Cierpienie jako wartość uszlachetniająca człowieka. Rozprawka w oparciu o biblijną postać Hioba

Autor Biblia
Autorem opracowania jest: Piotr Kostrzewski.

Cierpienie jest nieuniknionym elementem życia. Możemy je tylko ograniczać do stopnia, w którym stanie się ono znośne, na swój sposób akceptowalne. Człowiek przypisuje mu więc wartość negatywną. Zarazem jednak w cywilizacji łacińskiej utarł się pogląd o uszlachetniającym cierpieniu. Ten paradoks przyprawia zapewne o ból głowy niejednego epikurejczyka. Niemniej jest najzupełniej prawdziwy. Cierpienie może uszlachetniać, jeżeli stanowi narzędzie rozwoju duchowego. Doskonale pokazuje to najsłynniejszy ze wszystkich ludzi cierpiących - Hiob.

Hiob był niezwykle bogobojnym człowiekiem. Jest to istotne dla zrozumienia przesłania biblijnej opowieści o nim. Zgodnie z myśleniem starożytnych mieszkańców Izraela, nieszczęście i cierpienie miało być karą Boga za grzechy. Jest to rozumienie losu jako sprawiedliwości, porządku kosmicznego. Dlatego, kiedy Hiob zostaje doświadczony cierpieniem, niczego nie rozumie. Nadal nie chce złorzeczyć Bogu, jednak dochodzi do straszliwego wniosku - Bóg doświadcza ludzi bez żadnego sensu. Neguje wiec plan Stwórcy wobec stworzenia. Przyjaciele Hioba próbują przekonać go, że mógł nieumyślnie obrazić Boga, zaś młodzieniec Elihu objaśnia mu niemożliwość zrozumienia pełni Jego Woli. Dopiero wtedy Hiob rozmawia z samym Stwórcą, korzy się i podejmuje pokutę.

Widzimy tu więc trzy ważne prawdy odnośnie do cierpienia. Z pewnością człowiek nie jest w stanie zrozumieć jego sensowności, niemniej ona istnieje. Samo w sobie nie przynosi również nic dobrego. Hiob poprzez swoje nieszczęścia nie zdobył żadnej wiedzy. Jednak kiedy, za namową przyjaciół, zaczął analizować rzeczywistość pod kątem swojego losu, sytuacja uległa zmianie. Zrozumiał, że przez całe życie błędnie interpretował plan Boga wobec Świata i nie dostrzegał swojej pychy. Był bowiem przekonany, że dobra sytuacja życiowa wyraża jego bezgrzeszność. Dzięki cierpieniu mógł jednak nareszcie przejrzeć na oczy. Otwiera to przed nim drogę duchowej przemiany, pojednania z Bogiem. Odbycie pokuty oznacza tutaj prośbę o wybaczenie oraz chęć poprawy. Hiob dokonuje jej, a więc staje się człowiekiem szlachetniejszym. Przyniosło to jednak dopiero odpowiednie nastawienie, długotrwała debata z ludźmi o szerszym spojrzeniu na problem. Cierpienie jest więc niejako katalizatorem możliwości zmiany, kierującej człowieka ku szlachetniejszemu zachowaniu.

Interesującym spojrzeniem może też być stwierdzenie, że trudna sytuacja pozwala nam poznać samych siebie. Jak wcześniej powiedziano, Hiob uważał siebie za człowieka bogobojnego i bezgrzesznego. Diabeł z kolei oskarżał go o wierność Bogu ze względu na swoje powodzenie. W pewnym sensie zestawienie tych dwóch spojrzeń na bohatera udowadnia, że mógł on nie znać prawdy osobie samym - swoich słabościach ale i sile. Dopiero doświadczenie cierpienia ujawniło, nad czym powinien wewnętrznie popracować ale też co już wypracował. Był wierny Bogu ale zarazem nie rozumiał, jak ludzko słaby jest. Po swojej niedoli był jednak szlachetniejszy, rozumiał już swoje słabości.

Cierpienie w odniesieniu do ludzkiego życia ma wartość negatywną. Nikt nie chce go doświadczyć, a już na pewno nie powinien wywoływać. Niemniej jest ono zarazem kolejnym doświadczeniem, bardzo przy tym typowym dla naszego rodzaju. Każde doświadczenie niesie za sobą zaś możliwość wyciągnięcia z niego nauki. Cierpienie nie jest tu wyjątkiem. Szczególnie że zjawisko to wykracza poza swoją fizyczną manifestację. Ma na swój sposób wymiar duchowy, humanitarny. Pozwala nam dostrzec swoją naturę, poczuć śmiertelność i empatię. Jednak tylko wtedy, kiedy będziemy otwarci na taką naukę. Cierpienie nigdy nie jest bowiem wartością samą w sobie. Stanowi jedynie pretekst do głębszej refleksji, bodziec umożliwiający nam podjęcie drogi ku lepszemu.


Przeczytaj także: Biblia - najpopularniejsze motywy literackie

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.