. Ostatecznie razem z Martą kończą na drodze donikąd — bez perspektyw na przyszłość, gnani przez wicher historii.
Aktualizacja: 2023-03-23 21:36:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.