Świętoszek - główne wątki

Autor Molier
Autorem opracowania jest: Piotr Kostrzewski.

Świętoszek Moliera to komedia opowiadająca naiwnym Orgonie, który popada pod wpływ przebiegłego Tartuffea. Dzieło francuskiego komediopisarza stanowi krytykę płytko rozumianej religijności oraz obłudy, która za pobożnością kryje zupełnie inne cele społeczne. W komedii wyróżnić możemy ponadto trzy wątki, które przeplatają się ze sobą aż to szczęśliwego finału.

  • Wątek Tartuffe'a
  • Wątek Argasa
  • Wątek ślubu Marianny i Tartufea
  • Wątek walki domowników z Tartuffem
  • Wątek Tartuffe'a

    Przeciętny mieszczanin Orgon zostaje urzeczony pozorną skromnością i pobożnością Tartuffe'a. Człowiek ten, udając pokornego, bardzo sprytnie manipuluje mieszczaninem, powoli uzależniając go od siebie. Dawniej mądry, szanowany człowiek radzi się we wszystkich sprawach udawanego "świętego". Również matka Orgona, Pani Pernelle, poddaje się jego wpływom.

    Dochodzi do sytuacji, w której pan domu chce wydać za Tartuffea swoją córkę - Mariannę. Co gorsza, przepisuje na niego cały majątek rodzinny. Gdy jego żona sprytnym fortelem objawia mu niegodziwość świętoszka, jest już za późno. Rodzina zostaje wyrzucona z domu. Ratuje ją jedynie interwencja oficera gwardii, który aresztuje Tartuffea za dawne przewinienia.

    Wątek Argasa

    Argas był dawnym przyjacielem Orgona, który musiał uchodzić z Francji. Prawdopodobnie był ścigany przez władze. Przed swoją ucieczką oddał mieszczaninowi w depozyt szkatułkę i dokumenty o wielkiej wadze. Gdyby ktoś dowiedział się, że Orgon je ma, prawdopodobnie zostałby posądzony o zdradę stanu. Niestety ten w przypływie ufności do Tartuffea oddaje tajemnicze papiery pod opiekę szachraja.

    Gdy stosunki między bohaterami ulegają zepsuciu i świętoszek wygania Orgona z jego własnego domu, dostarcza też dokumenty władzy. Szczęściem król rozpoznaje Tartuffea i nakazuje go aresztować za dawne przewinienia, mieszczaninowi zaś wybacza przez wgląd na pewne niewypowiedziane zasługi.

    Wątek ślubu Marianny i Tartufea

    Orgon, ku przerażeniu swoje własnej córki, postanawia wydać ją za Tartuffea. Dziewczyna jest zrozpaczona, jednak nie może sprzeciwić się woli głowy rodziny. Wcześniej jej ręka została obiecana Waleremu, którego szczerze kocha. Domownicy starają się przekonać Orgona do zmiany decyzji, jednak z marnym skutkiem.

    Początkowo Kleant na prośbę Damisa chce potwierdzić akceptację związku Marianny i Walerego. Potem w obronie zakochanych staje pokojówka, Doryna. Doradza nawet odkładanie ślubu pod pozorem choroby. Kiedy Tartuffe pierwszy raz zaleca się do żony Orgona, ta po odtrąceniu go proponuje milczeć o jego czynach za zgodzenie się na ślub młodych. Ostatecznie świetoszek zostaje aresztowany, a narzeczeni mogą się pobrać.

    Wątek walki domowników z Tartuffem

    Domownicy od początku starają się przekonać Orgona do wyrzucenia z domu Tartuffe'a. Pierwszy swoje zdanie wyraża Kleant, próbując przekonać szwagra o nieuczciwości świętoszka. Garderobiana żony pana domu, Doryna, kilkukrotnie wyraża się bardzo niepochlebnie zarówno o planach Orgona względem Tartuffea, jak i nim samym.

    Najgorszy moment przychodzi, kiedy Damis przyłapuje świętoszka na próbie uwiedzenia Elmiry. Oskarża go wtedy przed ojcem, ten jednak sprytnie udaje skruchę i doprowadza do wypędzenia młodzieńca z domu rodzinnego. Kleant próbuje jeszcze załagodzić sytuację, jednak bez powodzenia. Wtedy sprytna Elmira szykuje podstęp - sprowokuje Tartuffea do próby uwiedzenia na oczach Orgona, żeby ten przekonał się o jego niegodziwości. Elmira flirtuje ze świętoszkiem, pan domu schowany jest wtedy pod stołem. Wtedy właśnie z jego oczu opadają łuski.


    Przeczytaj także: Tartuffe - charakterystyka

    Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.